ONDER UW VLEUGELS

VIERDE ZONDAG ADVENT            17 dec. 2023

voorganger: Maria van den Dungen
Thema: ONDER UW VLEUGELS

Openingslied:  Nacht is om de huizen heen

Welkom:
Welkom iedereen, bekend of voor het eerst hier: in deze herberg is plaats voor iedereen.
Welkom in het meest donkere weekend van het jaar, waarin de nachten koud en lang zijn en de dagen kort. We verlangen naar licht en warmte en zoeken wat vaker elkaars gezelschap op. Want we hebben behoefte aan goed nieuws en het journaal kan dat niet brengen: want op veel plaatsen smeult de aarde, is er alarm in de lucht, mensen op de vlucht en nergens wordt nog vrede geschapen.
Tegen het donker kun je niet vechten, je kunt alleen licht ontsteken.
Volgende week vieren we de geboorte van een kind, waar geslachten lang naar hebben uitgezien: Jezus Messias, Kind van God, Licht van de wereld. Zijn licht willen we hier ontsteken, als vierde licht op de adventskrans.
Maar eerst gaan we ruimte maken voor licht in ons:Gebed
Eeuwige,
Wij worstelen met de wereld om ons heen,
Met de tweedeling in ons land, met de oorlogen en rampen,
Wij bidden dat wij hier boven onszelf uitgetild worden;
dat er een bericht klinkt dat ánders is,
anders dan wat wij gewend zijn,
anders dan wat wij om ons heen horen, of in ons:
Het woord van vrede, menselijkheid, en toekomst,
uw woord –  dat dat aan ons gebeurt,
daarom bidden wij.  Amen.

Aansteken adventskaars *

Acclamatie:  Op wie wij wachten hoe dan ook:

 Inleiding op de lezingen
Koning Achaz van Juda was koning van het huis van David rond 730 voor Chr.. Hij wordt beschreven als een slechte en zwakke koning. Hij wordt bedreigd door Syrie en Israel. Hij bereidt zich voor op een belegering. Hij wil een verbond sluiten met Assyrie. Jesaja raadt hem dat af, Assyrie is ook niet sterk; hij kan het alleen af, met de hulp van Jaweh.
Maar de koning wil vast houden aan zijn eigen plan. Jesaja komt om hem dit af te raden.

Het evangelie is het bekende verhaal van het bezoek van de engel aan Maria: Maria boodschap.

Eerste lezing: Jesaja 7, 10-14
Het gebeurde dat de profeet Jesaja
tegen koning Achaz zei:
“Ga bij God te rade.
Vraag Hem een teken
hoog aan de hemel
of diep in de hel;
het maakt niet uit”.
Maar Achaz antwoordde:
“Een teken hoef ik niet
en aan God heb ik geen boodschap”.

Toen sprak Jesaja:
“Luister eens goed, koningshuis!
Een kwelgeest ben je,
niet alleen voor mensen,
maar ook voor God.
Je krijgt een teken
al vraag je er niet om.
Zie, de jonge vrouw is zwanger en
brengt een zoon ter wereld,
die heten en zijn zal:
Immanuël,  God met ons”.

Tussenzang: De nacht loopt ten einde

Evangelie            Lucas 1,26-38
In de zesde maand zond God de engel Gabriël naar de stad Nazaret in Galilea, naar een meisje dat was uitgehuwelijkt aan een man die Jozef heette, een afstammeling van David. Ze was nog een jonge vrouw en heette Maria.
Gabriël ging haar huis binnen en zei: ‘Gegroet Maria, je bent begenadigd, de Heer is met je.’ Ze schrok hevig bij het horen van zijn woorden en vroeg zich af wat die begroeting te betekenen had. Maar de engel zei tegen haar: ‘Wees niet bang, Maria, God heeft je zijn gunst geschonken. Luister, je zult zwanger worden en een zoon baren, en je moet Hem Jezus noemen. Hij zal een groot man worden en Zoon van de Allerhoogste worden genoemd, en God zal Hem de troon van zijn vader David geven. Tot in eeuwigheid zal Hij koning zijn over het volk van Jakob, en aan zijn koningschap zal geen einde komen.’
Maria vroeg aan de engel: ‘Hoe zal dat gebeuren? Ik heb immers nog geen gemeenschap met een man.’ De engel antwoordde: ‘De heilige Geest zal over je komen en de kracht van de Allerhoogste zal je als een schaduw overdekken. Daarom zal het kind dat geboren wordt, heilig worden genoemd en Zoon van God. Luister, ook je familielid Elisabet is zwanger van een zoon, ondanks haar hoge leeftijd. Ook al hield men haar voor onvruchtbaar, ze is nu in de zesde maand van haar zwangerschap, want voor God is niets onmogelijk.’
Maria zei: ‘De Heer wil ik dienen: laat er met mij gebeuren wat u hebt gezegd.’ Daarna liet de engel haar weer alleen.

