Jouw hand, mijn glimlach

San Salvatorgemeenschap 21 jan 2017
Thema: Jouw hand, mijn glimlach
Muzikale ondersteuning: Wilton Desmense, Cor Rademaker
Voorganger: Gepke Kerssen

Openingslied: Als woorden kunnen duiden

We steken een kaars aan voor Erik Oltmans

Welkom
Welkom, fijn dat u gekomen bent. Op zoek naar inspiratie, stilte, verdieping, contact…
De afgelopen week vierden verschillende kerken de bidweek voor de eenheid onder christenen. Dit jaar is thema jouw hand, mijn glimlach. Een mooie verwoording van het begrip verzoening.
Eigenlijk zou Franneke Hoeks vanavond voorgaan, maar zij is ziek geworden.
Toen ik aanbood om deze viering over te nemen dacht ik: als protestant en Salvatoriaan, getrouwd met een katholieke man kan ik wel iets zeggen over de eenheid van protestanten en katholieken; of over Luther die 500 jaar geleden zag dat zijn kerk zo anders was als in de begintijd van het christendom. Ook in de kerk waren er machtige mensen gekomen die tegenover het volk stonden. Gewone mensen mochten b.v. niet zelf de Bijbel lezen. Waar waren die machtige mensen zo bang voor?
Op het rooster waar we meestal uit lezen staat een prachtige lezing over Jezus die langs het water loopt en die eenvoudige vissers roept om mee te werken aan een nieuwe wereld. Wat mooi om samen naar die stem te luisteren als protestanten en katholieken en andere mensen van goede wil.
Maar de organisatie van de week van het gebed koos voor een andere tekst uit een brief van Paulus. Wat mij betreft een tekst waar ik mee worstel.
Dit weekend willen we als San Salvatorgemeenschap stil staan bij het gebed om eenheid dat in vele kerken in de wereld zal plaatsvinden.
Vanavond vieren we hier met elkaar in kleine kring. Morgen vieren we samen met de protestantse gemeente in de Grote Kerk. Samen vieren als teken van oecumene, van samen op weg zijn.

Gebed
Goede God
U die mensen aan elkaar gegeven hebt
om elkaar lief te hebben
en te groeien aan elkaar,
wees hier aanwezig.
Leer ons kijken in ons hart
eerlijke en oprecht
zodat we zien wat ons tegenhoudt
om de ander tegemoet te treden
Dat wij mensen mogen worden
die hun handen uitsteken naar de ander
en zo een glimlach op hun gezicht
laten verschijnen.
Acclamatie: Wek mijn zachtheid.

1e lezing Ezechiël 26-28
Dit zegt God, de Rechtvaardige:
Ik zal jullie een nieuw hart en een nieuwe geest geven,
ik zal je versteende hart uit je lichaam halen
en je er een levend hart voor in de plaats geven.
Ik zal jullie mijn geest geven
en zorgen dat jullie volgens mijn wetten leven
en mijn regels in acht nemen.

Jullie zullen in het land wonen dat ik aan je voorouders gegeven heb,
jullie zullen mijn volk zijn
en ik zal jullie God zijn.
Lied: De Heer heeft mij gezien.

2e lezing: 2 Korinthiërs 5: 14-20
De liefde van Christus laat ons geen rust,
sinds wij hebben ingezien dat één mens gestorven is voor allen
en dat dus alle mensen gestorven zijn.
En Hij is voor allen gestorven,
opdat zij die leven niet meer voor zichzelf zouden leven,
maar voor Hem
die voor hen is gestorven en verrezen.
Daarom beoordelen wij voortaan niemand meer
naar menselijke maatstaven.
En ook al hebben wij Christus op die manier beoordeeld,
nu is dat niet meer het geval.

Zo is dus iemand die in Christus is,
een nieuwe schepping:
het oude is voorbij, het nieuwe is er al.
En dit alles komt van God,
die ons door Christus met zich heeft verzoend
en ons de dienst van de verzoening heeft toevertrouwd.
Ja, God heeft in Christus de wereld met zich verzoend
zonder de mensen hun overtredingen aan te rekenen,
en ons heeft Hij de boodschap van de verzoening toevertrouwd.
Wij zijn dus gezanten van Christus,
alsof God zelf u oproept door ons woord.
Wij smeken u in Christus’ naam:
laat u met God verzoenen!
Acclamatie: Oren en ogen gaan open.

Overweging
De tekst die we lazen is een tekst die me doet denken aan vroeger. Aan de nadruk die er werd gelegd om zonde en schuld. In het paradijs waren mensen de fout in gegaan en sindsdien bleven ze dat doen. Zo stonden ze schuldig tegenover God tot Jezus kwam en de schuld op zich nam.
Voor ons stierf, zoals er ook in onze tekst staat.
Op mij had dat het effect dat ik me niet van mijn schuld bevrijd voelde, maar mij alleen nog maar meer schuldig voelde. Hoe ik ook mijn best deed, ik was schuldig aan de dood van Jezus.
Deze tekst brengt die tijd voor mij terug en misschien bij u ook.
Maar als een goede protestant en als een goede Salvatoriaan lezen we de tekst zelf, zetten de kerkelijke leer even opzij.

