Woord, licht en leven (25 dec 2012)

Geloofsgemeenschap San Salvator: 25 dec 2012
Thema: Woord, licht en leven
Voorganger: Martien van Stiphout
Muzikale ondersteuning: de Cantorij

Openingslied: Nu zijt wellekome

Begroeting en welkom
Dit is een dag vol geheimen, waarin God zelf ons tot licht wil zijn!
Van harte welkom op deze morgen om kerstmis te vieren binnen de geloofsgemeenschap San Salvator. Een kind wordt geboren, klein en kwetsbaar, een kind wordt geboren, maar hij krijgt grote namen: Woord – Licht – Leven.
Welkom aan dit kind, welkom aan allen die in Hem geloven, welkom aan allen die hier komen met verlangen naar licht, liefde, leven. We vieren de geboorte van het licht, de geboorte van een kind, in wie God ‘mens bij de mensen’ is geworden. Ons past bezinning, verstilling, omkeer: ‘Jou gezocht bij dag. Keer je hart tot mij!’
Lied: Jou gezocht bij dag. Keer je hart tot mij

Gebed om licht
Eeuwige, U die licht en liefde zijt, omring ons met uw aanwezigheid.
Wij bidden U om open ogen die zien waar het licht is;
om open handen die het licht dragen tot in de uithoeken van de aarde;
om een open hart voor wat U ons te zeggen heeft.
Acclamatie: Keer je hart tot mij

Eerste lezing: Jesaja 52, 7-10
In zijn visioen ziet de profeet een vreugdebode aankomen die goed nieuws heeft voor de wereld.
Hoe welkom is de vreugdebode die over de bergen komt aangesneld, die vrede aankondigt en goed nieuws brengt, die redding aankondigt en tegen Sion zegt: ‘Je God is koning!’
Hoor! Je wachters verheffen hun stem, samen barsten ze uit in gejuich, want ze zien het met eigen ogen: De Heer keert terug naar Sion. Breek uit in gejubel, ruïnes van Jeruzalem, want de Heer troost zijn volk, hij koopt Jeruzalem vrij. De Heer ontbloot zijn heilige arm ten overstaan van alle volken en de einden der aarde zien hoe onze God redding brengt.
Antwoordzang: Het volk dat in duisternis gaat

Evangelie naar Johannes 1, 1-5. 9-14
In den beginne was het woorden het woord was bij onze God en zelf God was het woord – al in den beginne was het toegewend naar onze God.
Alle dingen zijn door het woord buiten hem is geen ding geworden niets van alles wat bestaat. In het woord was leven en het leven was het licht voor de mensen. En het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het licht niet overmeesterd.
Het woord het eigenlijke licht dat ieder mens verlicht die komt ter wereld. Het was in deze wereld – de wereld is geworden door het woord. Toch, de wereld heeft het woord niet willen kennen. Hij kwam in eigen huis. Het heeft hem niet ontvangen.
Maar allen die hem wel ontvangen hebben, heeft hij gegeven wat ondoenlijk is: te worden kinderen van God, allen die zich toevertrouwen aan zijn naam, die dat bestaan. Niet uit vlees en bloed, uit man en macht niet op eigen kracht zijn zij geboren, maar uit God.
Het woord is vlees geworden en heeft in ons midden zijn tent neergezet. Wij hebben zelf zijn licht gezien: het weegt op ons, het draagt ons, doorschijnt ons – toen konden wij alleen nog zeggen: Hij is de eigen, enige zoon van de vader, vriendschap en waarheid.
Acclamatie: Voor mensen die naamloos

