Vredesviering Een nieuwe mantel van liefde

Zondag 18 september 2022
Oecumenische vredesviering  Een nieuwe mantel van liefde.
Voorgangers: pastor Franneke Hoeks en dominee Erica Scheenstra

De viering is via een livestream te volgen op https://kerkdienstgemist.nl/stations/1175-Protestantse-Gemeente-s-Hertogenbosch/events/live

 Welkomstwoord
Stilte voor persoonlijk gebed
Bemoediging

1. Aanvangslied: Dit huis vol mensen
   

2. Drempelgebed

Waar de mensen dwalen in het donker,
draai je om en zie het nieuwe licht,
zie het licht dat God ons gaf in Jezus,
zie de mens die ieder mens verlicht.

Zingen
Want het licht is sterker dan het donker
en het daglicht overwint de nacht,
zoek je weg niet langer in het duister,
keer je om en zie Gods nieuwe dag.

Waar de mensen lijden onder onrecht,
in een wereld die geen vrede vindt,
heb vertrouwen, draag het kruis met blijdschap,
er is licht dat alles overwint.

Zingen
Want het licht is sterker dan het donker
en het daglicht overwint de nacht,
zoek je weg niet langer in het duister,
keer je om en zie Gods nieuwe dag.

Steek een kaars aan tegen al het duister,
als een teken in een bange tijd,
dat ons leven niet in wanhoop eindigt,
dat de vrede sterker is dan strijd.

Zingen
Want het licht is sterker dan het donker
en het daglicht overwint de nacht,
zoek je weg niet langer in het duister,
keer je om en zie Gods nieuwe dag.

HET WOORD CENTRAAL

Voor de kinderen   – Welke jas past jou? – Erica

3. Lied:  Wees werktuig van vrede

Genesis 37 1-4 BGT
Nu volgt het verhaal over Jakob en zijn familie. Jakob was gaan wonen in het land Kanaän, net als zijn vader. Zijn zoon Jozef was zeventien jaar. Hij hielp vaak zijn broers als ze op de schapen en de geiten pasten. Jozef was een zoon van Rachel, en zijn broers waren zonen van Jakobs vrouwen Bilha en Zilpa. Als er slechte dingen over de broers gezegd werden, vertelde Jozef dat steeds door aan hun vader.

Jozef was geboren toen Jakob al oud was. Daarom hield Jakob meer van hem dan van zijn andere zonen. Hij maakte voor hem een prachtige jas met allerlei mooie kleuren. De broers merkten wel dat hun vader het meest van Jozef hield. Daarom hadden ze een hekel aan Jozef. Ze praatten nooit met hem.

Lied Hij wandelt in zijn koningsjas Liedboek 166 a 1,2 & 10

Lezing Marcus 5 24-35 BGT

 Een grote groep mensen volgde Jezus, en iedereen duwde tegen hem aan. Tussen de mensen liep ook een vrouw die al twaalf jaar ziek was. Ze verloor steeds bloed. Allerlei dokters hadden haar behandeld, maar de pijn was alleen maar erger geworden. Ze had al haar geld aan die dokters uitgegeven. Maar het was niet beter geworden, alleen maar slechter. Die vrouw had over Jezus gehoord. Ze ging tussen de mensen door totdat ze vlak achter Jezus was, en ze raakte zijn jas aan. Want ze dacht: Om beter te worden, hoef ik alleen maar zijn kleren aan te raken. En inderdaad, het bloeden stopte meteen. De vrouw voelde dat ze helemaal beter was. Op hetzelfde moment voelde Jezus dat er kracht uit hem wegging. Hij draaide zich om naar de mensen en zei: ‘Wie heeft mij aangeraakt?’ De leerlingen zeiden tegen hem: ‘Hoe kunt u dat nu vragen? Iedereen staat hier tegen u aan te duwen!’ Maar Jezus keek rond. Hij wilde weten wie hem aangeraakt had. De vrouw begreep wat er gebeurd was. Bevend van angst kwam ze naar voren en knielde voor Jezus. En ze vertelde hem eerlijk wat er gebeurd was. Jezus zei tegen haar: ‘Je bent beter geworden dankzij je geloof. Je kunt gerust zijn, je ziekte is weg.’

