Pas op, maar wees niet bang

SAN SALVATORGEMEENSCHAP | 25 juni 2023
Pas op, maar wees niet bang
Voorganger Franneke Hoeks |   Lectoren Marga van de Koevering en Rinus van der Heijden
Pianist Joost Boekhoven |Cantor Wilton Desmense

Openingslied zomaar een dak

Welkom
Soms heb je van die weken dat de Bijbelverhalen van week tot week op elkaar aansluiten. Wat betreft het Evangelie is dat vandaag het geval. Vorige week hoorde we hoe Jezus ze leerlingen uitzond en ze  letterlijk aan het werk zette. Ga het maar doen, mannen en vrouwen, wees boodschappers voor de mensen en. Deze week voegt Jezus daar een soort pas-op-boodschap aan toe. Het is niet zo eenvoudig al het lijkt.
Niet eenvoudig. Als iemand is die daarover mee kan praten dan is het de profeet Jeremia.  In de eerste lezing is deze Godsman aan het woord en we horen over zijn enorme worsteling. Dat woord van God is aansporing en de profeet kan niet anders dan die stem vertolken… maar dat is lang niet altijd wat mensen willen horen. Niet eenvoudig.
Wij gaan ons openstellen voor de stem van de Eeuwige die tot ons komt door Bijbelse verhalen. We zoeken de stilte en maken ons open voor wat hij/zij ons wil meegeven.

GEBED
Eeuwige, jij die ons aanspoort
tot woorden van vrede
en daden van gerechtigheid
Wees bij ons als we ons
klein en onmachtig voelen.
Wapen ons dit uur tegen moedeloosheid
wakker vonken van visioenen in ons aan
geef ons moed om tegen de stroom in te gaan.
en beziel ons met onbevangenheid
zodat we mensen naar jouw beeld worden. Amen

Acclamatie herschep ons hart

1E LEZING  Jeremia 20,7-13 Willibrord vertaling
Eeuwige, U hebt mij verleid;
ik ben bezweken, U was te sterk voor mij.
Ik kan niet tegen U op.
De hele dag lacht men mij uit,
iedereen drijft de spot met mij.
Telkens als ik het woord neem, moet ik schreeuwen,
en ‘geweld en onderdrukking’ roepen.
Het woord van de Eeuwige brengt mij
iedere dag schande en vernedering.
Soms denk ik:
Ik wil er niets meer van weten,
ik spreek niet meer in zijn naam.
Maar dan laait er een vuur op in mijn hart,
het brandt in mijn gebeente.
Ik doe alle moeite om het in bedwang te houden
maar het lukt me niet.
Ik hoor veel mensen fluisteren:
‘Daar heb je “Ontzetting-overal”. Geef hem aan.

Ja, we geven hem aan.’
Al mijn vrienden willen niets liever dan mijn ondergang.
Ze zeggen: ‘Misschien laat hij zich misleiden,
dan overmeesteren we hem en kunnen we ons op hem wreken.’
De Eeuwige is bij mij als een machtig strijder.
Mijn achtervolgers vallen neer,
ze zullen niet overwinnen.
Ze worden diep beschaamd,
nooit bereiken ze iets.
Hun schande duurt eeuwig,
ze wordt nooit vergeten!
God van de hemelse machten,
die alles rechtvaardig onderzoekt,
die hart en nieren doorgrondt,
laat mij zien hoe U wraak neemt.
Ik heb immers mijn zaak in uw handen gelegd.
Zing een lied, een loflied voor de Eeuwige,
want Hij heeft het leven van de arme
uit de macht van de boosdoeners gered.

