Joden, christenen, moslims: Samen leven Samen geloven.

San Salvator viering van 12 & 13 september 2020
Joden, christenen, moslims: Samen leven Samen geloven.

Voorbereid door Piet Reesink, José Vos, Marcel van der Maeden en Marian Veenker
Lectoren: Toon van Mierlo, Dorine Broekmeulen en Marian Veenker.

U kunt deze viering volgen via het YouTubekanaal van de San Salvator. Dat kunt u vinden via de volgende link: https://www.youtube.com/channel/UCgKq1QU2z2Iy48gT9lQ5UyQ

Welkom
Joden en moslims hebben veel gemeenschappelijk. Maar ook wij, christenen, hebben meer gemeenschappelijk met joden en moslims dan we denken. In deze dienst lezen we uit Bijbel en Koran, kijken en luisteren we naar joodse en islamitische tradities.

Openingsgebed
God van alle mensen, we noemen jouw Naam met vele namen; God die met ons is, Eeuwige, Allah, Adonai, Vader, Moeder. Wees bij ons en verbindt ons door alle verschillen heen.
God van alle mensen, Eeuwige, Allah, Adonai, Vader en Moeder, laat ons jouw Naam aanroepen vanuit ons hart met de naam die ons dierbaar is; wees bij ons en verbindt ons door alle verschillen heen.

Het Kyrië gebed:
Goede God van alle mensen, koning van de wereld, wij vragen om ontferming, barmhartigheid, erbarmen, vanwege de noden van onze wereld. Wij keren ons naar u toe en vragen dat u zich naar ons toe keert, om wat ons pijn doet en verdrietig maakt: tweespalt onder gelovigen, verdeeldheid tussen witte en zwarte mensen, tussen mannen en vrouwen. Wees met ons mensen waar ook ter wereld, die lijden door honger, gebrek, ziekte, uitbuiting, onrecht, uitsluiting, onveiligheid, dat wij vertrouwen en geloof vinden in het aanvoelen dat u altijd bij ons bent, zich over ons ontfermt, vrede schenkt en toekeert naar elkaar. Zo moge het zijn, amen.

Genesis 18: 1-10  Abraham ontmoet  drie mannen
De HEER verscheen opnieuw aan Abraham, bij de eik van Mamre. Op het heetst van de dag zat Abraham in de ingang van zijn tent. Toen hij opkeek, zag hij even verderop plotseling drie mannen staan. Onmiddellijk snelde hij de tent uit, naar hen toe. Hij boog diep en zei: ‘Heer, wees toch zo goed uw dienaar niet voorbij te gaan. Ik zal wat water voor u laten halen zodat u uw voeten kunt wassen, maak het u hier onder de boom intussen gemakkelijk. Ik zal u ook iets te eten brengen, zodat u weer op krachten kunt komen voordat u verdergaat. Daarvoor bent u immers bij uw dienaar langsgekomen?’ Zij antwoordden: ‘Wij nemen uw uitnodiging graag aan.’
Abraham haastte zich naar de tent, naar Sara. ‘Vlug, ‘zei hij, ‘drie schepel fijn meel! Maak deeg en bak brood.’ Daarna snelde hij naar de kudde, zocht een mooi kalf uit dat er mals uitzag, en gaf dat aan een knecht, die het onmiddellijk klaarmaakte. Hij haalde boter en melk, nam het gebraden kalf en zette alles aan zijn gasten voor. Terwijl zij aten, bleef hij bij hen staan onder de boom.
‘Waar is Sara, uw vrouw?’ vroegen zij hem. ‘Daar, in de tent, ‘antwoordde hij.
Toen zei een van hen: ‘Ik kom over precies een jaar bij u terug en dan zal uw vrouw Sara een zoon hebben.’ Sara, die in de ingang van de tent stond, achter de man, hoorde dat.
Lied Gij die één en eeuwig zijt