5. Acclamatie Het licht is kalm

OVERWEGING
Het thema van de vredesweek is On-vrede wat nu? Pax is de landelijke organisatie decennialang voorvechter is voor vrede. Dit jaar -de laatste jaren- is er iets bijzonders aan de hand. Hier in Nederland (West-Europa) hebben we altijd gedacht dat we vrede hadden en dat oorlog iets van ver weg was. Wij hadden het goed voor elkaar: wij leven in vrede.
Corona, Oekraïne, wankele bootjes met vluchtelingen op weg naar Europa, klimaatcrisis confronteren ons met de onzekerheid van het bestaan. Hoe vredig is het hier eigenlijk?  In ons land, onze stad, buurt of straat? Pax staat dit jaar stil bij hoe we als mensen hier in eigen land samenleven – zonder de conflicthaarden elders te vergeten. Vrede is meer dan de afwezigheid van oorlog. De basis van vrede, duurzame vrede begint bij hoe mensen samenleven. Dat gaat over de relatie tussen jou en mij. Dat gaat over hoe dat samenleven vorm krijgt in politiek, bestuur en media. Want we moeten het wel met  ruim 17 miljoen Nederlanders georganiseerd krijgen met elkaar.
Het loopt spaak, hier in ons veilige kikkerlandje. Steeds meer mensen wantrouwen de grote systemen en het sociale weefsel dat onze samenleving bij elkaar houdt blijkt wankel. Reden voor Pax om de aandacht ook op eigenland te richten. Want hoe kunnen we in buitenlandse conflictgebieden aan vrede en veiligheid bouwen als we zelf zo aan het wankelen zijn.
Dit brengt vrede dichtbij? Hoe sta jij erin? Wat is uw bijdrage aan vrede? Waar ben ik in het geding? Wat belemmert ons om in vrede samen te leven?
Hier in het midden van deze kerk staat een kapstok waar we verschillende mantels op hebben gehangen. Een mantel, je kleding laat zien wie je bent. Dat is prachtig! Ieder mens mag er zijn! En toch is de ene jas niet de andere.
Als kerken en geloofsgemeenschappen hebben we verhalen en tradities die ons uitdagen en inspireren. We hoorden hier vandaag een stukje uit het verhaal van Jozef. Het is een bekend verhaal dat tot op de dag van vandaag tot de verbeelding spreekt. Een lieveling van zijn vader en de jaloersheid van de broers die ertoe leidt dat Jozef door zijn broers wordt verkocht en als slaaf in Egypte terecht komt.
Een kleurige mantel laat zien hoeveel  vader Jacob van zijn zoon Jozef houdt. Mooi toch! Maar die mantel, die kleding, die jas staat ook symbool voor de verstoorde relatie met zijn oudere broers. Jozef laat zich erop voorstaan dat hij bijzonder is. Fijngevoeligheid is hem vreemd.  Die jas is meer dan zomaar een kledingstuk, maar een statussymbool. Ik zal de laatste zijn die zegt dat je een beetje bescheiden moet kleden. Ik hou van kleur en bling-bling. Toch is het goed om stil te staan bij wat je draagt en wat dat over je zegt. Kleren maken de man/vrouw luidt het spreekwoord. De gescheurde, vieze jas hier op de kapstok roept een ander gevoel, beeld op dan de koningsmantel. Wat als we onze mantels af zouden leggen? Ik ga hier geen pleidooi houden voor naaktheid. Alhoewel? Geen letterlijke naaktheid, maar wel je blootgeven en je bewust zijn van alle laagjes, filters die tussen jou en een ander staan en je belemmeren om die ander te zien zoals hij of zij is en haar of zijn pijn en ongemak te kunnen voelen.

