Zeg mij hoe te leven

SAN SALVATORGEMEENSCHAP 16 februari 2020

Zeg mij hoe te leven
Voorganger Heleen Hendrikx
De Cantorij o.l.v Peter Paul van Beekum| Pianist: Marc Baghuis

Openingslied: De vreugde voert ons naar dit huis
Welkom
Openingsgebed/ Gebed om ontferming
Bron van Liefde, klop in mijn hart en gebeente Bron van Bezieling, open mij voor verbinding met de stroom van levende krachten Bron van Hoop, die veerkracht die mij telkens weer de moed geeft om mij niet neer te leggen bij onrecht, bij onverschilligheid, om hierin te volharden Met alle liefde, hoogten en diepten in ons leven zoeken wij naar ontferming Verlangend naar vredevol samenleven.
Acclamatie: Liefde, dal van liefde

1e lezing Psalm 119 9-16 ( de bijbel in gewone taal)
Ik ben blij met uw woorden
Hoe kan iemand vanaf zijn jeugd goed leven?
Door te doen wat u gezegd hebt, Heer.
Met heel mijn hart zoek ik u.
Help mij om te doen wat u wilt.
Elke dag denk ik aan uw woorden,
dan doe ik geen verkeerde dingen.
Heer, ik wil u danken.
Leer mij wat er in uw wetten staat.
U hebt gezegd wat goed en eerlijk is,
en dat herhaal ik steeds weer.
Ik wil graag leven zoals u dat wilt.
Dat heb ik liever dan grote rijkdom.
Over uw regels denk ik na,
en ik let op alles wat u doet.
Ik ben blij met uw wetten,
uw woorden zal ik niet vergeten.
Lied: Dat woord waarin ons richting werd gegeven

Evangelie Mattheus 5, 17–26 (NBV)
‘Denk niet dat ik gekomen ben om de Wet of de Profeten af te schaffen. Ik ben niet gekomen om ze af te schaffen, maar om ze hun volle betekenis te geven. Ik verzeker jullie: zolang hemel en aarde bestaan, zal niet één lettertje of streepje uit de wet geschrapt worden totdat alles gebeurd is. Wie dus een van deze geboden afschaft, al is het nog zo klein, en anderen leert hetzelfde te doen, zal de kleinste genoemd worden in het hemelse koninkrijk. Maar wie zich aan de geboden houdt en anderen leert hetzelfde te doen, die zal een grote naam hebben in het hemelse koninkrijk. Ik zeg jullie: als de gerechtigheid die je betracht niet boven die van de schriftgeleerden en Farizeeën uitgaat, zul je het hemelse koninkrijk zeker niet binnenkomen.’ ‘Jullie hebben gehoord dat tegen jullie voorouders gezegd is: Gij zult niet doden. Wie iemand doodt, moet zich verantwoorden voor de rechtbank. Maar ik zeg je: ieder die kwaad is op een ander, moet zich voor de rechtbank verantwoorden. Als iemand een ander uitmaakt voor idioot, moet hij zich verantwoorden voor de Hoge Raad, en als iemand een ander uitmaakt voor gek, moet hij ervoor boeten in het hellevuur. Als je jouw offergave naar het altaar brengt, herinner dan dat als een ander iets tegen jou heeft, laat dan jouw offergave voor het altaar staan; ga het eerst met die ander goedmaken en kom dan terug om jouw offergave te brengen. Probeer het tijdig met je tegenpartij eens te worden, als je nog met hem op weg bent naar de rechter. Anders zou hij jou aan de rechter kunnen overdragen, en de rechter aan de cipier, en de cipier zou je gevangenzetten. En ik verzeker je: je komt er niet uit voor je de laatste cent hebt betaald.’

