Geduld en Vertrouwen

San Salvatorgemeenschap 2 -3 maart 2013
BRONNEN VAN LEVEN
Thema: Geduld en Vertrouwen
Voorgangers: Ds. Henk van Tilburg met de Werkgroep Vastenaktie

Openingslied: Als God ons thuisbrengt

Welkom
Op deze zondag is ons thema: Geduld en vertrouwen, die wij in deze veertigdagentijd aanduiden als ‘Bronnen van Leven’. Bij het begrip geduld denk ik onmiddellijk ook aan ongeduld, en wantrouwen meldt zich ook direct. U zult zich vast herkennen in de ervaring dat je je PC opstart en snel iets wil doen, en dan maar wachten. Of wanneer de trein vertraging heeft en je ongeduldig op het perron heen en weer loopt, of geïrriteerd bent door een collega die niet direct begrijpt wat je bedoelt. En het zit diep in ons om schone beloftes te wantrouwen en bij mooi beschreven vooruitzichten te denken: “Ik moet het eerst nog zien” En toch is geduld een belangrijke voorwaarde om aan nieuwe mogelijkheden kansen te bieden, en vertrouwen is een voorwaarde om verder te komen. Maar is ongeduld altijd ongewenst? Mogen we nooit vertwijfeld uitroepen: Hoe lang gaat dit nog duren? Wanneer houdt het nu eindelijk eens op? En kan er soms ook gezond wantrouwen zijn bij beloofde gouden bergen met een prachtige presentatie? Moge deze viering een bron van leven zijn voor ons en mensen in India. Opdat er geduld en vertrouwen is voor iedereen.
Mogen we dat elkaar toe wensen, en met gebed de viering openen:
in de naam van de vader, de Zoon en de heilige geest. Amen.

Gebed
Eeuwige, die ons lief hebt zoals een vader zijn kinderen. Wij brengen voor uw aangezicht, uw kinderen die onduldbaar onrecht wordt aangedaan, onacceptabel geweld, en onaanvaardbare liefdeloosheid. Heer ontferm U over hen.
Vader van onze Heer Jezus Christus, Wij brengen voor uw aangezicht al uw mensen die intens verlangen naar de komst van uw koninkrijk van vrede en recht, en daarbij vastlopen op het cynisme en de machtswellust van mensen. Wij bidden Heer ontferm U over hen.
Geest van hierboven. Wij brengen voor w aangezicht al uw kinderen die moe zijn van alle verloren gevechten en in stilte hun lot dragen en zo niet meer tot hun recht komen. Help hen op te staan, en inspireer ons door uw woord en met uw geest om voor hen op te komen.
Door Jezus Christus onze Heer. Amen.
Lied: Gij die het sprakeloze bidden hoort

Eerste lezing: Exodus 6, 1-7
De HEER antwoordde Mozes: ‘Nu zul je zien wat ik de farao ga aandoen: ik zal hem met harde hand dwingen mijn volk te laten gaan, hij zal het zelfs uit zijn land wegjagen.’
God zei tegen Mozes: ‘Ik ben de HEER. Ik ben aan Abraham, Isaac en Jakob verschenen als God, de Ontzagwekkende, maar mijn naam HEER heb ik niet aan hen bekendgemaakt. Ik heb met hen mijn verbond gesloten en Kanaän aan hen beloofd, het land waarin zij als vreemdeling hebben gewoond. Ik heb het gejammer van de Israëlieten over de slavenarbeid die hun door de Egyptenaren is opgelegd gehoord, en dat heeft mij aan die belofte herinnerd. Daarom moet je dit tegen hen zeggen: “Ik ben de HEER. Ik zal de last die de Egyptenaren jullie opleggen van je afnemen, ik zal jullie uit je slavenbestaan bevrijden. Met opgeheven arm zal ik jullie verlossen en de Egyptenaren zwaar straffen. Ik zal jullie aannemen als mijn volk, en ik zal jullie God zijn. En jullie zullen inzien dat ik, de HEER, jullie God ben, die jullie bevrijdt van de last die je door de Egyptenaren is opgelegd.
Tussenzang: Hij die gesproken heeft een woord dat gaat