Lied Nu nog met halve woorden

2E LEZING Matteüs 10,16-23, 26-31 Willibrord vertaling
Bedenk wel: Ik stuur jullie als schapen tussen de wolven. Wees dus slim als slangen en eenvoudig als duiven. Pas op voor de mensen, want ze zullen je uitleveren aan rechtbanken, en in hun synagogen zullen ze je geselen. Men zal jullie voor landvoogden en koningen brengen omwille van Mij, als een getuigenis voor hen en de heidenen. Wanneer ze jullie uitleveren, maak je dan geen zorgen over hoe je zult spreken en wat je zult zeggen. Want op dat uur zal jullie ingegeven worden wat je moet zeggen. Want jullie zijn het niet die spreken, maar het is de Geest van je Vader die in jullie spreekt. De ene broer zal de andere aan de dood uitleveren, en een vader zijn kind, en kinderen zullen tegen hun ouders in verzet komen en hen ter dood brengen. Jullie zullen door iedereen gehaat worden vanwege mijn naam. Wie volhardt tot het einde, die zal gered worden. Wanneer ze jullie vervolgen in deze stad, vlucht dan naar de volgende.
Word dus niet bang voor hen. Want niets is verhuld dat niet onthuld zal worden, en niets is verborgen dat niet bekend zal worden. Wat Ik jullie zeg in het donker, zeg dat in het licht. Wat jullie in het oor gefluisterd krijgen, verkondig dat vanaf de daken. Wees niet bang voor hen die het lichaam doden, maar de ziel niet kunnen doden.
Twee mussen kosten toch maar een stuiver? En daarvan zal er niet één op de grond vallen buiten jullie Vader om. Bij jullie zijn zelfs alle haren op je hoofd geteld. Wees dus niet bang. Jullie zijn meer waard dan een hele zwerm mussen.