Acclamatie: God geef de mensen woorden van waarde

Overweging
Zeg mij hoe te leven.. ik kom hier niet met pasklare leefregels om op te volgen. Wel met woorden ter overweging, die de nodige vragen oproepen. Wat zijn Woorden van Waarde die er voor ons toe doen? Borrelen er voor ons goede gedachten en beelden op uit de woorden van de psalmist van zojuist? Hij toont grote bereidheid om te leven naar Gods wil en wet. Zo te horen ervaart hij geborgenheid en vast vertrouwen in ‘die hij zijn Heer noemt’. Overtuigd om geen verkeerde dingen te doen, biedt het hem een goede basis. Hij is duidelijk blij en dankbaar met zijn leidraad ten leven. Geldt dit ook voor ons?
Bij Mattheus is Jezus zelf aan het woord. Hij zegt: ‘ik ben gekomen om de wet, het verhaal van God, tot vervulling te brengen’. Bij Jezus staat Gods liefde voor de mens voorop. Het blijft niet alleen bij woorden om te vertellen over, zoals Mozes al eerder de woorden van God doorgaf : ‘gij zult de wetten en geboden volgen ‘, Jezus gaat verder. Als een refrein klinkt het: Ik zeg jullie of ik verzeker jullie.. Zo worden wij direct aangesproken. Kunnen wij open staan en ontvankelijk zijn voor het verhaal van God, voor Andermans woorden van waarde? Welke woorden van waarde bepalen wat onze waarheid ten leven is? Wetten en geboden, dat zijn stellige regels. De wet van God is leidend. Welke wet hebben wij dan voor ogen? Wie liefheeft, onderhoudt de geboden. Wat staat er geschreven in de grondwet van uw/jouw hart? Liefde is de wet ten leven! Deze leidraad: wat de vraag ook is, liefde is het antwoord, heb ik meegekregen na het overlijden van de vader van een klasgenootje van onze jongste zoon op de basisschool. Wat een belangrijke, bijzondere rode levensdraad. Hieruit spreekt een krachtige levenshouding. Heel steunend dat een waarheid van een persoon zo doorgegeven kan worden. Woorden van waarde! Zeg mij hoe te leven.. Zeg mij niet te doden! Jezus zei: ‘gij zult niet doden’. Hier in het zesde gebod van de Bergrede herneemt Jezus de woorden van Mozes en verdiept ze, concretiseert ze: Pleeg geen moord, je zult niemand van het leven beroven en ook niemand het recht op leven beroven. Hoe kan het zijn en hoe is het door de jaren en eeuwen heen gegaan dat de mens de macht heeft om te doden, om de ander het leven te benemen. Waar begint dat gegeven en hoe vér kan het gaan? We richten Nu dan de focus op de gradaties van ‘doden’ want ook blikken kunnen doden, je kan iemand doodzwijgen of monddood maken.. Laten we de hand in eigen boezem steken en kijken naar onze persoonlijke levenshouding. Waar ben ik verantwoordelijk voor? Wat gebeurt in mijn eigen leven en wat ervaar ik om mij heen aan onrechtmatig het leven benemen; aan aantasting van waardigheid. Want wat gij niet wilt dat u geschiedt …Door iemand of een groep mensen te negeren, te kleineren, uit te sluiten, te vernederen, veroordeel je de ander. Dit zijn allemaal vormen van discriminatie, verschillende toonaarden van vernietiging van de menselijke waardigheid die leiden tot ontmenselijking. Wanneer mensen jou het leven benemen, voel je je bedreigd in je integriteit en vrijheid zoals nu gebeurt bij mensen met een Aziatisch uiterlijk. Zij trokken deze week aan de bel trokken vanwege het opkomend racisme vanwege hun uiterlijk. Wat brengt de angst voor het coronavirus teweeg. Waarom eigenlijk? Uit angst, onbekendheid, superioriteitsgevoel..om jezelf te handhaven, jezelf voorop te stellen, groter te maken..?..! Kunnen wij deze gedachten en gevoelens tijdig bijstellen? Waar beperk ik het leven van een ander ? Wat heb ik nagelaten te doen? Waarin word, werd ik beperkt, bewust of onbewust ..het kan zo pijnlijk zijn. Jezus doet een sterk appèl op ons. Bij onrecht dat jou wordt aangedaan, kan jij dan opstaan en initiatief nemen..En als je verstrikt raakt in een juridische maalstroom. Hoe dán?.. zo oneerlijk, onrecht, van je stuk gebracht, met al je wanhoop en wraakgevoelens. Jezus zegt ons : ‘tot de laatste cent..’ het raakt je zodanig dat het je bezig blijft houden, hoe te ontrafelen, wanneer kan je het van je af zetten, is dat wel mogelijk ? Blijft het levenslang of kan er toch verandering komen, wanneer je geholpen wordt om een ander perspectief in te nemen, door het verkeerd gelopen verleden op te geven. Ben je in staat om te herschikken… Wat vraagt dit van een mens getroffen door groot onheil ? Helaas veel pijn en leed om met je mee te dragen. Buigen of barsten.. Kan ik buigen? Kan ik ruimte maken zodat het leven weer een nieuwe wending mag krijgen, eindelijk weer stromen kan. Dat het je niet langer beknelt. Dan kan opluchting komen. In overgave vind ik vrede want wat de vraag ook ook is, liefde is het antwoord. Liefde is de wet van geen knellende banden. Wat te doen met de knellende banden vanuit het verleden, zij laten sowieso hun sporen na. Bij de internationale Holocaust herdenking op 28 januari jl. werd door een overlevende hiervoor aandacht gevraagd. Hij noemde het elfde gebod: gij zult niet onverschillig blijven. Vanwege de holocaust, het brandoffer van de Jodenvervolging . Dit massale grootschalige grootst denkbare kwaad, dat dit diep in onze collectieve herinnering genesteld blijft. Want wat ging hier allemaal aan vooraf? Hoe kon het zo ver komen? Hanna Arendt, Joods filosofe zegt dat het radicale banale kwaad bestaat uit vernietiging van de menselijke waardigheid, vernietiging van de diversiteit en de vrijheid waardoor vernietiging mogelijk wordt. Doelgerichte ontmenselijking en het tenietdoen van het fundamentele recht op leven. Ja, het gebeurt nog steeds in brandhaarden op alle continenten.
Wat staat er geschreven in de grondwet van uw/jouw hart?
Woorden van waarde, in uw/jouw hart geprent om daarvanuit te leven en elkaar aan te herinneren. Laat ons – in godsnaam- leerbare liefdevolle wezens zijn.