Koran 11: 69- 74 Abrahams gastvrijheid
Ook waren Onze (d.w.z. Gods) gezanten met het goede nieuws tot Ibrahiem gekomen. Zij zeiden: ’Vrede’. Hij zei: ‘Vrede’. En het duurde niet lang of hij kwam met een geroosterd kalf. En toen hij zag dat hun handen er niet aankwamen kreeg hij argwaan tegen hen en werd door vrees voor hen bevangen. Zij zeiden: ‘Wees niet bang, wij zijn tot het volk van Loet gezonden’. En zijn vrouw bleef erbij en lachte. Toen verkondigden Wij haar het goede nieuws van Ishaak en Jaqoeb na hem. Zij zei: Wee mij! Zal ik een kind krijgen terwijl ik een oude vrouw ben en mijn echtgenoot hier een oude man? Dat is wel iets wonderlijks. De mannen zeiden: ‘Verwonder jij je om Gods plan? Gods barmhartigheid en Zijn zegeningen zijn voor jullie mensen van het huis. Hem komt lof en glorie toe.”

Overdenking: Abraham’s betekenis voor de drie geloven
Abraham gehoorzaamde aan God in de moeilijkste omstandigheden en bleef in hem vertrouwen. We kennen het verhaal van het offer van Izaak, of zoals de joden zeggen de binding van Izaak.  De overgave van Abraham aan God komt ter sprake in een document van het Tweede Vaticaanse Concilie, de eerste positieve tekst na 14 eeuwen van vijandschap.
…..Evenals Abraham geven moslims zich over aan God. Ze vereren Hem door gebed, aalmoezen en vasten. Zij eren ook Maria en geloven in de verrijzenis. Laten christenen en moslims de vijandschap van het verleden vergeten en samen werken aan vrede en vrijheid….
Ook moslims onderschrijven in een document, Een gemeenschappelijk woord uit 2007, dat zowel moslims als christenen dezelfde geboden kennen: God kennen en beminnen en de naaste liefhebben. Koran 3: 31: “Zeg (Mohammed, tegen de mensen): Als jullie God liefhebben, volgt mij dan en God zal jullie liefhebben en jullie je zonden vergeven. God is vergevend en barmhartig”.                                     
In de islam is er geen waar geloof in God en geen echte godsvrucht mogelijk zonder de liefde tot de naaste. De Profeet Mohammed zei: “Niemand van jullie heeft het geloof als je niet voor je broeder wilt, wat je voor jezelf wilt”.                                                                                                                                                                      Abraham is voor alle gelovigen om meerdere redenen een voorbeeld: hij gehoorzaamde aan God, was dienstbaar en gastvrij en was een toonbeeld van geloof en vertrouwen.  

Maria
Ook Maria was een voorbeeld van overgave en dienstbaarheid. De Koran kent het verhaal van de aankondiging aan Maria van een zoon, Isa (Jezus).  (Soera19 Maryam vs 16-26)Soera 19 vs. 16-26

En vertel in het boek over Marjam. ……Wij (God) zonden onze geest naar haar en hij deed zich aan haar voor als een knappe man. Zij zei: ‘Ik zoek bij de Barmhartige bescherming tegen jou, als jij godvrezend bent’. Hij zei: ‘Maar ik ben de gezant van jouw Heer om jou een reine jongen te schenken.’ Zij zei: ‘Hoe zou ik een jongen krijgen, terwijl geen mens mij aangeraakt heeft; en ik ben geen onkuise vrouw’. Hij zei: ‘Zo is het. Jouw heer heeft gezegd: ‘Het is voor mij gemakkelijk. En wij willen hem tot een teken voor de mensen maken, en uit barmhartigheid van Ons. En het is een beslissing die gevallen is. Dus werd zij zwanger en zij trok zich terug naar een afgelegen plaats. Toen maakten de weeën dat zij naar de stam van de palm ging…..Maar hij (Isa) riep haar van onder haar vandaan: Wees niet bedroefd. Jouw Heer heeft onder jou  een beekje geplaatst. En schud de stam van de palm naar je toe en dan zal zij verse dadels op je laten vallen. Eet en drink en wees blij….”
Lied: Genade is Gods naam vervoegen