Acclamatie Het woord dat ik jou geef

OVERWEGING
Het woord dat ik jou geeft is niet te zwaar, zongen we net als acclamatie na het evangelie. Dat lijkt bij Jeremia wel anders.  Het volk volgt niet het pad van God. Afgoderij en hebzucht zijn niet wat de Eeuwige met ons voorheeft.  De opdracht van de Eeuwige is, het volk te vertellen dat er verwoesting om komst is- en niet zo’n beetje ook. Met een dergelijke boodschap maak je je niet populair.
En toch – dat vind ik prachtig- komt hier de aansporing om dwars tegen alles en iedereen in, de stem van de Eeuwige te verkondigen naar voren als iets waar je niet om heen kunt. Vuur in het hart, iets brandt in je binnenste. Je moet je mond wel opentrekken. Dat kost je wat. Mensen lachen je uit, gaan je uit de weg: kortom schande en vernedering. Niemand die nog iets met jou te maken wil hebben! Geen gemakkelijke weg, maar Jeremia spreekt over de Eeuwige als iemand die hem bijstaat in de strijd voor het goede leven voor allen. En strijden is het soms. Ik moet denken aan politieke gevangenen die vaak met gevaar voor eigen leven toch blijven strijden voor democratie en vrijheid. Mensen die de droom van het goede leven voor allen niet opgeven, maar blijven roepen, ook al is het soms in een woestijn. Black lives matter is ook zo’n beweging die vaak op weerstand stuit, maar die zich de mond niet laat snoeren want een wereld waarin mensen van kleur anders, slechter, behandeld worden dan mensen met een lichte huid is een wereld waar we geen genoegen mee zouden moeten nemen. Extinction Rebellion– de groep die snelwegen bezet om overheid en bedrijven aan te sporen werk te maken van klimaatmaatregelen, is ook een voorbeeld van een groep die zich niet geliefd maakt bij gewone Nederlanders, maar die zich de mond niet laten snoeren omdat ze de urgentie. Deze boodschap moet voor het voetlicht gebracht worden. Coûte que coûte!
Jezus stuurt zijn volgelingen op weg om te vertellen over dat visioen van het goede leven voor allen. Nog dan alleen maar vertellen. Jezus zegt: Doe het maar! Laat het zien!  Wees voorbeeld en inspiratie voor mensen. Laat die nieuwe wereld, dat visioen maar zien. Vorige week zei Wilton in de overweging dat Jezus ook een realist is. Hij weet wat hij van zijn mensen vraagt. Deze week klinkt er nog meer duidelijke taal.  Ik stuur jullie als schapen tussen de wolven. Jullie bent kwetsbaar met de boodschap van liefde, vrede en recht. Slimheid heb je nodig! Gebruik je hoofd om het verhaal over te brengen. Wees eenvoudig! Wees een mens uit een stuk! Puur en oprecht.
Jezus lijkt heel goed te beseffen dat het mensen, zeker niet degene die het voor het zeggen hebben, zitten te wachten een boodschap die alle verhoudingen op zijn kop zet. Pas op! Je zult tegenwerking krijgen. Van overheden, in je eigen familie- en vriendenkring.
Volgende week zaterdag  is het Keti Koti. We vieren dit jaar 150 jaar afschaffing van trans-Atlantische slavernij. Gelukkig worden er hier in de stad ook een aantal activiteiten georganiseerd om te herdenken, te vieren en te leren. Voor mij past het aandacht vragen voor Keti Koti bij het verhaal van vandaag, want er is ook best wat weerstand. ‘Het is zo lang geleden’, ‘Dat gaat toch niet over mij,’ ‘Wat heb ik er mee te maken.’, hoor je vaak in discussies. Hoe we kijken naar huidskleur is niet iets van alleen vroeger, het speelt nog steeds in onze huidige samenleving. Van de week was in het nieuws dat de overheidsinstelling DUO (studiefinanciering) bij hun jacht naar vermeende fraudeurs vooral om mensen met een migratieachtergrond. Dat is geen toeval.  Het vraagt om moed, slimheid en doorzettingsvermogen om dit aan te kaarten.
Jezus stuurt zijn mensen op pad om het goede leven voor allen waar te maken. Durven wij ook mensen te zijn die willen werken aan dat goede leven voor allen, aan het rijk Gods, ook als het voor ons ongemakkelijk wordt?
Ik hoop het maar voel soms ook de moed in mijn schoenen zakken. Er is zoveel mis met de wereld dat ik soms niet weer waar ik moet beginnen, Klimaat. Armoede. Oorlog. Racisme. Verharding. Ik weet het soms gewoon niet meer en dan ligt wanhoop op de loer. Wanhoop is het eigenlijk een beetje opgeven en het zicht op je mogelijkheden – onze mogelijkheden verliezen.  Wanhoop maakt ook dat we ons terugtrekken in onze eigen veilige omgeving. Daar is het goed. Daar lijkt het goed. Jezus spoort zijn leerlingen – daarmee ons-  aan om de veiligheid te verlaten. Pas op, maar wees niet bang. De Eeuwige, die onvoorstelbare kracht die ons aanspoort tot liefde, vrede en recht voorbij onze eigen grenzen, die zal bij ons zijn!
Pas op die boodschap van omkering waar Jezus het over heeft is een gevaarlijke boodschap. Ook  nu nog. Een verhaal tegen het recht van de sterkste, een verhaal tegen economische gewin. Dat verhaal maakt je lang niet overal populair, maar moet verteld worden, moet gedaan worden.
Pas op! Wees niet bang! Zorg dat je niet wegzakt in angst en wanhoop. Je hoef het niet alleen te doen. We hebben elkaar en mogen ons gedragen weten door de Eeuwige.
Laten we zorgen dat we alert en slim blijven door te luisteren – echt te luisteren – naar verhalen die misschien in eerste instantie niet de onze zijn. Laten we zorgen dat we eenvoudig blijven, mensen uit een stuk die staan voor waar ze in geloven een wereld van eerlijk, van minder, van duurzaam, van sociaal…. En dan voelen we beweging, wind, vonken vreugde en zien we glimpen van die prachtige toekomst die we kunnen maken. Samen. Tegen de wanhoop in. Denk aan de mussen. Pas op, maar wees niet bang!