Het begint bij de liefde van Christus. Elke week horen we daarvan. Bij Jezus zien we een enorme openheid. Hoe hij mensen aanvaard die door anderen worden afgewezen. Hoe hij zieken en mensen die in de war zijn weer leven geeft. Hoe hij het brood breekt met zijn vrienden en met onbekenden.
Maar tegenover de liefde zijn er ook andere krachten. Menselijke maatstaven noemt Paulus ze.
Voor sommige mensen is het onuitstaanbaar dat Jezus met iedereen omgaat. Waar je mee omgaat, word je mee besmet. De menselijke maatstaf meet en dan zijn er altijd mensen die tekort schieten. Die niet zo veel presteren als anderen. Die van het goede pad zijn afgeweken.
Die niet aardig voor ons zijn geweest.
We dragen het hen na. En er zijn mensen met wie we niet willen omgaan.
De menselijke maatstaf meet hoeveel succes je hebt.
Ouders vertellen over de goede baan of het mooie huis van hun kinderen.
Zou het niet mooier zijn als je van je kind kunt zeggen dat deze een groot hart heeft, liefde en aandacht voor anderen?
Jezus voldeed niet aan de maatstaven van de mensen die aan de macht waren.
Hij was geen leraar zoals leraren moesten zijn. Ze hebben hem vermoord zoals de machtigen tot op de dag van vandaag mensen vermoorden die anders denken, anders leven.
Met de dood van Jezus leek het of het goede zelf was vermoord.
En als het goede sterft, de liefde verdwijnt, dan gaan ook wij dood.
Misschien herkent u dat: als je beelden ziet van vluchtelingen in de kou van min twintig graden,
dan slaat de kou je om het hart. Waarom kan het niet anders?
De pijn die iemand moet lijden snijdt ook jou door de ziel.

Maar liefde laat zich net werkelijk dood maken. Jezus leeft, juist doordat hij net uit angst voor de dood opgaf waar hij voor leefde. Zijn liefde leeft onder ons. Zijn liefde roept ons om mee te bouwen aan een wereld waarin de liefde zichtbaar is.
Een wereld waarin mensen muren afbreken en waar christenen anderen daarin voor mogen gaan.
Muren waren ertussen protestanten en katholieken. Mensen werden vermoord om hun overtuiging.
Die muren zijn door gewone mensen afgebroken. We kwamen elkaar tegen bij de wereldwinkel en het inloopschip bij de vrouw en geloofgroepen. We gingen samen vieren.
Als Salvadorianen zagen we dat deze beweging werd gestopt door machtige mensen.
Als gemengd gehuwden konden we b.v. niet samen ter communie.
Maar hier wilden we niet stoppen.
De tafel is juist de plaats van de ontmoeting, de plaats waar we elkaar de hand reiken en vrede toewensen.
Als San Salvator vormden we een eigentijdse hervormingsbeweging.
Die beweging gaat, hoop ik door, ook richting de officiële kerk. We steken onze hand uit en krijgen een glimlach van bisschop de Korte terug.
De beweging gaat, hoop ik, ook richting moslims. We zoeken naar wat ons verbindt, naar hoe we samen de vrede voor de stad kunnen bevorderen.
En eigenlijk hoop ik ook dat we als protestanten en katholieken samen verder gaan met leren van elkaar. Dat we leren van protestantse vieringen. Van protestantse gebeden. Dat we luisteren naar protestantse liederen, zo anders, maar toch ook mooi. Soms liederen met een lange traditie, maar die het waard zijn om te blijven zingen.
In de katholieke traditie is de beleving belangrijker, de symbolen, de tafel. Protestanten zijn meer van het woord, spreken ook met minder schroom over God, met dank aan Luther.
Goed om daarin van elkaar te leren.

In het openstellen voor elkaar wordt de Geest van Jezus voelbaar.
Worden we nieuwe mensen met een nieuw, groot hart en een nieuwe open Geest.
Worden we mensen van God die liefde is.
Geloofslied: Gekomen uit de nacht.

De gaven worden klaargezet en er wordt gecollecteerd
Er klinkt muziek

Voorbeden
Waar mensen de ander de maat nemen op geloofsgebied
muren bouwen om het eigen gelijk
anderen uitsluiten van de gemeenschap
verdwijnt u naar de achtergrond;
daarom bidden wij om openheid
Zingen: kom over ons met uw geest.

Kom over ons met uw geest.