Overdenking
Wij, joden, christenen en moslims, zijn allen kinderen van Adam, als mens en als gelovige. Om samen te geloven moet we eerst leren samen te leven zoals de monniken in Algerije, bekend van de film Des hommes et des dieux. Dat samenleven kunnen we leren van Abraham met zijn gastvrijheid.
In de joodse traditie is Abraham een toonbeeld van chesed, het kernwoord van het verbond: liefde, goedheid, trouw. Zijn gastvrijheid was zo groot dat hij volgens een joodse traditie zijn tent had gebouwd met twee ingangen. Zo kon geen enkele gast aan zijn aandacht ontsnappen. Volgens anderen reikte zijn gastvrijheid nog verder dan zijn eigen tent en zette hij langs de wegen kraampjes met voedsel en drank voor de reizigers. En hij had een boomgaard vol vruchten. Een typisch rabbijnse uitleg van ‘Abraham plantte een tamarisk’  (Hebreeuws a sh l),  is dat de A staat voor achila (eten), de sh voor shtiya (dranken) en de L voor lina (overnachten).  Als de gasten hem wilden bedanken, zei hij: Je moet God bedanken met de woorden “Geprezen zij de God van de wereld wiens voedsel wij nuttigden.”
Voor de christenen is Abraham de vader van het verbond, een voorbeeld van geloof en vertrouwen zoals Paulus in de brief aan de Romeinen uitlegt. ‘’ We zagen al dat Abrahams vertrouwen hem werd toegerekend als een daad van gerechtigheid.” En: ‘Immers, niet door de wet ontvingen Abraham en zijn nageslacht de belofte dat ze de wereld in bezit zouden krijgen, maar door de gerechtigheid die het geloof schenkt’.
Wij, joden, christenen, moslims, zijn allen kinderen van Abraham of zoals de filosoof Ibn Zafar schreef: ‘Als ik van aarde gemaakt ben (rode aarde), is heel de aarde mijn moederland en zijn alle mensen mijn broers en zussen.’  Maar we zijn ook verschillend en dat verschil moeten we zien als iets positiefs. Zoals de Koran zegt:’ God heeft ons verschillend gemaakt opdat wij elkaar zouden leren kennen.’                                                                                                                           Maar kennen wij elkaar echt als mens? Hoeveel joodse of moslim vrienden kennen we echt? Waarom ergeren we ons aan sommige van hun culturele of sociale gewoontes? Denken we niet te snel dat onze vanzelfsprekendheden ook voor hen gelden? Samenleven gaat vooraf aan samen geloven. Dat ‘samenleven’ gaat vaak gepaard met irritaties, rivaliteit, zo niet vijandigheid, evenals bij de twee broers Ismael en Izaak, zonen van Abraham. Ze gingen uiteen maar verzoenden zich uiteindelijk bij het graf van hun vader. Hoe en wanneer kunnen wij, christenen, joden, moslims ons met elkaar verzoenen?

Stilte ney(fluit) muziek
Zoals de fluit wordt afgesneden van het riet en terugverlangt naar zijn bron, zo smacht de minnaar naar zijn geliefde.  Of zoals Augustinus zei: ons hart is onrustig totdat het rust vindt bij God.
De dichter: Luister naar deze rietfluit hoe treurig zij zingt
Over de lange scheiding gaat haar klagelijk lied
De rietfluit:”Sinds ik werd ontworteld van de bedding van riet
blijven starende ogen huilen bij mijn klacht.
Had ik maar een borst om aan te huilen
om de pijn van mijn klachtlied te delen.
Wie van zijn oorsprong afgescheiden is
smacht altijd naar het moment van hereniging. …….”
De dichter:…Niet warme lucht maar liefdesvuur schuilt in haar klagelijke klank,
te beklagen is de mens die niet van harte naar dit vuur verlangt.
Het vuur van de liefde doet de fluit welhaast ontbranden
als vonk van liefde, verrukkelijk fonkelend in wijn ……
Dagen van pijnlijk verlangen zijn nu voorbij
want Gij, de Ware Ene, blijft altijd.
Alleen de vis, geheel omringd met water, krijgt nog dorst naar meer.