Tweede lezing: Lucas 13
Er waren op dat moment ook enkele mensen aanwezig die hem vertelden over de Galileeërs van wie Pilatus het bloed vermengd had met hun offers. Hij zei tegen hen: ‘Denken jullie dat die Galileeërs grotere zondaars waren dan alle andere Galileeërs, omdat ze dat ondergaan hebben? Zeker niet, zeg ik jullie, maar als jullie niet tot inkeer komen, zul je allemaal op dezelfde wijze omkomen. Of die achttien die stierven doordat de Siloamtoren op hen viel – denken jullie dat zij schuldiger waren dan alle andere mensen die in Jeruzalem wonen? Zeker niet, zeg ik jullie, maar als jullie niet tot inkeer komen, zul je allemaal net zo sterven als zij.’
Hij vertelde hun deze gelijkenis: ‘Iemand had een vijgenboom in zijn wijngaard geplant en ging kijken of de boom vrucht droeg, maar hij vond geen vijgen. Hij zei tegen de wijngaardenier: “Al drie jaar kom ik kijken of die vijgenboom vrucht draagt, maar tevergeefs. Hak hem maar om, want hij dient tot niets en put alleen de grond uit.” Maar de wijngaardenier zei: “Heer, laat hem ook dit jaar nog met rust, tot ik de grond eromheen heb omgespit en hem mest heb gegeven, misschien zal hij dan het komende jaar vrucht dragen, en zo niet, dan kunt u hem alsnog omhakken.”’
Hij gaf op sabbat onderricht in een synagoge. Er was daar ook een vrouw die al achttien jaar bezeten was door een geest die haar ziek maakte. Ze was helemaal krom en kon met geen mogelijkheid rechtop staan. Toen Jezus haar zag, riep hij haar bij zich en zei tegen haar: ‘U bent verlost van uw ziekte,’ en hij legde haar de handen op. Meteen ging ze rechtop staan en loofde God.
Acclamatie: Die ik mijn Heer noem

Overweging
(On)gehoord Ongeduld
U kent misschien die vrome christelijke spreuk op dat wandbordje: Niet klagen maar dragen en bidden om kracht. Een oproep om geduldig te verdragen alles wat je overkomt. Is dat het geduld dat een bron van leven is? Is dat het vertrouwen dat nieuwe kracht geeft? Mag een mens in ellendige omstandigheden dan niet uitroepen. O God! Hoe lang duurt dit onrecht nog, deze mishandeling, deze vernedering? Mag er niet een klacht opklinken als het lijden ondragelijk wordt. Mag je het niet uitschreeuwen in diep verdriet: Mijn God, waarom heb je me verlaten? In het Exodusverhaal wordt duidelijk beschreven hoe het geduld van Mozes en van het volk opraakt en er zelfs woedend gereageerd wordt naar God.: U hebt uw volk niet bevrijd, integendeel. ( Exodus 5: 23)Op deze diepe klacht klinkt geen verwijt van Gods kant. Integendeel. Aan Mozes laat God zich kennen als de Heer die het geroep van het volk heeft gehoord.
Hij herinnert zich zijn verbond met Abraham, Isaac en Jacob. Hij herinnert zich de belofte van Kanaän, het beloofde land, waar ieder mens tot zijn/haar recht mag komen in vrijheid. Er kan dus sprake zijn van een heilig ongeduld tegen alle kwade machten in. En dat heilig ongeduld wordt gehoord door de God met een nieuwe naam: JHWH, ik zal er zijn voor jou, bevrijdend en betrouwbaar. Deze beloftevolle bemoediging geldt nog steeds voor ieder mens die vanuit een onverdraaglijke, onduldbare situatie roept om bevrijding. Uw ongeduld wordt gehoord. Door God? En door ons, wanneer wij gehoor geven aan de stem van mensen die uit de diepte roepen.? U mag hopen op een toekomst waarin het onduldbare kwaad overwonnen is.

Gehoord geduld
Als mensen zich doof houden voor de ellende van anderen. Ja zelfs de ellende van mensen toeschrijven aan hun eigen schuld, wordt Jezus furieus. Wat kunnen jullie dan laten zien aan vruchten van geloof? Keer je om en ga de weg van liefde en toewijding zoals ik je die wijs. Schrik je van die opdracht? Ben je bang dat je niet anders kan leven dan op jezelf gericht? Ben je geneigd om verbitterd te blijven om wat jou is aangedaan?
Luister dan naar het verhaal van Jezus over de vijgenboom. De eigenaar constateert dat er geen vruchten zijn. Een vruchteloos bestaan is een dood bestaan. Hak om, maak plaats. Maar de wijngaardenier pleit bij eigenaar voor geduld met-, en vertrouwen in de onvruchtbare vijgenboom. En de wijngaardenier belooft de vijgenboom te verzorgen, te bemesten te onderhouden, opdat er vruchten zullen groeien.
We zien Jezus bezig als de wijngaardenier, met toewijding zorgend voor mensen, door hen te omringen met zijn liefde, en de liefde van God, met geduld en vertrouwen. Dat is zijn reactie op de constatering van een vruchteloos bestaan, en zijn antwoord op onze schuldbelijdenis. En wanneer wij bidden: “O Heer, Doorstroom, beziel, en zegen mij, opdat ik waarlijk vruchtbaar zij”, dan zal de wijngaardenier met geduld en vertrouwen wachten op de vruchten van de oogst

Geduld en Vertrouwen
Wij ontvangen geduld en vertrouwen van de Heer, die wij in genade, vergeving, en verzoening ontvangen. Aan deze gaven zijn ook de opgaven verbonden om geduld en vertrouwen aan elkaar te geven, zodat wij samen die gemeenschap vormen die in de wereld vruchten van geloof, hoop en liefde voortbrengt, en verwondert ontdekt dat de bron van het leven daar is. In de Naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen
Geloofslied: Zijt Gij mijn God een herder
Collecte met muzikaal intermezzo

Voorbeden met: Als alles duister is
Eeuwige, bron van leven,
wij danken u voor uw geduld met ons en uw vertrouwen in ons.
Want nog steeds heerst er onrecht op onze aarde en triomfeert de leugen,
maar genadig en geduldig geeft u ons dagelijks kansen om vruchtbaar te leven,
door recht te doen en waar te zijn. Inspireer ons met het licht van uw liefde.