Geloofslied  Is een mens trouw aan Gods wetten en woorden

COLLECTE | MUZIEK
VOORBEDE
Laten we, rondom de tafel, bidden voor mensen, waar ook ter wereld, die vervolgd worden vanwege hun geloof of politieke opvattingen. Om uitkomst in nood, om veranderingen ten goede en ruimte voor rechtvaardigheid.
Kom over ons met uw geest
Laten we, rondom deze tafel, bidden voor allen die moedig hun weg gaan en anderen een spiegel voor durven houden omdat zij tegen de stroom in aandacht vragen voor wat goed en juist is. Om kracht te volharden op hun pad, om ruimte die tegenstellingen overbrugt, om nieuwe inzichten die ruimte scheppen.
Kom over ons met uw geest
Laten we, rondom deze tafel, bidden voor mensen die de moed soms laten zakken en de hoop lijken op te geven. Om bemoediging die hen op doet opstaan, om lichtpuntjes in het donker, om helder zicht en nieuwe levenskansen.
Kom over ons met uw geest
Laten we, rondom deze tafel, bidden voor onszelf als gemeenschap dat we nooit te snel denken dat het wel goed komt. Om slimheid en eenvoud, om daadkracht en durf, om mensen die ons de weg wijzen.
Kom over ons met uw geest
Laten we, rondom deze tafel, bidden voor alles wat leeft in ons hart, voor de intenties die zijn opgeschreven in ons intentieboek. Voor onze zieken bidden we en voor onze dierbare overledenen. Dat zij zich geborgen mogen weten in het licht van de Eeuwige.
Kom over ons met uw geest

TAFELGEBED
God, Jij die voor ons zo onbegrijpelijk en ver weg bent,
maar die ons nabij wil zijn, wees aanwezig in ons midden en vervul ons hart met jouw goede Geest. Jij hebt tot mensen gesproken in dromen en visioenen, die hun de kracht gaven jouw weg te gaan. Jij hebt hen gemaakt van stotteraars tot enthousiaste redenaars, van laffe kleine mensen tot mensen vol geloof, die bergen konden verzetten.
Zo heb Jij ook tot ons het woord gericht, door de mens Jezus.
Hij leefde onder de mensen  en droomde van een volk,
dat zich geroepen wisten tot het goede leven voor allen
Op de avond, toen Zijn tegenstanders hem naar het leven stonden, heeft Hij brood in Zijn handen genomen, zijn ogen opgeslagen naar Jou, de zegen uitgesproken, het brood gebroken en met zijn leerlingen gedeeld in de verwachting dat zij dit gebaar begrepen en het voortdurend zouden herhalen.
Zo nam Hij ook, toen zij gegeten hadden, de beker in zijn handen. Hij sprak de zegen en het dankgebed, reikte hem over aan zijn leerlingen en zei: ‘Neem deze beker, en drink hier allen uit, want dit is de beker van hoop die ik deel met jullie.Blijf dit doen om Mij te gedenken.’
Laat jouw Geest ons aanzetten om in zijn voetstappen verder te gaan, doe ons onze roeping in het leven verstaan, en laat die droom werkelijkheid worden. Dat de eenzamen liefde moge vinden, dat de rijkdom en de zorgen van het leven ons niet mogen verstikken, dat wij, ieder op zijn of haar eigen plaats, de ander weten te versterken en te bevestigen totdat Jij zelf al onze dromen in vervulling doet gaan. Amen

ONZE VADER

VREDESWENS

VREDESLIED  Zuster broeder vrede voor jou

UITNODIGING AAN DE TAFEL VAN BROOD EN WIJN

LIED Eet en drink van brood en wijn

STILTE

MEDEDELINGEN

SLOTGEDACHTE  Geluk en Angst maken een wandeling.
Angst vroeg aan geluk: ”Vertel eens, wat is volgens jou het hoogste geluk voor een mens?”
Geluk antwoordde: ”Wanneer een mens zich verliest, de grenzen van zijn ik verdwijnen en hij opgaat in het onnoembare.”
Daarop vroeg geluk aan angst: ”Wat is de grootste angst voor een mens?”
Angst antwoordde: ”Dat hij zichzelf zou verliezen, de grenzen van zijn ik zouden verdwijnen en hij zou opgaan in het onnoembare.”
Geluk knikte begrijpend – en glimlachend zetten ze hun wandeling voort.                                    (Erich Kaniok)

ZEGENWENS – Franneke

‘Wees niet bang’ – met die woorden gaan wij op weg.
Moge het ons gegeven zijn dat wij vrijuit spreken over de hoop die in ons leeft, over woorden van wijsheid die wij hier ontvangen hebben. Dan zijn we een zegen voor elkaar en voor de wereld en mogen we onze gezegend weten door de Ene, onze God onvoorstelbaar maar die we noemen  vader/moeder, zoon en heilige Geest. Amen.

SLOTLIED Wie ten einde toe