Waar bevolkingsgroepen tegenover elkaar staan,
elkaar bestrijden met heftige woorden
zoals in ons land of in de Verenigde Staten
of zelfs met wapens in oorlogsgebieden,
bidden wij om verzoening.
Dat mensen beseffen dat het land is
van allen die daar wonen.

Kom over ons met uw geest.

Waar landen vooral het aantal vluchtelingen willen beperken
En andere afspraken vergeten
Laten zij vluchtelingen achter in de extreme kou
In barre omstandigheden
Wij bidden om menselijkheid,
om een waarachtig zoeken naar oplossingen
voorde grote problemen in de wereld.

Kom over ons met uw geest.

Soms ben je als zijn mens zo onbereikbaar
Ervaar je niet de warmte en waardering van anderen
Dreig je te verdwijnen in het donker
Laat er dan toch licht zijn bidden wij,
een weg om met anderen te gaan.

Kom over ons met uw geest.

Wij bidden om de verslagenheid bij de dood van Erik Oltmans
Wees als een mantel van liefde en troost om zijn familie en vrienden heen
en om zijn leerlingen op zo’n kwetsbare leeftijd, zijn collega’s.

Kom over ons met uw geest.

Waar er in onze wereld zo’n behoefte is aan warme menselijkheid
bidden wij om kerken, protestantse en katholieke, die eensgezind liefde uitstralen.

Kom over ons met uw geest.

Wij bidden voor wat er geschreven staat in het intentieboek en voor wat er leeft in de stilte van ons hart
Wij denken aan wie ons voorgingen
Voor wie leeft in uw licht
Voor wie leeft in ons hart

Tafelgebed
Wij danken U voor de liefde waarmee U onze wereld hebt geschapen
De schoonheid van de schepping
Geuren en kleuren
Muziek in soorten en maten;
indrukwekkende en kleine, fijne schepsels;
voor de liefde waarmee U ons hebt gemaakt:
mensen kleurrijk en klankrijk
verschillend, om elkaar aan te vullen
en van elkaar te leren
En waar het samenleven verdord is
brengt u weer leven;
waar wegen zijn doodgelopen wijst u nieuwe wegen

Wij danken U voor Jezus
Die ons voorleefde
wat het betekent om lief te hebben
Zo schonk hij mensen opnieuw aan elkaar
en zo was U in ons midden

Zijn liefde ging tot het uiterste
Op de avond voor zijn sterven,
nam hij het brood,
dankte daarvoor,
brak het en deelde het met de woorden:
“Dit ben ik
als dit brood gebroken en gedeeld.
Als ik er niet meer ben
blijf mij dan gedenken
door je brood en je leven met elkaar te delen,

Zo nam hij ook de wijn en hij zei:
Het verlangen naar de nieuwe wereld verbindt ons
zit ons in het bloed als deze wijn.

Met zijn liefde steekt Hij ons aan
Maakt ons tot één grote familie, samen aan tafel,
in het delen van brood en wijn,
voelen we ons door Hem
en met Hem verbonden,
herkennen we Hem in elkaar.

Zo houden wij zijn geest levend,
zo kunnen wij leven in zijn geest.

Verbonden met elkaar en met Hem,
bidden we samen het gebed dat Jezus ons gegeven heeft:
Onze Vader

Vredeswens
Dat mensen, zo verschillend als ze zijn,
mogen ervaren dat ze toch bij elkaar horen.
Vredeslied: Stad van vrede.

Uitnodiging aan de tafel van brood en wijn
Wie samen met anderen wil gaan in het voetspoor van deze onweerstaanbare mens
Is welkom aan deze tafel
Communielied: Wie als een God wil leven.

Gebed
Wij danken voor ons samenzijn
voor uw Woord dat ons raakt
ons hart opent voor de ander;
voor mensen
om ons brood en ons leven mee te delen
en de toekomst te vieren
dat wij ook in de week die komt
onze handen mogen uitstrekken naar de ander
en ook zelf de uitgestoken hand van de ander mogen zien

Goed om te weten

Slotgedachte
Blijf je veilig binnen in je vertrouwde omgeving of trek je erop uit en steek je anderen je hand toe?
Een tekst van Greet Brokerhof-van der Waa ( Zincards, Oase )gaat daarover.

Naar buiten

Binnen is het beschut,
als in een cocon
veilig omsloten.
Plek waar je rust vindt
– je weet waar je
aan toe bent.

Maar buiten lokt de zon,
wordt je horizon verbreed
en wachten andere verten.
Daar komen nieuwe dingen
aan het licht.

Zegen
Onder de warmte van uw blik
gaan wij terug het leven in
gesterkt gevoed
met nieuwe moed
van ver en zo nabij gegroet
door wie wij noemen: Vader, Zoon en Heilige Geest

Slotlied: Wonen overal nergens thuis.