Geloofslied: Blijf geborgen in je naam
Klaarzetten Brood en Wijn/ Collecte

Voorbeden – acclamatie Heer ontferm u
Eeuwige, Menslievende, wij bidden om het menselijke, dat de geest van liefde en gastvrijheid mag zegevieren in onze harten en huizen : een hand op je schouder, een stem die moed inspreekt,een plaats om aan te schuiven aan tafel,..een troostliedje dat jou wordt ingefluisterd, Want meer dan door je mond zal de liefde spreken door de zachtheid van je handen, de tederheid van je gelaat en de aandacht van je hart.
Laat ons (zingend) bidden..

Eeuwige, Levende, Geef alle ruimte aan de Liefde, u bent geen dwingende God, opdat wij vrije mensen zijn en ons liefdevol inzetten voor onze samenleving, waarin mensen op zoek zijn naar richting, naar waarheid en houvast. Voor ons allen die in het leven worstelen met goed en kwaad: dat niet het beest in de mens de boventoon voert. Niet de Geest van macht en geld, dat wij mensen zijn die de wet van de liefde beschermen en versterken.
Laat ons bidden….

Eeuwige, Onvoorwaardelijk Nabije, die ons al hoort voordat wij spreken. Wees oog en hart voor zoekende mensen Dat wij vertrouwen op het licht, ondanks de ervaren duisternis. Dat wij geloof-waardig zijn, de waarheid niet claimen en blijven zoeken naar wegen van goedheid,
Laat ons zingend bidden…
Bidden wij om troost voor de zieken, voor wie in nood verkeert …voor wie verdrietig zijn. Wij leven mee met de woorden die de schrijvers aan het intentieboek hebben toevertrouwd, wat hen ter harte gaat, gaat U en ons ter harte. Maken we ruimte om ieders gebed in stilte aan U toe te vertrouwen.
Wij bidden om licht en liefde voor wie bij ons horen, onze dierbaren, geliefd en gekend, door-en-door. die wij meedragen in hart en gedachten. Zo gedenken wij onze ouders, onze voorouders, die keten van mensen aan gene zijde, ons voorgegaan, in de tijd, die ons hebben voorgeleefd, ten leven geroepen, meegevormd tot wie wij zijn tot op vandaag. Wij bidden voor jullie, geborgen in het Eeuwige licht, voorbij aan alle lijden en tekorten van het aardse. Met wie wij met ons geestelijk oog in contact blijven, na aan ons hart; zo blijven wij met voorgoed verbonden, want wat liefde bouwt dat blijft bestaan. Voor allen die hun dierbare(n) fysiek missen dat de brug van deze naar gene zijde begaanbaar blijft. Wij noemen vandaag met name …
accl.: Koester de namen die wij hier gedenken

