Vertrekpunt

San Salvatorgeloofsgemeenschap
VIERING 10 jaar San Salvator in Beweging | 7 november 2021
Vertrekpunt
Voorganger Franneke Hoeks Lectoren Marga van de Koevering & Maria Claessens
Koor Melodiek o.l.v. Hans Waegemakers Piano Coby Wagemans | Fluit  Maria Werner

Openingslied Op weg naar morgen

Welkom
Wat bijzonder om hier weer te staan. Na ruim anderhalf jaar zijn weer hier. Terug in Cello met een grote groep mensen die zich betrokken voelen bij San Salvator. Misschien is deze dag voor jou een terugkeer naar de wekelijkse zondagviering, misschien leerde je de afgelopen maanden de online vieringen waarderen, misschien verlang je juist naar het moment van ontmoeten dat een viering ook is. Hoe je hier ook zit. Fijn dat je er bent.
Een bijzondere dag. We vieren dat we weer bij elkaar kunnen komen op de plek die voor ons thuis is. Geen kerk maar een dagcentrum voor mensen met een beperking. Vandaag vieren we dat we 10 jaar San Salvator zijn en spreken we het verlangen uit dat we San Salvator blijven. Op wat voor manier dan ook!
De lezingen van vandaag laten ons nadenken over vertrekpunt van geloven. Waar draait het om? We luisteren zo meteen naar een teksten uit Leviticus en Marcus. Ze worden vandaag gelezen door Marga van de Koevering en Maria Claessens.
Eerst mogen we hier op dit vertrekpunt van vandaag thuiskomen. We maken het stil.

Gebed
Onnoembare,
eeuwig en trouw zijt gij,
we richten ons tot u,
onvolkomen als we zijn.
Leer ons luisteren
naar uw stem
Geef richting
aan ons verlangen
Zie ons in deze wereld,
geef een weg.

Acclamatie  Gij hebt ons in de moederschoot gekend.

Eerste lezing Leviticus 19,1-2.9-18
De Eeuwige zei tegen Mozes: ‘Zeg tegen de gemeenschap van Israël: “Wees heilig, want ik, de Eeuwige, jullie God, ben heilig.  Wanneer je de graanoogst binnenhaalt, oogst dan niet tot aan de rand van de akker en raap wat blijft liggen niet bijeen. En wanneer je bij de wijnoogst druiven plukt, loop dan niet alles nog eens na en raap niet bijeen wat op de grond is gevallen, maar laat het liggen voor de armen en de vreemdelingen. Ik ben de Eeuwige, jullie God. Steel niet, lieg niet en bedrieg je naaste niet. Leg geen valse eed af als je bij mijn naam zweert, want daarmee ontwijd je de naam van je God. Ik ben de Eeuwige. Beroof niemand en pers een ander niet af. Betaal een dagloner zijn loon nog op dezelfde dag uit. Spreek geen vloek uit over een dove en plaats geen obstakel voor de voeten van een blinde. Toon ontzag voor je God. Ik ben de Eeuwige. Wees niet partijdig wanneer je rechtspreekt. Trek onaanzienlijken niet voor en zie machthebbers niet naar de ogen. Spreek rechtvaardig recht over je naasten. Breng het leven van een ander niet in gevaar door lasterpraat over hem rond te strooien. Ik ben de Eeuwige. Wees niet haatdragend. Als je iemand iets te verwijten hebt, roep hem dan ter verantwoording en laad niet omwille van een ander schuld op je door je te wreken of wrok te blijven koesteren. Heb je naaste lief als jezelf. Ik ben de Eeuwige.

Lied  Boek jij bent geleefd

Tweede lezing Marcus 12,28-34
Een van de schriftgeleerden die naar hen geluisterd had terwijl ze discussieerden, en gemerkt had dat hij hun correct had geantwoord, kwam dichterbij en vroeg: ‘Wat is van alle geboden het belangrijkste gebod?’ Jezus antwoordde: ‘Het voornaamste is: “Luister, Israël! De Eeuwige, onze God, is de enige Heer; heb de Eeuwige, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand en met heel uw kracht.”  Het op een na belangrijkste is dit: “Heb uw naaste lief als uzelf.” Er zijn geen geboden belangrijker dan deze.’  De schriftgeleerde zei tegen hem: ‘Inderdaad, meester, wat u zegt is waar: hij alleen is God en er is geen andere god dan hij, en hem liefhebben met heel ons hart en met heel ons inzicht en met heel onze kracht, en onze naaste liefhebben als onszelf betekent veel meer dan alle brandoffers en andere offers.’ Jezus vond dat hij verstandig had geantwoord en zei tegen hem: ‘U bent niet ver van het koninkrijk van God.’ En niemand durfde hem nog een vraag te stellen.