Voorbeden
Laten wij bidden voor elkaar, joden, moslims en christenen
Allen zijn wij kinderen van Abraham
al zijn we verschillende wegen gegaan. Vrede, sjalom, salaam.

Laten wij bidden om onderling begrip
En om vergeving voor onrecht dat we elkaar hebben aangedaan
Om verzoening naar het voorbeeld van Ismaël en Izaak. Vrede, sjalom, salaam.
Laten wij bidden om respect voor elkaars  wijze van geloven
En elk fanatisme voor het eigen gelijk, vermijden
en als zussen en broers van één gezin elkaars eigenheid respecteren. Vrede, sjalom, salaam.

Laten wij bidden om kracht en creativiteit
Om samen een wereld-omspannend visioen van vrede
tussen alle mensen een beetje dichterbij te brengen. Vrede, sjalom, salaam.

Laten we dit visioen naar ons en de wereld toebidden met de woorden van jezus: Onze Vader…

Ibn Arabi 
Ibn Arabi was een filosoof en mysticus uit de 12^e eeuw, geboren en getogen in Murcia, Spanje. De volgende tekst werd tijdens de uitvaartdienst van Jet Zwanikken ongeveer een maand geleden op haar verzoek gelezen. Jet was het oudste lid van de San Salvatorgemeenschap. Met deze haar geliefde tekst, vrij vertaald, herdenken we tevens in dankbaarheid Jets leven.

Mijn hart is een schaal
Voor elke vorm van godsdienstigheid.
Mijn hart is een weide voor de gazellen
Een klooster voor de monnik,
Een tempel voor al die mij zoeken,
De Koran voor de Islamieten,
De Thora  voor de Joden,
Het Evangelie voor de Christenen.
Liefde is alle geloof.
Liefde de stuwkracht van mijn geest
En daarom geeft het niet
Welke weg iemand kiest om tot mij
En tot liefde te komen.
Veroordeel daarom
het geloof van anderen niet,
want mijn Geest waait
waarheen hij wil
tot op de dag van vandaag.

Laten we afsluiten met een lied van Franse rappers, waarin de drie geloven om zegen en vrede bidden.

Zegen: Ave Maria Salaam shalom  
Tekst van Ave Maria, Salaam, Shaloom vertaald uit het Frans:
In de heilige schriften, in de heilige sacramenten, in het Nieuwe en Oude testament
Sinds Methusalem, sinds het begin der tijden, de wereld en alle profeten zijn onmachtig gebleken
Van de gebeden uit het Oosten tot de stranden in het Westen
Van de woorden uit het Evangelie tot de geschriften van de Koran,
Vanaf de synagogen, moskeeën en kerken, zeg ik:
Wat ons bindt is sterker dan wat ons verdeelt
Salaam, shaloom, vrede voor alle mensen
Weg met de wapens
Oorlog tussen godsdiensten is geen godsdienst,
We worden gegijzeld en moeten een losprijs betalen
Geloof niet dat oorlog problemen oplost
Wie kwelling zaait, oogst haat
De vrienden van nu zijn de vijanden van gisteren
Voor degenen die bidden, Degenen die niet bidden, Degenen die niet geloven Salaam. Shaloom  
Weg met de wapens
We hadden overeen kunnen komen, we hadden met elkaar kunnen praten,
We hebben eeuwenlang gezwegen, ontmoetingen gemist,
Kruistochten gevoerd, met de kracht van het zwaard.
Het wordt tijd ons met elkaar te verbinden, we kunnen niet anders
Bron https://www.youtube.com/watch?v=b9LRM4jEmt8

***

Reageren op deze viering vinden we fijn!  Dat kan via
de website www.sansalvarorgemeenschap.nl Onder de tekst van de viering is gelegenheid om een reactie achter te laten.
door een mailtje te sturen naar info@sansalvarorgemeenschap.nl
Op dit moment missen wij de collecte als inkomstenbron.  U kunt de San Salvator blijven steunen door een bedrag over te maken op NL96 INGB 0006 0407 13 van San Salvator in Beweging.

Blijf vertrouwen, houd moed en let een beetje op elkaar
www.sansalvatorgemeenschap