In het verhaal van Marcus gaat het over vrouw die de jas van Jezus aanraakt. Een vrouw in de mensenmassa, maar ook een vrouw met een verhaal: 12 jaar lijdend aan bloedverlies. Ik moet er niet aan denken. Dan blijft er niet veel van je over. Een uitgeput lijf, de bodem van haar financiën in zicht en een leeg en doods leven. Door de reinheidswetten in die tijd zorgde het bloedverlies ook voor een sociaal isolement. Twaalf lange, lange jaren, zonder uitzicht op…, zonder toekomst. Maar ze heeft gehoord van die man, die rabbi, die mensen kon genezen. Ze komt in actie en gaat en raakt de jas, de mantel van Jezus aan. Genezing. Jezus speelt in deze genezing geen actieve rol. Hij wordt ongewild aangeraakt. De vrouw gaat daarmee een grens over. Jezus voelt dat er wat gebeurt. Door het aanraken van zijn jas stroomt er energie van mens tot mens en wordt die mantel leven-gevend.

Mantels in soorten en maten. We dragen ze allemaal; de mooie, kleurig kanten die we graag laten zien, maar ook de donkere en verdrietige delen van onszelf, de mantels die we liever wegstoppen.
Zonder de brandhaarden en oorlogsgebieden te vergeten, gaat het deze vredesweek om een soort zelfonderzoek naar vrede en onvrede om ons heen. Pas als we de spreekwoordelijke hand in eigen boezem steken hebben, kunnen we voor het grote vredesgeheel iets betekenen. Dat begint bij samen bouwen aan nieuwe vormen van vredig en duurzaam samenleven hier in deze kerk, in deze stad, in dit land.

Misschien is daar een nieuwe mantel van liefde voor nodig. Niet een mantel die onder een zoetsappig laagje liefde dingen toedekt en dus onzichtbaar maakt. Maar een mantel die onthult en niets onbesproken laat. Dat is een mantel met scheuren die toont waar het pijn doet, waar het mis gaat  in onszelf en in de samenleving. Een mantel met winkelhaken en rafelranden. Dat klinkt niet aantrekkelijk.  Maar als ik mijn ogen dichtdoe en me probeer voor te stellen hoe die mantel eruitziet dan zie ik ook keurigheid die zich verweeft met wat gescheurd en verstoord is. Ik zie bloemen. Ik zie vogels. Ik zie groen.
Die nieuwe mantel van liefde, met haar rafelranden, met kleuren en vormen die zich niet laten tegenhouden is een mantel die geneest en leven geeft.
Laten wij hier, proberen zo’n nieuwe mantel van liefde vorm te geven, een weefsel waarin niets wordt toegedekt. Een mantel die maakt dat mensen elkaar zien, horen en verstaan voorbij misverstanden, onderbuikgevoelens en wantrouwen. Een nieuwe mantel van liefde: en God zag dat het goed was.

6. Lied STAAN IN LICHT – EEN DUBBELLIED

 DIENST VAN DE TAFEL

Voorbeden  

We bidden voor vrede. We bidden voor hen die lijden onder oorlog, honger, onderdrukking, machtsmisbruik, uitbuiting, vernedering, seksueel geweld, slavernij, afwijzing, rechteloosheid, ongelijkheid tussen burgers en kansloosheid. Dat er in ons gebed een plek is voor hun dromen en dat zij daarin door u worden gekend.

Wij bidden voor ouders, dat zij de zorg voor hun kinderen aankunnen en steun en kracht bij u mogen vinden en uw liefde ervaren. Ook bidden we voor hen die geen kinderen hebben kunnen krijgen. Geef hen troost en innerlijke kracht.

We bidden om eerlijke verdeling van voedsel, dat wij dankbaar zijn, voedsel met zorg behandelen en niet onmatig zijn. Wij bidden dat uw waarheid sterker is dan oorlog, uw vrede sterker dan dood, uw lied moge klinken als we wanhopig zijn.

Wij bidden ook voor innerlijke vrede voor onszelf. Vergeef ons onze zelfzucht, hooghartigheid, onbescheidenheid, wrok, luiheid en gemakzucht. Geef ons de mantel der liefde om anderen te vergeven en dat we kwetsbaar zijn om vriendschappen aan te gaan.

