Waar gaat het eigenlijk om?

San Salvatorgemeenschap 20-21 juli 2013
Thema: Waar gaat het eigenlijk om?
Muzikale ondersteuning: Volkszang

Openingslied: Zomaar een dak

We ontsteken lichtjes voor twee overledenen

Welkom
Wees welkom allemaal, groot of klein, van ver of dichtbij,
nieuw en onwennig of bekend en vertrouwd,
wat u hier ook naar toebrengt,
uw vreugde of uw dankbaarheid,
uw pijn of stil verdriet,
uw boosheid of verborgen angst, wat het ook moge zijn,
dat het hier zijn weg mag vinden,
om vrede voor u en allen die u liefhebt,
mogen we dat elkaar maar wensen,
in Godsnaam
de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Amen.

Openingsgebed
Jij Ene, altijd aanwezige, nabije vreemde,
Jij die ons doorademt,
Jij die ons woorden geeft,
Jij die in ons woont,
Jij die weet hebt van al wat ons beroert,
van al ons doen, van al ons laten,
herschep wat stuk is, verwoord wat stil maakt,
verzacht wat pijn doet, om verlicht,
bezield en vol van liefde het leven te omarmen,
elke dag opnieuw.
Acclamatie: Wat is de mens

Inleiding op de lezingen
We gaan luisteren naar twee lezingen. Omdat de eerste van een wijsheid is die niet eenvoudig is, wordt elke regel ondersteund met beelden
1ste lezing: De vraag van muis
Op een dag vroeg kleine muis aan de wijze egel:
1.   “Waar gaat het eigenlijk om?
2.   gaat het erom dat je…
3.   zoveel mogelijk nootjes verzamelt,
4.   zodat je er heel veel hebt als je oud bent?
5.   Of dat je zo vaak mogelijk zo ver mogelijk weggaat,
6.   zodat je daarna weer naar huis kunt?
7.   Gaat het erom dat je zoveel mogelijk vrienden maakt,
8.   zodat je nooit alleen bent,
9.   dat je zoveel mogelijk leert,
10. zodat je later alles weet,
11. of gaat het er misschien om dat je zo weinig mogelijk doet, zodat je niet moe wordt?
12. Nou?”
13. De wijze egel dacht na,
14. Dacht nog wat,
15. En nog wat…
16. En zei tenslotte: “HET GAAT OM AANDACHT!”
17. “Aandacht?” Vroeg de muis, “voor wat?”
18. Aandacht voor de nootjes die je verzamelt,
19. Aandacht voor de reizen die je maakt,
20. Aandacht voor je vrienden,
21. Aandacht voor wat je leert,
22. En aandacht voor het nietsdoen, zei de egel.
23. “AHA!” zei de muis,
24. “zoveel mogelijk UH.. ?”
Lied: Gekomen uit de nacht

2de lezing: Evangelie volgens Lucas 10,38-42 (uit de Naardense Bijbel)
Als ze voortgaan komt Jezus aan in zomaar een dorp; zomaar een vrouw, met de naam Marta, ontvangt hem in haar huis. Zij heeft een zuster, Maria geheten, die, óók gezeten aan de voeten van de Heer,
zijn spreken wilde horen.
Maar Marta is heel druk geweest met het vele bedienen; ze komt bij hem staan en zegt:
Heer, maakt het je niet uit dat mijn zuster het bedienen aan mij alleen heeft overgelaten? – Zeg haar dan dat ze samen met mij moet aanpakken!
Maar ten antwoord zegt de Heer tot haar: Marta, Marta, je hebt de zorg en de drukte over vele dingen; aan weinig is gebrek, of maar aan één ding! – want Maria heeft al het goede deel gekozen dat van haar niet zal worden weggenomen!
Acclamatie: Groot is de wereld

