Licht dat volhoudt | Paaswake

Muziek
U die gezegd hebt: ik zal er zijn.
Hier zijn wij: mensen met het donker van Goede Vrijdag nog in ons hoofd en hart. Wij bidden om licht. Wees ons houvast en schenk ons hoop die leven doet.

 Lied: ’Als alles duister is’
We warmen ons aan elkaar bij het vuur. Het Paasvuur in de stad werd aangestoken. Teken van de hoop, van het licht dat altijd weer terugkeert. We steken de Paaskaars aan met dit licht. Licht tegen doem en dood. Licht als houvast dat ons vol vertrouwen naar de toekomst laat kijken.
Dit licht mogen we delen met elkaar. Elk van ons ontvangt dit licht, het licht van Pasen, licht als houvast, licht van de hoop dat de dood niet het einde zal zijn.

Lied Licht dat ons aanstoot in de morgen

We openen de schrift en horen oude verhalen. Over het ontstaan van licht en groeikracht van de aarde. Een verhaal van bevrijding, een tocht door het water. En een verhaal over dood die niet het laatste woord heeft.
Laten we het verhaal over de schepping verwelkomen met het licht in onze handen! Daarna mag u het kaarsje uitblazen.

Genesis
In het begin schiep God de hemel en de aarde. De aarde was nog woest en doods, en duisternis lag over de oervloed, maar Gods geest zweefde over het water.
God zei: ‘Er moet licht komen,’ en er was licht. God zag dat het licht goed was, en hij scheidde het licht van de duisternis; het licht noemde hij dag, de duisternis noemde hij nacht. Het werd avond en het werd morgen. De eerste dag.
Er was nog altijd de oervloed. Een grote gevaarlijke watermassa. De Eeuwige bracht scheiding aan. Grond onder onze voeten. Land om veilig op te leven. Toen schiep God planten die kleur brachten, gewassen voor ons tot voedsel. Duurzaam, want ze droegen zaden. Vervolgens vissen, vogels en allerlei soorten dieren.
God zei: ‘Laten wij mensen maken die ons evenbeeld zijn, die op ons lijken; zij moeten heerschappij voeren over de vissen van de zee en de vogels van de hemel, over het vee, over de hele aarde en over alles wat daarop rondkruipt.’ God schiep de mens als zijn evenbeeld, als evenbeeld van God schiep hij hem, mannelijk en vrouwelijk schiep hij de mensen.  God keek naar alles wat hij had gemaakt en zag dat het zeer goed was.

Lied ‘Het lied van de mens – Ten dag dat hij maakte’

 Exodus 14
De ​engel​ van God, die steeds voor het ​leger​ van de Israëlieten uit was gegaan, stelde zich nu achter hen op. Ook de wolkkolom die eerst voor hen uit ging stelde zich achter hen op, zodat hij tussen het ​leger​ van de ​Egyptenaren​ en dat van de Israëlieten kwam te staan. Aan de ene kant bracht de wolk duisternis, aan de andere kant verlichtte de vuurzuil de nacht. Die hele nacht konden de legers niet bij elkaar komen. Toen hield ​Mozes​ zijn arm boven de zee, en de Eeuwige liet de zee terugwijken door gedurende de hele nacht een krachtige oostenwind te laten waaien. Hij veranderde de zee in droog land. Het water spleet, en zo konden de Israëlieten dwars door de zee gaan, over droog land; rechts en links van hen rees het water op als een muur. 

Lied Trek ik de zee door

Paasevangelie Marcus 16 1-8
Toen de sabbat voorbij was, kochten Maria van Magdala en Maria, de moeder van Jakobus, en Salome geurige olie om Hem te balsemen. Op de eerste dag van de week gingen ze heel vroeg in de ochtend, vlak na zonsopgang, naar het graf. Ze zeiden tegen elkaar: ‘Wie zal voor ons de steen voor de ingang van het graf wegrollen?’ Maar toen ze opkeken, zagen ze dat de steen al was weggerold; het was een heel grote steen. Toen ze het graf binnengingen, zagen ze rechts een in het wit geklede jongeman zitten. Ze schrokken vreselijk. Maar hij zei tegen hen: ‘Wees niet bang. Jullie zoeken Jezus van Nazaret, die gekruisigd is. Hij is opgewekt uit de dood, Hij is niet hier; kijk, dat is de plaats waar Hij was neergelegd. Ga terug en zeg tegen zijn leerlingen en tegen Petrus: “Hij gaat jullie voor naar Galilea, daar zullen jullie Hem zien, zoals Hij jullie heeft gezegd.”’Ze gingen naar buiten en vluchtten bij het graf vandaan, want ze waren bevangen door angst en schrik. Ze waren zo erg geschrokken dat ze tegen niemand iets zeiden.