Acclam.: Uw woord dat de eeuwen voorziet.

Overweging:
Koning Achaz in de eerste lezing zit in een hachelijke positie en hij heeft er moeite mee om goede raad aan te nemen. Wat het zijn volk ook zal kosten, hij gaat zijn eigen gang. Dan geeft Jesaja een profetie over een zwangere vrouw en de geboorte van de zoon Immanuel, een teken van Gods aanwezigheid onder Zijn volk.
Meer dan 7 eeuwen lang moest het Joodse volk wachten op de vervulling van deze profetie.
(geloven vraagt uithoudingsvermogen)
In het evangelie beschrijft Lukas de aankondiging van de geboorte van Jezus aan Maria door de engel Gabriël. Jezus ’geboorte wordt beschouwd als de vervulling van die profetie uit Jesaja.
Bij Lukas gaat het altijd om ‘heling’, dat mensen weer op hun plek komen. En voor hem heeft dat te maken met Gods Geest, die zich verbindt met de wereld, met mensen. En hij beschrijft dat met beelden en woorden, die hij kent uit het Eerste Testament. Dat hoorden we ook vandaag.
Een jonge vrouw, uit een onbelangrijk dorp, die bezoek krijgt van een engel. Dat gebeurt ons niet, denk ik, maar je hoeft er niet jaloers op te zijn.
Terecht zegt Gabriel -want die was het-: “Schrik niet, Maria, jij bent begenadigd. Jij zult een kind krijgen en zijn koningschap zal niet eindigen”. Hoe moet Maria dat begrijpen?
Maar, omdat God een God van Liefde is, laat Hij niets gebeuren zonder instemming van de mensen.
Daarom kijken wij vandaag met respect en verbazing naar die jonge vrouw, die Gods plan mogelijk maakt. Hoewel ze geen idee heeft wat de toekomst zal brengen, haar leven op zijn kop komt te staan –zwanger, hoe reageert Jozef?–stemt ze toe zonder enige drukte. Zij zal God’s plan niet in de weg staan, ze leeft vanuit vertrouwen..

De kracht van Jahweh, die over Maria komt, zal haar als een schaduw beschermen, horen we. Hier worden beelden uit het scheppingsverhaal en oude verhalen van het volk Israël gebruikt. Overschaduwen, onder de hoede nemen, onder de vleugels; dat is beschermen van je mensen en is een taak voor alle vorsten.
De engel zegt hier als het ware dat zij door Gods vleugels beschermd zal worden. Als een antwoord antwoord op de vraag van het meisje Maria van hoe het kan en hoe het verder gaat

Ontelbare kunstenaars hebben het bezoek van de engel aan Maria uitgebeeld. Maar het allermooiste is misschien wel een tekening van Rembrandt met de grote zorg van de engel voor Maria, zijn naar haar toebuigende nabijheid en zijn vleugel, die hij vol ontferming over haar uitspreidt.

In de evangelieverhalen lezen we hoe Jezus mensen geneest, dan zegt hij vaak: ga, je geloof heeft je gered.
En dat geloof / vertrouwen is heel wezenlijk: je hoeft niet bang te zijn, het donker wordt, als er gevaar dreigt, IK ben er, je kunt me vertrouwen, ik laat je niet vallen. Dat is licht in de duisternis, dat is steun waar we van mogen dromen.
Maar het gaat natuurlijk niet alleen om vertrouwen in boven. Het vertrouwen in mensen om je heen is net zo belangrijk. Als we in deze dagen spreken over het licht, dan komt dat niet alleen uit de hemel, hoe hemels dingen met kerstmis vaak worden voorgesteld. Dat licht moet vooral van onderen komen, daar waar mensen zijn die naar elkaar omzien. Die zeggen: je hoeft niet bang te zijn, ik ben er om jou te helpen. Ik zie je en ik bekommer me om je.
Gewone engelen van mensen en die hebben nu eenmaal geen vleugels. Zij zijn Gods grondpersoneel.