Acclamatie Wat eeuwenher begonnen is

Over vertrekpunt gesproken
Met het voorbereiden van deze bijzondere viering dacht ik – als de lezingen maar een beetje passen. We vieren het 10-jarig bestaan, onze terugkeer naar Cello en kijken uit naar een lustrumjaar onder motto Trektocht. Soms krijg je als voorganger dingen in de schoot geworpen. De lezingen uit het oecumenisch leesrooster van vandaag bieden meer dan genoeg inspiratie om te mijmeren over het begrip vertrekpunt.
We zijn een geloofsgemeenschap en laten ons inspireren en uitdagen door verhalen uit de Joods-christelijke traditie, dat oude woord is goed. Dat waren toen we nog een kerkdak boven ons hoofd hadden, dat deden hier in Cello en daar vonden we in Coronatijd ook online een vorm voor.
Het komt niet zo heel vaak voor dat we een tekst uit het boek Leviticus lezen. Leviticus bevat vele wetten en regels die ons vaak vreemd in de oren klinken. Wetten over reinheid, voedselvoorschriften, offers, kleding en leefstijl, maar ook geboden die sociale omgang tussen mensen aangeven. Wat in die laatste categorie opvalt, is dat kwetsbaren vaak bescherming vinden in deze wetten en regels. Natuurlijk kunnen we die regels uit Leviticus niet een op een overzetten naar hier en nu. De hele opzet van het boek Leviticus is om mensen aan te sporen heilig te worden. Heilig, niet in de zin van dat wij allemaal moeten worden tot statische beelden in gedempte kleuren met een gouden randje, maar heilig in ons doen en laten.  Heilig zoals de Eeuwige heilig is.  Dan doet het er toe welke woorden je spreekt en met welke intentie. Dan maakt het uit hoe je met je omgeving omgaat. Dan maakt het waar je je geld aan uitgeeft. Geloven, dat wat heilig is iets tastbaars. Je doet het! Je maakt het waar.
Vandaag een mooi en voor ons begrijpelijk stuk uit dit, vaak weerbarstige boek. Mooi hoe goed, heilig, heelmakend leven concreet wordt gemaakt op een manier die ook voor ons verstaanbaar is – ook al hebben de meeste van ons geen akker of wijngaard. De strekking is duidelijk. Zorg voor armen en vreemdelingen. Wees eerlijk, oprecht en rechtvaardig.  Heb je naaste lief als jezelf.  Die prachtige woorden zijn geen uitvinding van Jezus maar horen tot de Joodse geloofstraditie.
Als Jezus gevraagd wordt wat het belangrijkste gebod is antwoord hij met het shema-gebed, de joodse geloofsbelijdenis; “Luister, Israël: JHWH onze God, JHWH is Eén. Heb JHWH uw God lief met heel uw hart, met heel uw ziel en met al uw kracht.”  Dat is belangrijk! Fundamenteel.  Jezus verbindt deze geloofswoorden in een adem met de tekst uit Leviticus ‘Heb uw naaste lief als uzelf’. Jezus zegt dat dit het op een na belangrijkste gebod is.
Ik heb mezelf voor deze viering afgevraagd kan ik een van beide geboden voor mezelf eigenlijk wel echt op de eerste plaats zetten. Nee voor mij zijn beide geboden met elkaar verweven. Het is niet het een of het ander maar het een en het ander. Heb God lief. Heb uw naaste lief als uzelf. Als we deze geboden als onlosmakelijk verbonden zien met elkaar dan lees ik hier een prachtige kern van San Salvator geloven in. Geloven in God: ja dat doen we! Eigentijds, kritisch en creatief. We geven handen en voeten aan dat geloof door aandacht te hebben voor onze naasten in de breedste zin van het woord. Dat wat in de verdrukking komt, willen we ruimte geven. Mensen in armoede, vluchtelingen, het klimaat. Daar ligt een mooi vertrekpunt voor onze gemeenschap. Geloof in God. De naaste liefhebben. Daar vorm aangeven is een opdracht en uitdaging voor iedere van ons en voor ons samen. Want gemeenschap wil zeggen dat je niet alleen hoeft te gaan, maar dat je tochtgenoten bent. We trekken samen op. Geloven in God. Je naaste liefhebben. Misschien is het meer dan een vertrekpunt. Het is ook de richting van onze beweging, van onze trektocht. We willen uitkomen bij een plek waar mensen in vrijheid mogen geloven en taal, woorden, rituelen vinden die verstaan worden en iets bijdragen aan de wereld. We willen uitkomen bij leefruimte waar het goed toeven is. Een plek, een werkelijkheid waar mensen niet gemangeld worden door wetten en regels, waar mensen op de vlucht welkom zijn. Naar zo’n ruimte spoort God ons aan te gaan. Dat visioen waarmaken. Is dat niet waar het ons als San Salvator om te doen is. Geen starre wetten en dogma’s maar mensen die tot bloei kunnen komen. Die God spoort ons aan om op pad te gaan. Met elkaar en met hem/haar. Dwars door zeeën, woestijnen, onherbergzaamheid een gaat hij/zij met ons op weg. Opdat wij heilig worden. Op dat onze naaste heilig wordt. Dat wordt een mooie trektocht vol verwondering, met soms momenten van afzien (dat hoort bij op tocht gaan), fijne pauzeplekken, mooie uitzichten, volop leeftocht, zorgzame tochtgenoten, bijzondere ontmoetingen langs de kant van de weg….op weg naar God weet waar. Verworden we dan tot dwalers? Nee hoor daar ben ik niet bang voor. Ik geloof in die God die met ons meetrekt. Ik geloof in mensen die hun naaste liefhebben. Ik geloof ons samen. Ik durf die reis wel aan.