 Lied    Bij u is de bron van het leven

 Overweging
Wonderlijk dat je oude verhalen soms totaal met nieuwe oren kunt horen. We lazen dit jaar het paasverhaal volgens Marcus.  Marcus paasverhaal eindigt abrupt met angst en zwijgen en laat ons met onrust achter.
Marcus is het evangelie van de onrust. Het begint eigenlijk net zo abrupt als dat het eindigt. Bij Marcus geen engelen, geen kribbe, geen wijzen uit het oosten, geen Maria en Jozef. Johannes de doper roept in de woestijn en onmiddellijk daarop volgt de beschrijving van de doop van Jezus. Er zit een ongelofelijke vaart in dat evangelie, alsof de schrijver ons zo snel mogelijk wil inwijden in wie Jezus van Nazareth was en is. Alsof hij ons in de rol van getuigen plaatst.
Marcus is het oudste evangelie dat we kennen. Mattheüs, Lucas en Johannes hebben uit zijn tekst geput bij het schrijven van hun evangelie. De eerste christenen worstelen ook met dit abrupte einde van Marcus. Er zijn verzen aan Marcus toegevoegd. Verschijningsverhalen: verhalen die mensen aanspoorden om in beweging te komen. Met die latere toevoegingen is veel van de onrust uit het verhaal gehaald en is Marcus uiteindelijk gewoon toch een evangelie met een happy end geworden. Het schurende van de tekst, van de vluchtende vrouwen en de stilte die boven de dood van Jezus hangt,  is daarmee verdwenen.
Terug naar wat wij vanavond hoorden. Een paasverhaal vol angst en zorgen. Wie zal de steen wegrollen? De jonge man brengt opnieuw een schrik-, zeg maar gerust een paniekreactie teweeg. De vrouwen kunnen niet horen wat er gezegd wordt. De boodschap ‘wees niet bang’  is op dat moment aan dovemans oren gericht. Ze vluchten, bevangen door angst en schrik en zeggen niets.
Zouden de vrouwen gezien hebben dat die ochtend de zon op kwam? Dat eerste licht van de dag? Licht waarmee leven ooit begon? Of zaten ze teveel opgesloten in hun eigen zorgen? En konden ze het licht niet zien en de oproep van de jonge man niet horen? Wie kan het ze kwalijk nemen.
Bijzonder dat de drie vrouwen hier bij naam genoemd worden, Maria van Magdala, Maria, de moeder van Jacobus en Salome. De vrouwen aan kruis, die tot aan de dood trouw bleven waar de ander leerlingen van Jezus al lang gevlucht waren. En dan vluchten ook deze drie vrouwen. Is er dan niemand meer?
En toch wij zitten hier. Als gemeenschap. Als mensen die geloven, soms tegen beter weten in. De wereld van Jezus was een wereld waarin zaken op scherp stonden. Een land waarin de Romeinen de baas waren. En mensen droomden van verandering, van bevrijding zoals ooit het Joodse volk uit Egypte was bevrijd. Wij leven hier in Nederland in vrijheid maar worden aan alle kanten geconfronteerd met individualisering, klimaatverandering, AI, woningnood, verharding van het publieke debat, oorlog, humanitaire rampen, polarisatie …… pffffft.   Genoeg om je tot op het bot zorgen over de maken. Genoeg om je te verlammen. Genoeg om die man in het wit niet te zien. Genoeg om de woorden wees niet bang niet te horen.
Op een avond als deze realiseer ik me hoezeer ik jullie, ons en de verhalen die we hier vertellen nodig heb. Als ik niet uitkijk maak ik me alleen zorgen over die steen die ik onmogelijk weggerold kan krijgen. Maar dan herinner ik me verhalen over het eerste licht, over het begin van leven, over bevrijding uit benarde situaties. Ik hoor de stemmen van profeten die ons – zonder blad voor de mond te nemen- aansporen de goede weg te volgen.
Het evangelie van Marcus met dat schurende, stille einde daagt mij uit, daagt ons uit. Ik voel me aangesproken. Het is aan mij! Het is aan ons! Durven we voorbij onze angsten en zorgen te leven? Kunnen we mensen zijn die zich niet omver laten blazen door wanorde, disbalans en rampspoed? Ik wil daarmee niet zeggen dat we onze ogen moeten sluiten en zaken maar aan ons voorbij laten gaan.  Het zal mijn tijd wel duren.
Hou vast en hou vol waren de woorden die afgelopen veertig dagen met ons mee trokken. Vasthouden aan het vertrouwen, aan iets wat ons draagt, aan dat wat groter is dat wij zelf zijn, aan een lichtstraal die toch weer doorbreekt, dat geloof is mijn houvast in de ingewikkeldheid van het leven. Vasthouden is niet met dichte handen die de greep op het leven niet willen verliezen, maar vasthouden doe je met open handen zodat er nieuwe dingen mogen ontstaan. Vanuit dat houvast, vanuit dat vertrouwen kan ik het volhouden, het ongemak, de angstige momenten en soms zelfs het ogenschijnlijk dode spoor. Sterker nog vanuit dat houvast kan er iets ontstaan, zicht, perspectief, een weg die voor ons ligt. Dat zijn vaak niet louter grote daden, maar juist heel veel kleine daden van goedheid, schoonheid en liefde die het verschil maken. Dat wij mensen mogen zijn en blijven die vanuit dit vertrouwen leven. Dat wij het verhaal doorvertellen en ons niet laten weerhouden door angst, onzekerheid en ongemak. Wees niet bang! Dat we die woorden horen en met elkaar gaande blijven. Hou vast en hou vol!