TAFELGEBED

Onnoembare, Oneindige,
Jij, die we aarzelend God noemen,
al eeuwen trachten wij jouw ‘zijn’ te doorgronden
met woorden, liederen en gebaren.
Wij hebben jouw ‘zijn’ een naam gegeven
Jouw ‘zijn’ is niet te doorgronden
niet met gebaren, niet met gebeden
en ook niet met daden.
We weten niet eens waar jij begint of eindigt.

God, jij bent altijd meer
dan wij van jou weten of vermoeden.
Wij kunnen jou niet vasthouden
met onze woorden
en onze ogen zijn niet in staat
jouw aangezicht te zien.
In Jezus heb jij je laten zien,
zijn spoor is onuitwisbaar,
zijn geest is niet te doven.

Die op de avond voor zijn dood
aan tafel zat met zijn vrienden,
brood nam, zijn dank uitsprak,
het brak en deelde met de woorden:
‘Neemt en eet, dit is mijn leven,
mijn liefde voor jullie gegeven.’

Ook de beker liet Hij rondgaan:
‘Drinkt hieruit, allemaal,
dit is mijn bloedeigen leven,
dat hemel en aarde verbindt.
Denk aan mij,
wanneer je hieruit samen drinkt
in mijn naam.’

Aangevuurd door zijn Geest
vinden woorden en mensen elkaar.
In zijn geest wijzen mensen
elkaar de bronnen aan,
vindplaatsen van waarheid en liefde.

Samen gaan ze wegen
om het onrecht te keren,
hun handen staan klaar
om te breken en te delen
wat het leven biedt.

Hij leeft in ons opstaan
en naar de ander gaan.
Zo groeit zijn rijk onder ons,
wordt zoeken een hoopvolle tocht
naar een land van licht en leven.

Aramees Onze Vader
Bron van Zijn
die ik ontmoet in wat mij ontroert
ik geef U een naam
opdat ik U een plaats kan geven in mijn leven
Bundel Uw licht in mij- maak het nuttig
vestig Uw rijk van eenheid nu
Uw enige verlangen handelt dan samen met het onze
geef ons wat we elke dag nodig hebben
aan brood en aan inzicht
maak de koorden van fouten los
die ons vastbinden aan het verleden
zoals wij ook anderen hun misstappen kunnen vergeven
laat oppervlakkige dingen ons niet misleiden
Uit U wordt de al werkzame wil geboren,
de levende kracht om te handelen,
het lied dat alles verfraait
en dat zich van eeuw tot eeuw vernieuwt.
Amen.

Vredeswens                 VREDESLIED: Zo een brengt vrede
Uitnodiging deelname Brood en Wijn
LIED: Tebe poem
Dankzegging
Goed om te weten …

Slotgedachte
Als ik één hart kan behoeden voor breken,
is mijn leven niet voor niets geweest.
Als ik de smart in één leven kan verlichten,
of iemands pijn kan verzachten,
of één uitgeput roodborstje weer in zijn nestje kan helpen,
is mijn leven niet voor niets geweest.

Emily Dickinson

Zegenwens
Zeggen wij ja tegen de weg van liefde
dan brengen wij licht en liefde in ons aardse bestaan
– Alle kleine beetjes helpen –
in de naam van de Vader, Zoon en Goede Geest

Slotlied: Te doen gerechtigheid