Advent 3: Kijken met andere ogen

San Salvatorgemeenschap 10 – 11 dec 2016
Thema advent: Er gaan iets nieuws beginnen
Thema viering: Kijken met andere ogen
Voorganger: Maria van den Dungen
Muzikale ondersteuning: koor Melodiek

Openingslied za: Dit huis is een huis
– zo: Nu daagt het in het oosten

Welkom alle bekende mensen, welkom ook aan wie hier voor het eerst is binnengekomen. Ieder die verlangt naar licht, naar hoop en warmte: fijn dat u vandaag hier in Cello bent.
Paars is de liturgische kleur tijdens de adventsperiode, de kleur van voorbereiden, bezinnen en inkeer. Maar deze zondag heet Gaudete, verheugt U. Vandaag in het derde weekend van de advent, is roze de kleur om het feestelijke karakter van deze zondag aan te geven: het licht van het komende feest breekt door het paars heen.
Advent gaat over geduld. de moed om te hopen en het vertrouwen om te wachten.
In de lezingen horen we vandaag over de verwachting van Johannes de Doper, wat verwacht Hij van Jezus. En – heel belangrijk – wat is onze verwachting in deze Adventtijd?
Wat wij ook verwachten, in deze viering zal de Barmhartige God in ons midden zijn. Waar 2 of 3 mensen in zijn naam bijeen zijn is hij aanwezig.

Gebed
Hier mogen we even op adem komen,
om getuige te zijn van het Licht,
en elkaar eraan herinneren
dat wij samen op weg zijn,
op weg naar het Kind.
Als teken dat zijn geboorte dichterbij komt
steken wij de derde kaars van onze adventskrans aan.
De derde kaars is de kaars van onze solidariteit..
wij bidden: God van liefde,
Kom in ons aan het licht.
Vervul ons met aandacht voor de medemens
en help ons te geloven dat,
waar mensen elkaar dragen,
Jij midden onder ons aanwezig bent.

Adventslied: Voor wie in het donker coupletten 1, 2 en 3

Eerste lezing: Jesaja 35,1-10
De dorre land vlakte der woestijnen zal zich verblijden eindeloos,
de wildernis jubelen en bloeien,
de zandzee zal herschapen schijnen en bloeien als de roos.
Welig zal zij bloeien en juichen en jubelen zoals de Libanon,
zoals de luister van de Karmel en de vlakten van Saron,
met ceders en wijngaarden en wuivend graan
Waar je ook kijkt zie je de glorie van de HEER
de luister van onze God.
Geef de zwakke handen weer kracht,
maak de knikkende knieën sterk.

Zeg tegen iedereen die radeloos is:
‘Houd moed, wees niet bang, hier is uw God,
Hij brengt de wraak mee, de goddelijke vergelding,
Hij komt om jullie te bevrijden.’
Dan worden de ogen van de blinden geopend
en de oren van de doven ontsloten.
Dan danst de kreupele als een hert
en juicht de tong van de stomme.

En water welt op in de woestijn, beken doorstromen de steppe.
Het verschroeide land wordt een meer,
de dorstige grond een bloeiende oase.
Op de plaats waar jakhalzen lagen, groeien dan riet en papyrus.
Daar komt een gebaande weg die de heilige weg zal heten.

Geen onreine zal die betreden, die gaat zijn eigen weg,
geen dwazen dwalen er rond.
De weg is veilig, er is geen leeuw te zien
geen roofdier sluipt er rond,

Alleen de verlosten bewandelen die weg.
De vrijgekochten van de Heer keren in Sion terug;
Alle leed is geleden, uitzinnig van vreugde
keren de ballingen terug in Jeruzalem ’s poort,.
Tussenzang za: De Steppe zal bloeien – zo: Het licht keert nu de duisternis