Overweging
Het evangelie van Johannes zet hoog in, om dicht bij ons uit te komen. De volle aandacht gaat uit naar waar wij zijn: kwetsbare mensen in onze vaak gewelddadige geschiedenis. Over de geboorte van Jezus schrijft Johannes geen verhaal, maar een hymne, een lofzang over geboorte zoals geboorte in wezen is: herkomst, wording, schepping. Hij plaatst het geboorteverhaal van Jezus aan de wieg van onze wereldgeschiedenis. In den beginne, – in beginsel, in oorsprong – was het Woord, en het Woord was bij God. Het Woord is vlees geworden en heeft in ons midden zijn tent neergezet. God is sprekende liefde en daarin deelt hij zichzelf mee. Zijn woord is van levensbelang voor alles wat is, maar we zijn dat vergeten. Alles wat bestaat is ervan overtuigd geraakt dat alleen dat kan blijven bestaan wat zich op eigen kracht weet te handhaven. En zo gedragen mensen zich ook. Zij handhaven zich ten koste van elkaar en graven zo hun eigen graf. Wij hebben een onleefbare situatie geschapen die ons gevangen zet en die Johannes ‘duisternis’ noemt.
Maar in deze duisternis blijft God verborgen aanwezig om het ware licht te zijn dat elke mens verlicht, het licht waardoor alles ontstaan is en waardoor alles bestaat. Sterker nog, dat licht treedt de duisternis opnieuw binnen. God laat zich opnieuw kennen, Gods spreken laat zich opnieuw horen: Het woord is vlees geworden en heeft in ons midden zijn tent neergezet.
Wie God is, hoe het mensbeeld bedoeld is en wat waarachtig leven voor de wereld is, wordt zichtbaar in de mens die doordringt tot in het verborgene, waar hij zich bevindt. Het geboorteverhaal van Johannes is een geloofsbelijdenis dat Jezus zo’n mens is. Een mens als wij en toch: hij zoekt mensen op, is bij hen aanwezig en houdt van hen. Hij laat niet alleen komen, maar gaat naar ze toe. Hij kiest niet tegen mensen, maar spreekt ze aan: Wie ben je? Waarom leef je? Waarom leef je niet? … Je moet opnieuw beginnen, net als Ik; keer je leven om naar wat in je verborgen is. Jezus is een mens die de kern van het menselijk bestaan raakt; hij zei en deed waarvan wij allen weten dat het gezegd en gedaan moet worden. In woord én daad laat hij weten wie God is: een God die het niet opgeeft en steeds weer een nieuw begin maakt.
Dat nieuw begin mogelijk is, is in onze wereld moeilijk te geloven. Waar wij van af willen zit te diep in ons leven, in onze onderlinge verhoudingen, in ons lichaam. We ervaren onze wereld wel regelmatig als onherbergzaam duister, maar we hebben deze duisternis ook tot onze woonplaats gemaakt en zijn erin thuisgeraakt. Het mooie is, dat Johannes in het begin van zijn evangelie duidelijk maakt dat God niet buiten deze situatie blijft. God is niet hoog verheven, geen mooi ideaal voor wie breken met de dubbelzinnigheden van het leven. Dat is de betekenis van dat woordje ‘vlees’: ‘Het woord is vlees geworden.’ Het woord van God, die zich toont en laat kennen in zijn actieve liefde, heeft onze menselijke situatie gedeeld. Hij is met ons verwikkeld in kwaad en lijden, uitzichtloosheid en dood.
In onze duisternis is God licht, in onze dubbelzinnigheid is Hij richting, in de dood is Hij leven. Zo geeft hij ons de mogelijkheid opnieuw te worden geboren. Kerstmis is niet het feest van de geboorte van Jezus: wij vieren onze geboorte als kinderen van het licht midden in het duister. In beeldmeditatie uitgedrukt: Wat hier begint is meer dan een woord dat gedrukt staat. Meer dan wat men doorgaans noemt een boodschap, een bericht. Meer dan een blauwdruk van leven. Meer dan getekende vrede. …. Want wat zich in dit woord voltrekt, kruipt door het oog van ons bestaan en legt zich neer om op te staan te zijner tijd.( Rene van Loenen)
Geloofslied Psalm 72.II: Voor kleine mensen is hij

Collecte: met muzikaal intermezzo

Voorbede
Kom met uw liefde over allen die verloren lopen:
de zwerver in de stad,
de moeder die niet voor haar kinderen kan zorgen,
de eenzame mens achter de gesloten voordeur.
Kom met uw liefde en laat uw wonder geschieden:

Kind ons geboren, zoon ons gegeven,
God onbedwingbaar vader voor eeuwig,
koning van de vrede.

Kom met uw vrede over allen die gebukt gaan onder geweld,
die lijden onder oorlog: het volk van Syrië, Irak, Afghanistan,
mensen die opgejaagd worden door stammenstrijd,
mensen op zoek naar voedsel, water, levenskansen.
Kom met uw vrede en laat uw wonder geschieden:

Kind ons geboren…..

Kom met uw wijsheid over allen die zoeken naar richting.
die verlangen naar een zinvol bestaan:
kinderen en jongeren die hun weg zoeken in onze samenleving,
mensen die zich geen raad weten met de chaos van hun leven,
allen die verlangen naar liefde en vrede, maar niet weten hoe.
Kom met uw wijsheid en laat uw wonder geschieden:

Kind ons geboren…

God van mensen, Woord, licht en leven:
U vertrouwen wij ons toe en bidden voor wie ons bidden: …….
Wij gedenken mensen die gestorven zijn: . . . . .

Tafelgebed met: Zoudt Gij mij ooit mij beschamen
Onze Vader

Vredewens: Ere zij God en vrede op aarde voor mensen van goede wil.
Vredelied: Wij bidden en vieren

Breken en delen
Moge het delen van dit brood ons sterken in de hoop
dat een nieuwe wereld komen zal  waar brood en liefde is genoeg voor allen!
Communielied: Vanwaar zijt Gij gekomen

Kerstgebed
God van liefde, die ons steeds aanspreekt
op wie wij kunnen zijn, wil ons in deze kerstdagen
tot een levend teken van uw liefde maken.

Zending en zegen (Felicia Dekkers
Gezegend ben je als je hart open is om te luisteren
verstaat wat nodig is voor een nieuw klimaat.
Gezegend ben je als je handen open zijn
en vrede willen ontvangen.
Gezegend ben je als je handen stevig zijn
en vrede willen bewerken.
Gezegend ben je als je voeten wegen van vrede gaan.
In de naam van de Vader, Zoon en H. Geest.

Slotlied: Midden in de winternacht

Zalige Kerstmis! Vrede en alle goeds in 2013