Geloofslied: Heer onze Heer hoe zijt Gij aanwezig

Collecte, tafel; klaarmaken

Voorbede
Wij bidden om vrede voor de wereld
en voor de plaats waarin wij wonen:
-om nieuw licht,
overal waar de stoppen van
de hoop zijn doorgeslagen.
– Nieuw geloof,
overal waar mensen zich terugtrekken
en niet meer geloven
dat de vrede het winnen zal
van de oorlog.
-Nieuwe liefde,
overal waar de aandacht
voor elkaar is verflauwd.
-Nieuwe ogen,
overal waar mensen het niet meer zien
en op elkaar zijn uitgekeken.
acclam:

Wij bidden om licht,
overal waar duister en dood
het leven hebben aangevreten,
van het grote moorden
tot het kleine handgemeen,
-van de grote honger
tot ieders eenzaamheid,
-van het grote wantrouwen
tot ieders gebrek aan mededogen.
Wij bidden om Christus,
de nieuwe mens:
dat hij opstaat
in ieder van ons
en in die ene wereld
van ons samen. Amen!                            (  tekst van: Jan van Opbergen )
 acclam:

We bidden in stilte voor onze eigen intenties
We gedenken de overledenen, die ons inspireerden :
Antoinette van Pinxteren           Huub Oosterhuis              Edward Schillebeekx
– En we bidden voor hen, die we missen op onze levensreis, we noemen hen dit uur: …
Dat zij allen geborgen zijn in het eeuwige licht.
acclam.: Koester de namen,die we hier gedenken

Tafelgebed:
Wij bidden in dit uur om Jezus
de mens van recht en vrede,
die met zijn warmte en licht
alle kilte van mensenharten
doet verdwijnen.
Die voor ons uitgaat
als een lichtende morgenster.

Biddend danken wij U
om die ene mens, Jezus Messias
die onder ons is opgestaan
die het vuur van Uw liefde
voor ons zichtbaar heeft gemaakt.
Hij leerde ons de weg
van eerbied voor elkaar
van berouw en vergeving.
Van vrede en alle goeds voor iedereen

Hij koos voor het kleine en nietige
en bracht licht voor mensen
zonder naam, zonder aanzien,
Zo bracht hij U nabij in woord en daad
in niet mis te verstane gebaren.

Die laatste avond van zijn leven.

nam hij brood in zijn handen
deelde het met de woorden:
Neemt en eet:
Dit ben ik met hart en ziel
mijn leven met jullie gedeeld.

Ook nam hij de beker,
en zei:  Neemt deze beker
deelt hem samen en leef
zoals ik probeerde te leven:
trouw aan God, trouw aan mensen
bij vreugde en verdriet

Beziel ons met zijn geest
opdat wij vanuit zijn droom
weten wat recht en krom is.
Opdat wij de wegen blijven vinden
naar de nieuwe toekomst,
die jij ons in handen hebt gegeven.
En dat wij zelf zo’n teken mogen zijn.
Daarom bidden wij telkens weer
dat zijn droom waar mag worden.
Acclam: Zoudt Gij ooit mij beschamen

We bidden het gebed dat Jezus ook gebeden heeft:         ONZE VADER…

Vredeswens:
Waar mensen bij elkaar
vrede en geborgenheid vinden,
wordt de wereld vernieuwd.
Moge wij elkaar die vrede van harte toewensen.

Lied: Vrede zij u van God in de hemel

Uitnodiging communie:
Lieve hemel, ooit van aarde,
nu of nooit begint het hier:
wie zijn brood deelt met een ander
die maakt hier een stukje hemel waar.
Iedereen dus van harte uitgenodigd om mee te delen.

Communie lied: Ave Maria

gebed:   Wij danken in stilte

Slotgedachte:
In bijna alle huizen staat een versierde kerstboom. En die versierde boom in de woonkamer zegt: we blijven de warmte zoeken. En we vinden nieuwe manieren om uit te drukken:
in de kaalheid van deze tijd hoeft de glans niet verloren te gaan. We tuigen haar op met wat wél kan. We sturen kaarten naar een vriend of onbekende.
We zetten de boom zo neer dat we het licht kunnen delen. We steken kaarsen aan – steeds één er bij, steeds méér licht.
Het toont onze hoop. De hoop dat de kaalheid niet het laatste woord heeft. Dat zij slechts tijdelijk is en dat dus nog altijd geldt: Gods belofte van een hemel op aarde. Gods nieuwe wereld.

Zending en zegen:
Wij zien uit naar het feest van Jezus geboorte.
Moge dat kind ons de kracht geven om onze keuze voor de kleinste mensen vol te houden.
Moge deze week een gezegende week voor ons allen zijn,
onder de zegen van de Algoede, die voor ons is: Vader, moeder, Zoon en heilige Geest.          Amen.

Slotlied:         Scheur toch de wolken weg