Evangelie: Matteüs 11,2-11
Toen Johannes in de gevangenis hoorde over de daden van de Messias, liet hij Hem bij monde van zijn leerlingen vragen: ‘Bent U het die komen zou, of hebben we een ander te verwachten?’ Jezus gaf hun ten antwoord: ‘Ga Johannes vertellen wat u hoort en ziet: Blinden zien weer en kreupelen lopen, melaatsen worden rein en doven horen, doden staan op en aan armen wordt de goede boodschap verkondigd. Gelukkig degene die geen aanstoot aan Mij neemt.’
Toen ze vertrokken, begon Jezus tegen de mensen over Johannes te spreken: ‘Waarom bent u naar de woestijn gegaan? Om naar riet te kijken dat beweegt met de wind? Waarom ging u dan? Om iemand in verfijnde kleren te zien? Mensen die verfijnde kleren dragen, vind je in de paleizen van de koningen. Maar waarom ging u dan? Om een profeet te zien? Ja, zeg Ik u, zelfs meer dan een profeet. Hij is het over wie geschreven staat: Zie, Ik zend mijn bode voor u uit, om voor u de weg te banen. Ik verzeker u, onder hen die uit vrouwen geboren zijn, is er niemand opgestaan die groter is dan Johannes de Doper. Maar de kleinste in het koninkrijk der hemelen is groter dan hij.
Acclamatie za: Blijf niet staren – zo: heeft gesproken en gezegd (1e deel)

Overweging
Het zijn de donkere dagen voor kerstmis en hoe donkerder het is, hoe meer we behoefte hebben aan licht. Niet voor niets branden overal de waxinelichtjes. In dit adventsweekend wordt ons een lichtpuntje aangereikt. Een prachtdroom van Jesaja, die het nodig vindt zijn onderdrukte volk moed in te spreken. Zij die het niet meer zien zitten worden de ogen geopend, die als verlamd zijn, kunnen weer in beweging komen, want God gaat zijn volk bevrijden. Hun straf is voorbij, er komt uitzicht op een nieuw begin: ‘de steppe zal bloeien’. Het land zal vruchtbaar en veilig zijn en zij zullen weer naar Jeruzalem kunnen. Een ideaal beeld.
Johannes in de gevangenis van Herodes heeft het minder ideaal: tijd te over om te piekeren. Hij hoort over Jezus, maar hij twijfelt of dit nu wel de lang verwachte Messias is: Hij kent natuurlijk de tekst van Jesaja over wat die Messias allemaal gaat doen, maar de vergelding blijft achterwege. Nergens treedt Jezus op tegen de bezetter, er gaat geen bijl aan de wortel. Is Jezus niet veel te zachtaardig? Moeten we niet wachten op een ander, op een echte Messias die alles verandert?
Op de vraag van de leerlingen van Johannes zei Jezus niet: Ja ik ben de Messias: Nee, hij zegt: kijk naar wat er hier gebeurt: de blinden zien en lammen lopen, melaatsen genezen en doven horen. Dat was precies de voorspelling van de profeten, zoals we in de tekst van Jesaja hoorden.
Jezus is zo anders dan Johannes had verwacht. Niet een God van vergelding, maar van barmhartigheid.
Jezus spreekt ook zijn toehoorders toe: Wat deden jullie in de woestijn bij Johannes? Gingen jullie er naar een mens in weelderige kleren kijken of gingen voor zijn boodschap? Ze hebben zich massaal laten dopen door die profeet, die ineens zo enorm in de mode was. Maar daarna, toen hij in ongenade was gevallen? Wie vraagt nog naar Johannes, uit eigenbelang sluit men zijn ogen voor het onrecht.
Net als Johannes moeten wij leren om anders te kijken: niet onze eigen kijk op god of ons beeld van de toekomst is het enig juiste. Soms wordt even een tipje van de toekomst opgelicht alsof een gordijn even opwaait. Dan krijg je zicht op .. op wat? Op onze echte wereld?
Hoe ziet die wereld eruit? Lijkt die op de droom van Jesaja? Waar mensen waardig leven mogen en elk zijn naam in vrede draagt, we zingen dat zo graag, maar dan is er nog veel werk te doen.
Wij worden in de advent opgeroepen om iets nieuws te beginnen,
om met frisse ogen te kijken naar hoe het beter kan. Het jaar van de barmhartigheid is pas afgesloten, maar hebben de kleinen, de niet-belangrijken daar echt iets aan gehad? Hoe dragen wij bij aan zorg voor onze medemens? Zijn we echt vrijgevig tegenover hen die het minder goed hebben, eerlijk tegenover iedereen? Zijn we tevreden met wat we hebben, als dat genoeg is om van te leven?
Laten we alles zomaar over ons heen waaien of zijn wij genoeg bij de les om onze vinger op te steken en te vragen: waar wordt er rekening gehouden met de belangen van de hongerige, de dorstige, de naakte, de zieke medemens?
Net als zovelen van u ben ik mantelzorger en de laatste 3 maanden ben ik geconfronteerd met vreselijke toestanden in de zorg. Zo zeer zelfs dat artsen me vragen om een officiële klacht in te dienen. Daar schrik ik van want ik houd niet van confrontaties, ben meer van het harmoniemodel. Net als de meesten van U, en ook de volgers van Johannes kunnen daarbij horen. Maar als wij het af laten weten, wie zal dan opkomen voor de zwakkeren?
In de zeventiger jaren hebben gelovigen de komst van kruisraketten tegen gehouden, durven we nu niet opkomen voor mensen die van ons afhankelijk zijn? Deze week heeft de Tweede Kamer het Manifest voor de Zorg omarmt, een initiatief van Hugo Borst, die de meesten kennen van sportcommentaren en zijn columns over zijn demente moeder. Dat mensen hun verantwoordelijkheid opnemen is verheugend, maar waarom laten de kerken en wij kerkgangers niet meer van ons horen in het publieke debat?
Mensen als Hugo Borst zijn lichtpuntjes in deze dagen; net als de mensen in de zorg die er het beste van proberen te maken en vriendelijk blijven tegenover hun patiënten. Vandaag is het de dag van Amnesty International – ook zo’n organisatie, die spreekt waar anderen monddood zijn gemaakt.
Gaan wij kijken met andere ogen? En verbinden we daar voor ons gedrag ook consequenties aan? Dan gaat er echt iets nieuws beginnen; verheug je maar. Gaudete!
Geloofslied za: De nacht loopt ten einde. – zo: De steppe zal bloeien