Geloofslied Trek ik de zee door
INSTRUMENTALE MUZIEK

VOORBEDE
Onnoembare, Gij die ons in beweging zet, bidden wij tot jou
voor de wereld om ons heen. Dat we zorgen voor een klimaat dat de aarde behoed en wereldleider die durven maatregelen te treffen die de opwarming van de aarde stoppen.
Gij hart, Gij bron van leven, ontferm U over ons.
Gij adem, ziel van mensen, ontferm U over ons.
Onnoembare, gij die ons richting geeft, bidden wij tot jou
voor mensen die die gebukt gaan onder geweld en verdrukking. Dat er veilige plekken in ons eigen land worden geboden waar mensen welkom zijn en een nieuwe start kunnen maken.
Gij vuur, dat voor ons uittrekt, ontferm U over ons.
Gij vlam, Gij licht in mensen, ontferm U over ons.
Onnoembare, gij die aanspoort tot verbondenheid, bidden we tot jou om uithoudingsvermogen en geduld voor onze eigen gemeenschap. Dat we ons voortdurend in beweging laten zetten door liefde voor wie onze naasten zijn. Dat we het mooie in anderen blijven.
Gij woord dat door ons mens wordt, ontferm u over ons.
Gij stem  in ons geweten, ontferm U over ons
Onnoembare, Gij die bent voorbij de grenzen van de dood, bidden we tot jou voor ieder die ziek is. Wees hen tot steun en bemoediging. We gedenken hier mensen
die blijvend met ons en onze gemeenschap verbonden zijn.

Lied Koester de namen

TAFELGEBED
Gezegend, Jij, God-met-ons, uit jouw liefde is leven ontstaan, aarde, dieren, planten, mensen.
Wij willen Jou danken voor dit leven, voor schoonheid en vreugde, voor kwetsbaarheid en gebrokenheid,
voor liefde en verbondenheid.
Wij willen jou danken voor jouw zoon Jezus,
zachtmoedig naar anderen, vertrouwend op jou.
Zoals  hij willen wij door het leven gaan;
met oog voor wat anders is, steeds op weg
naar jouw visioen van het goede leven.

We volgen de voetsporen van jouw zoon Jezus en dragen de herinnering met ons mee. Op de laatste avond van zijn leven, heeft hij zichzelf aan ons gegeven als voedsel van liefde leeftocht voor onderweg.

In het bijzijn van zijn vrienden  nam hij het brood
dankte Jou voor het brood,  brak het en deelde het aan zijn vrienden met de woorden:  ‘Neem en eet van dit brood,
dit is mijn leven, ik geef het aan jullie.’

Hij nam een beker, sprak een dankgebed, en zei tot zijn vrienden: ‘Drink hieruit en proef van mijn liefde,
zodat mijn vreugde in jou zal zijn en haar volheid bereikt.
Heb elkaar lief, zoals ik jou heb lief gehad.’

Zo heeft Hij zich aan ons gegeven. Zo weten wij ons gedragen door Jou, zo dragen wij elkaar, met respect en mededogen, vanuit het besef wij geen gemeenschap zijn
waar mensen buitengesloten worden waar vastgehouden wordt aan oude wetten, waar geen plaats is voor andersdenkenden.
Laat ons met de hulp van Jouw Geest een gemeenschap zijn
van mensen in beweging. Raak ons met jouw liefdesvuur.
Verfris ons, doe ons herleven in het doen van gerechtigheid. Laten wij elkaar tot brood worden,
brood van vrede en liefde, laat ons daartoe bidden met de woorden die Jezus ons geleerd heeft:
ONZE VADER

VREDESWENS
VREDESLIED Vrede zij u van God in de hemel

BREKEN EN DELEN

LIED Waar twee of drie mensen

SAMEN ETEN

GEBED

MEDEDELINGEN

SLOTGEDACHTE
Een leerling zei aan zijn rabbi:
‘U leerde ons
dat God volmaakt is,
en dat hij de wereld schiep in zes dagen.
Maar waarom is de wereld dan niet volmaakt?’
Toen zei de rabbi:
‘Zou jij heb beter doen?’
‘Ja, ik denk het wel,
zei de leerling.
‘Waar wacht je dan nog op?’
Zei de rabbi,
‘Ga maar aan het werk.
Je hebt een ogenblik te verliezen.’
Naar een Joods verhaal ( Bron Een parel voor elke dag)

Gezongen ZEGEN
Gij levende eerste en laatste
moeder vader god onspreekbaar
boven onze woorden uit:
zegen uw mensen die hier nu zijn
en al uw mensen waar ook ter wereld
doe lichten over ons uw Aangezicht
en geef ons vrede.

Slotlied: Dat de nieuwe aarde komen zal

***