Overweging
Bij Marta is iedereen welkom. Gastvrij ontvangt zij Jezus en zijn vrienden. Druk met de zorg dat niemand iets te kort komt. Heerlijk zo’n vrouw. Het doet me denken aan mijn moeder. Ze was altijd druk om het anderen naar de zin te maken.
Vaak moesten we haar vragen wanneer ze er nou eens bij kwam zitten. “Zo meteen, nog even dit” en weg was ze weer. Het was in haar jonge jaren. Energiek en geen rust in haar lijf. Later, toen ze niet meer zo goed vooruit kon, zorgden wij voor haar. Ze werd gedwongen te blijven zitten en ze had alle tijd voor iedereen. Zowel mijn moeder als wijzelf genoten daarvan. Beide herinneringen geven me een warm gevoel.
Waar gaat het eigenlijk om?

Het gaat om aandacht, zei de egel.
Het gaat om aandacht, zegt Jezus.
Aandacht voor wat?
Aandacht voor al wat is.

Ja maar hoe? Door met aandacht de dingen te doen. Door zo te leven dat je Martha en Maria tegelijkertijd kunt zijn. Door niet te wachten op een gebeurtenis die jou noodgedwongen tot rust maant, maar door bewust de dingen en de mensen die op je pad komen, tegemoet te treden met aandacht vanuit een open houding.
Laatst zei een jonge moeder tegen me dat er binnen hun vriendenkring veel echtscheidingen zijn. “Wij zitten in de gevarenzone, zo met jonge kinderen. We zijn allemaal druk met ons werk, met ons gezin en allerlei activiteiten, dat we geen tijd meer hebben voor elkaar.“ En natuurlijk herken ik wat ze zegt en dat een relatie niet vanzelfsprekend in stand blijft omdat je ooit voor elkaar hebt gekozen. Het leven is er om te leven, niet om geleefd te worden.
Nog steeds is dat verhaal van Martha en Maria actueel en dagelijks doet het verhaal een beroep op ons. Vandaag de dag wordt het ons echter met andere woorden voor gehouden. In allerlei maand- en weekbladen lezen we van mindfullness, mindstyle, zen en zazen. Modieuze woorden voor aandacht en bewust leven. Het is een tegenbeweging van ons snelle bestaan en overkill aan eisen en verwachtingen van mensen.
Gaandeweg komt het besef bij mensen dat een hollende samenleving het leven uitholt.
Wanneer we zo druk zijn, zijn we ons niet meer bewust wat voor moois zich elke dag weer opnieuw aandient. Het zonlicht in je kamer. De sterren aan de hemel. De kus voor het slapengaan. Het brood op tafel. De groet van de buurman. Het fluiten van vogels.
We komen in protest wanneer de thuiszorg door schoonmaakbedrijven wordt overgenomen, omdat iedereen beseft dat er meer nodig is dan enkel het poetsen in huis.
Het is blijkbaar van alle tijden en alle plaatsen en hoort het bij mensen voorbij te gaan aan de essentie van het leven. Telkens weer moeten we elkaar helpen langzaam te leven en met tijden stil te durven staan zodat we onze ogen en oren, onze neus en onze mond, onze handen en onze voeten weer kunnen inzetten als werktuigen van zin.
Waar gaat het eigenlijk om?
Dat we de aandacht hebben voor al wat is zodat we horen en zien, ruiken en proeven, voelen en beleven wat het leven ons te zeggen heeft. Voor mij is dat de essentie van geloven, van loven, leven, lieven en laven. Het is voor mij een manier van luisteren en kijken dat verder gaat dan wat zich aan de oppervlakte toont.
Het is zoals een missionaris eens vertelde die voor het eerst op bezoek ging bij mensen op een zeer afgelegen plek. Zijn bezoek was aangekondigd en na een halve dag rijden kwam hij aan. Een kale hut. Matjes op de grond om te zitten. Hij werd allerhartelijkst ontvangen en ze hadden voor hem een blikje bier in huis gehaald. Iets wat voor deze mensen een weeksalaris kostte. Op zijn reactie dat dit voor hem toch veel te veel was zei men:
“U moet weten dat wij sterk de overtuiging hebben dat elke mens een rijkdom in zich draagt die van onschatbare waarde is. Wat wij u aanbieden staat niet in verhouding, maar toch hopen wij iets van die schat te mogen horen of zien opdat het ons leven verder zal verrijken. “
Hier gaan Martha en Maria hand in hand. De gastvrijheid kenmerkt zich hier niet alleen door de ander te ontvangen door genoeg te geven, maar zeker ook door te durven te ontvangen wat de ander te geven heeft.
Het helpt mij in het lezen van de Schrift de woorden Jezus, God of Heer te vervangen door liefde of leven. Op die manier krijgt ook het korte verhaaltje van Martha en Maria een reikwijdte dat heel ons leven doordringt. Het gaat er dan niet alleen om hoe we de ander ontvangen, maar ook hoe we het leven en de liefde ontvangen. Het is alsof Jezus dan zegt: ik ben de liefde en het leven. Ontvang mij opdat ik geven kan, geef opdat je mij kunt ontvangen.
Hij roept ons op ons leven zo vorm te geven zodat er ruimte is om het leven te ontvangen zoals het zich aandient. Hij zet ons zo op een spoor van bewust en aandachtig leven, maar tegelijkertijd roept hij ons op te leven waarin geven en ontvangen in evenwicht zijn. Het is de kunst zo te leven dat jij er kunt zijn voor het leven en het leven er mag zijn voor jou.
Om dat te volbrengen hebben we verhalen als die van Martha en Maria nodig, hebben we elkaar nodig om die levenskunst te beoefenen. Mogen we elkaar daar mee blijven helpen, op wat voor manier dan ook. En wat zou het toch mooi zijn als we hierin ook jonge ouders kunnen ondersteunen.
Geloofslied: Heer, onze Heer, hoe zijt Gij aanwezig