De tafel wordt klaargemaakt en er wordt gecollecteerd.

Voorbede
Eeuwige wij wensen vurig
dat er licht mag zijn; licht in onze ogen:
dat we elkaar zullen zien, zo goed als nieuw.
Licht in onze harten: dat wij ruimte scheppen,
plaats maken voor velen.
Licht in onze huizen: dat er vriendschap en
gastvrijheid zullen heersen.
Omdat Gij het zijt, groter dan ons hart
Licht in onze gedachten:
dat wij komen tot nadenken en eerlijk besluiten.
Licht in de omgang:
dat we te zien zijn, niet verborgen voor elkaar:
Licht op onze wegen: dat wij niet dwalen en
elkaar tot doolhof zijn.
Omdat Gij het zijt, groter dan ons hart
Licht in alle uithoeken:
dat we nergens het kleine vergeten, verdonkeremanen.
Licht op deze plaats, om elkaar bij te lichten,
elkaar toe te schijnen met vertrouwen op Hem
die eens geroepen heeft: ‘Ik ben het licht der wereld!’
Omdat Gij het zijt, groter dan ons hart
We bidden voor de intenties in ons boek en ook onze eigen intenties denken we in stilte,

We gedenken onze geliefde doden
dat zij thuis moge zijn in het grote licht.

Koester de namen

Tafelgebed
Te leven als nieuw, om beter te leven,
zijn wij ooit opgestaan, zijn wij op pad gegaan.
Wij volgden het spoor van Abraham en Sara,
van Mozes en Miriam, Jozef en Maria
en van zovelen die ons voorgingen.
Wij waren samen onderweg
en deelden jouw droom:
een hemel op aarde voor iedereen.
Laat komen Hij die komen zal

Jij laat je vinden in de stilte,
in de liefde tussen mensen,
in de zorg om elkaar.
Waar mensen elkaar zien met nieuwe ogen,
daar kom Jij aan het licht.
Jouw droom werd ons voorgeleefd
door Jezus van Nazareth,
In hem werd duidelijk zichtbaar,
waar het om gaat in het leven,
Levend vanuit oude woorden bracht Hij nieuwe bezieling,
en gaf mensen aan elkaar.