Acclamatie –  Mag jouw naam onze hulp zijn – Melodiek Piano

Tafelgebed    

God, Jij die voor ons
zo onbegrijpelijk en ver weg bent,
maar die ons nabij wil zijn,
wees aanwezig in ons midden
en vervul ons hart met jouw goede Geest
waar wij de tekenen
van jouw aanwezigheid verstaan.

Jij hebt tot mensen gesproken
in dromen en visioenen,
in een roep en een ideaal
die hun de kracht gaven jouw weg te gaan.
Jij hebt hen gemaakt
van stotteraars tot enthousiaste redenaars,
van laffe kleine mensen tot mensen vol geloof,
die bergen konden verzetten.

Zo heb Jij ook tot ons het woord gericht,
uitgesproken door Jezus,
beeld van jouw droom
waarin wat klein en kwetsbaar is
in het volle licht kan staan.

Jouw zoon leefde onder de mensen
en droomde van een volk,
van nieuwe mensen die,
die een stapje naar achter durven zetten
opdat een ander tot leven kan komen.

Op de avond, toen Zijn tegenstanders hem naar het leven stonden, …
heeft Hij brood in Zijn handen genomen,
zijn ogen opgeslagen naar Jou,
de zegen uitgesproken,
het brood gebroken
en met zijn leerlingen gedeeld
in de verwachting
dat zij dit gebaar begrepen
en het voortdurend zouden herhalen.

Zo nam Hij ook,
toen zij gegeten hadden,
de beker in zijn handen.
Hij sprak de zegen en het dankgebed,
reikte hem over aan zijn leerlingen en zei:
‘Neem deze beker, en drink hier allen uit,
want dit is de beker van het nieuwe, altijddurende verbond.
Blijf dit doen om Mij te gedenken.’

Nadat Hij gestorven en begraven was,
Heb Jij hem als een droom in ons
laten verder leven.

Laat jouw Geest ons aanzetten
om in zijn voetstappen verder te gaan,
doe ons onze roeping in het leven verstaan,
en laat die droom werkelijkheid worden,
dat mensen elkaar vinden
voorbij de onvrede en verwarring.

Dat wij, ieder op zijn of haar eigen plaats,
de ander weten te versterken
en te bevestigen
zodat er vrede zal zijn
in alle uithoeken van de aarde

Laten we die nieuwe wereld van recht en vrede naar ons toebidden. Vandaag doen we dat door samen te zingen. Oude woorden op muziek gezet.
Lied Onze vader verborgen Melodiek en piano

 Vredeswens
Lied De vrede, de vrede zal zijn

Uitnodiging  & Communie
Communielied Brood zal ik u geven

 Slotgedachte
En de wever zei: ‘spreek tot ons over kleding.’
En hij antwoordde:
Hoe zou ik wensen dat gij de zon en de wind met meer van uw huid en met minder kleding tegemoet kon treden. Want de adem des levens is in het zonlicht en de hand des levens in de wind.
En vergeet niet dat de aarde het heerlijk vindt uw blote voeten te voelen en de wind ernaar hunkert met uw haar te spelen.

Slotlied Dat de nieuwe aarde komen zal

Zegen  

Beschermende God,
wij vragen om Uw zegen op onze weg,
zoekend naar vrede.
Wees een mantel van liefde
voor hen die zich hullen in agressie.
Wees een mantel van liefde
voor hen die worden blootgesteld aan geweld.
Koester hen die op de vlucht zijn voor oorlog.
Onthul hen die worden gedwongen
zich te bedekken of verstoppen.
Wees een beschermende mantel voor ons allemaal.
Niet een mantel die verhult,
maar een mantel van liefde.

Die wij afleggen om vriendschap te sluiten.
Zodat wij kunnen thuiskomen bij elkaar in Uw huis van liefde. Amen.
uit de pax krant 2023

Allen: amen, amen, amen