Hoor ons als wij zingend bidden: Als alles duister is

Eeuwige,bron van leven,
wij brengen voor uw Aangezicht al uw kinderen
die in schuld en angst gevangen zijn,
en zich doof houden voor uw stem,
omdat zij bang geworden zijn voor het licht van uw liefde.

Als alles duister is

Eeuwige,bron van leven,
wij brengen voor uw aangezicht al onze zieken.
Ontferm u over hen die pijn leiden en uitzichtloos en ondraaglijk lijden.
Troost hen met uw nabijheid.en help ons
hen liefdevolle zorg en aandacht te geven.

Als alles duister is

Eeuwige,bron van leven,
wij dragen aan U op, allen die gestorven zijn,
wij hopen en vertrouwen dat zij bij u geborgen zijn,
doordat u uw liefde als een mantel om hen heen hebt geslagen.
Wij bidden om kracht en troost voor de bedroefde nabestaanden.
Wees als een licht om hen heen.

Als alles duister is

Eeuwige,bron van leven,
wij brengen voor uw aangezicht, de emeritus-paus Benedictus.
Wees hem nabij nu hij is teruggetreden.
Inspireer het college van kardinalen in de keuze van een opvolger,
zegen hen daarin o God, opdat hun keuze tot zegen van uw kerk al zijn.
door Jezus Christus onze Heer.
Amen.

Tafelgebed
Niemand ontkomt aan uw gezicht,
geen mens verbergt zich voor uw licht
want Gij zijt van oudsher de God die met ons gaat.
Gij roept om aandacht recht en brood
in al die mensen die geschapen zijn naar uw beeld.

Gij hebt de ellende van uw mensen gezien
zoals eens van uw volk in Egypte.
Geef ons uw ogen.
Zullen ooit de machten van geld en bezit
luisteren naar de armen der aarde?
Zal ooit de winzucht het afleggen
tegen het verlangen naar gerechtigheid?
Zullen we eindelijk de stem horen van hen,
die schreeuwen om recht?
Gij, die het jammeren van uw volk hebt gehoord,
zoals eens in dat slavenland
Geef ons uw oren.

Jezus Salvator was altijd op weg naar bedreigden
speurend naar hoop voor de minsten:
Waar Hij kwam gingen ogen en oren open
werden brood en vis geld en goed gedeeld
groeide uit bijna niets voor een overvloed voor allen.
Hem indachtig, bidden we voor ons allen:
dat we leren kiezen voor Zijn weg

Help ons hier en nu van zijn droom.
een welgemeend en vurig teken te maken:
dat oude gebaar van breken en delen
tot leven te brengen
Wij denken aan wat Hij deed
toen Hij op die laatste avond brood nam en brak,
het uitdeelde en zei: Dit ben ik zelf in jullie,
beschikbaar, breekbaar, samen een lichaam.
En ook de beker liet Hij toen rondgaan met de woorden:
Neemt deze beker van mij over
het is mijn bloed vergoten om de schuldenlast weg te nemen
van hen die anders willen leven.
Dit is een nieuw begin een verbond dat de wereld heel maakt.

Die dag zal komen dat wij, vol van Geest
bekeerd en luisterend naar de armen
samen aan tafel liederen zingen
van vrijheid en vrede,
van goed land en brood genoeg.
Want zo zijt Gij onze God en Vader midden onder ons.
We bidden die toekomst naar ons toe met de woorden
die Jezus ons gegeven heeft:
Onze Vader

Vredeswens met: Niemand heeft u ooit gezien
Communielied: Kom en volg mij op de weg

Slotgedachte
Ik ben dr. Sujit. Als arts bij de allerarmsten zag ik de uitzichtloosheid van mijn werk. Zolang het gedrag van mensen niet zou veranderen, zou medische zorg enkel een doekje voor het bloeden zijn. Samen met mijn vrouw zijn we vrouwen uit de dorpen gaan opleiden tot gezondheidswerksters en onderwijzeressen en werden er dorpsschooltjes opgericht.
Door de gezondheidsmedewerksters werden cursussen gegeven over het menselijk lichaam en hygiëne. De kleine schooltjes werden steeds groter omdat steeds meer moeders kwamen vragen of hun kinderen ook naar school mochten. Dat mocht als de moeders goed mee zouden werken en zich ook zouden inspannen om hun levensomstandigheden te verbeteren door het stimuleren van de kinderen, hard werken, discipline, huizen netjes houden, groente verbouwen enz.
Met geduld en vertrouwen zag je het gedrag van mensen veranderen.
Met geduld en vertrouwen zijn er meer dan 30 scholen opgericht.
Met geduld en vertrouwen kijken we naar de toekomst.
De meisjes van nu, worden de moeders van later die ook hun kinderen naar school laten gaan.

Zegenwens
Slotlied: Om warmte gaan wij een leven