Laat komen Hij die komen zal

Hij gaf zijn liefde tot het uiterste toe.
Op de avond voor zijn sterven,
nam Hij brood in zijn handen,
dankte jou, brak het,
gaf het aan zijn vrienden en zei:
Neemt en eet,
brood als teken van mijn leven,
gebroken en gedeeld,
ter wille van jullie.
Laat komen Hij die komen zal

En ook de beker liet hij rondgaan
en zei: Als teken van liefde
verbindt deze beker jullie met mij
en met het leven
en de toekomst van alle mensen.
Drink ervan en blijf dit doen
om Mij te gedenken.

Laat komen Hij die komen zal

Nog steeds staat zijn tafel gedekt
voor vriend en vreemde.
Is hij in ons midden als brood gedeeld
als wijn voor ons geschonken
om volop te leven, de dood voorbij.
In Zijn geest willen wij verder gaan
er zijn voor elkaar.
in blije dagen verbonden,
in bange dagen elkaar dragend,
op weg naar dat nieuwe rijk van vrede.
Zo willen wij bidden, met woorden
die Jezus ook gebeden heeft:
Onze Vader

Vredeswens
Vrede begint waar mensen bruggen bouwen
over de kloof van religie en afkomst,
waar er respect leeft voor ieder,
waar men voor elkaar een hulp is in tijden van nood,
Laten we elkaar die vrede wensen.
Lied za: vrede zal er zijn op aarde – zo: De vrede, de vrede zal zijn

Uitnodiging
wie zijn brood deelt met een ander
die maakt hier op aarde een stukje hemel waar.
Iedereen dus van harte uitgenodigd om te delen.
Communielied za: Zo vaak wij delen – zo: Veni, veni, Emmanuel

Gebed
God, die tot ons komt,
laat u zien in mensen om ons heen,
wees kracht tot liefde waar mensen strijden,
barmhartige ontferming waar kinderen in nood zijn,
mildheid en trouw waar mensen samen leven.
Kom zo aan het licht
en vestig uw Rijk hier op aarde
tot geluk van alles en allen. Amen.

Goed om te weten

Slotgedachte
Er was eens een vader, die met zijn zoontje een bergtocht maakte. Vlakbij de top van een berg brachten ze, in een trekkershut de nacht door. Bij het aanbreken van de dag kleurde de ochtendzon met zijn warme stralen de met sneeuw bedekte bergtop vlammend rood.
De jongen werd wakker. Omdat hij nog maar klein was kon hij alleen door het bovenste deel van het raam naar buiten kijken.
Hij zag de roodgloeiende hemel en de vlammende bergtoppen. Hij begreep de gloed daar buiten niet en het joeg hem schrik aan. Het verlangen naar de geborgenheid van thuis kwam bij hem op en hij wenste dat hij daar was.
De opkomende zon verwarmde de sneeuw, die zich losmaakte van de bergwand en zich als een donderende lawine het dal in stortte.
Het vreselijke geluid joeg de jongen nog meer schrik aan dan de vlammende hemel.
Hij liep naar zijn vader toe, schudde hem heen en weer en riep: “ Papa, papa! word wakker, word wakker. Het einde van de wereld!”
De vader opende zijn ogen en ging rechtop zitten. Hij kon alles duidelijk zien door het raam, dat nog te hoog was voor zijn zoon.
Hij nam de hand van de jongen in de zijne en zei:” Nee, mijn jongen, dit is niet het einde van de wereld. Kijk maar goed: Dit is het begin van een nieuwe dag.
Zegen en zending:
Blijven geloven dat het anders kan:
dat delen gelukkiger maakt dan veel bezitten.
Gij, Licht en leven, zegen ons,
opdat wij opstaan en leven gaan!
Dan gaat Gods zegen met ons mee
in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige. Geest.
Amen.

Slotlied za: Nu daagt het in het oosten – zo: Scheur toch de wolken weg