Stilte

 Gebed
U riep de aarde tevoorschijn
uit het water van de oervloed
U bevrijdde uw volk uit de slavernij
en door het water van de zee
ging U voor hen uit naar het land van hun verlangen.
U noemde Jezus uw geliefd kind
toen hij gedoopt werd in de Jordaan
U roept ons om zijn weg te gaan
te leven zoals hij
op weg te gaan naar het beloofde land

Zegening van het water
Lied Levend water, drenk mijn ziel in mij

Hernieuwing doopbelofte
Lied   Als god ons thuisbrengt

Tafel klaarmaken | collecte| instrumentale muziek

Tafelgebed
Hoe hoopgevend is jouw naam: Ik zal er zijn.
Hoe bevrijdend is jouw licht: warm en verhelderend
Hoe liefdevol is jouw hand: open en nabij
Hoe verfrissend is jouw bron: zuiver en levengevend
jouw naam dragen wij met ons mee,
jouw licht willen wij uitdragen,
jouw hand maken wij tot de onze,
jouw bron laat ons leven stromen
om mens te zijn,  zoals Jij je had ingebeeld,
zorgend voor de aarde, voor al wat leeft en is,
om mens te zijn, zoals eens Jezus,
die ons voorging, opkwam voor anderen,
trouw bleef aan Jou, en zo aan zichzelf.
In de avond voor zijn sterven aan het kruis
toonde hij nog eenmaal
wie hij was en blijven wou voor ons.
In het bijzijn van zijn vrienden heeft hij brood genomen,
dankte Jou voor het brood, brak het en deelde het aan zijn vrienden met de woorden: ‘Neem en eet van dit brood, dit is mijn leven, ik geef het aan jullie.’
Hij nam een beker, sprak een dankgebed, en zei daarbij: ‘Drink hieruit en proef van mijn liefde, zodat mijn vreugde in u zal zijn en haar volheid bereikt. Heb elkaar lief, zoals ik u heb liefgehad.’
In zijn geest zullen wij leven. Zo zal jouw naam ‘Ik zal er zijn’
een blijvende belofte zijn,zal het licht stralen, zullen handen elkaar vindenen bronnen van leven zullen stromen.
Zie de mens, nieuw geboren, deuren zullen opengaan,
een nieuwe lente breekt aan, de wereld komt tot leven.
Zijn woorden indachtig, zal jouw koninkrijk komen,
daarom bidden wij Onze Vader, die ….

 Vredeswens

lied ‘Vrede wens ik je toe’, gecombineerd met ‘Shalom chaberim’

Breken en delen
Communielied: Nu staan in dun gewaad van groen

Slotgedachte
Overal zie je mensen,
die stand houden in het goed-zijn:
toegewijd aan elkaar:
koffie maken, een tafel dekken,
wonden verbinden, de moedeloosheid bezweren,
terugvechten, de dood weerstaan,
stil voortdoen, de ‘courage’ niet verliezen…

En waar de een zegt: ‘We kunnen niets meer doen…’
zegt een ander: ‘We kunnen nog veel betekenen.’

Waar de een zegt: ‘Dit is het einde…’
zegt een ander: ‘Hier is een nieuw begin.’

Zet meer komma’s dan punten.
Er is meer licht dan je weet.

Zegen
Eeuwige, zendt ons nu op weg
als mensen die durven leven,
die troosten en nabij zijn
die mildheid brengen.

Zendt ons op weg
als mensen die durven te gaan
en grenzen doorbreken
met oog voor wat ons
mensen verbindt met elkaar.

Zendt ons op weg
als mensen die durven geloven
vol vertrouwen de nieuwe dag tegemoet.
Laat ons zo gaan van hier
in jouw lieve naam, Goede God
die we noemen vader, zoon en goede geest. Amen.

Lied: Het zal in alle vroegte zijn – Dan zal ik leven