De tafel wordt klaargemaakt en er wordt gecollecteerd
Muziek

Voorbeden
Jij die in stilte met ons meegaat, wil onze gebeden laten klinken,
zodat zij een stem krijgen in de liefde van ons mensen.
Laat onze aandacht uitgaan naar jonge gezinnen,
dat zij een weg vinden in de veelheid aan mogelijkheden van leven,
dat zij elkaar niet uit het oog verliezen en tijd vinden voor elkaar.

Heer ontferm U

Laat onze aandacht uitgaan naar vreemdeling op onze weg,
dat zij de ruimte krijgen hun rijkdom met anderen te delen.

Heer ontferm U

Laat onze aandacht uitgaan naar al het onrecht in de wereld,
dat wij niet langer berusten in oorlog, armoede en onderdrukking.

Heer ontferm U

Laat onze aandacht uitgaan
naar hen die hun gebed hebben geschreven in dit boek,
naar hen voor wie ons gebed gevraagd is
en ons zijn voorgegaan in de dood
naar hen die wij zo missen,
laat jouw licht een baken van hoop zijn, voor ieder van ons.
Er wordt een intentiekaars op tafel aangestoken

Tafelgebed

Keer ons om naar U toe, keer ons toe naar elkaar

Jij keert je om naar ons toe.
In de opgaande zon groet je mij met een zonnestraal
en toon je mij het gelaat van je schoonheid.
Als ik de aarde bespeur onder mijn voeten,
beleef ik hoe je me steun geeft dag na dag.

De roos verbergt je geheim, kunstig uitgewerkt in het bloesemblad.
Jij bent de wind die me streelt, ademtocht na ademtocht.
Jij kust me met elke regendruppel die van mijn gezicht parelt.
In het spelend kind versta je de kunst om in het ogenblik te leven.
Jij bent mijn droom in het donker van de nacht,
jij, morgenster, wijst mij de weg.

Van jou is de zee die je hebt gemaakt, de bergen en de dalen.
Want jij bent berg en dal, zee en boom, zon en wind.
Jij, avondrood mijns levens, teder en mild in de kleuren van de hemel.
Niets evenaart jouw pracht, jij in alles aanwezige God.

Keer ons om naar U toe,

Jij, in alles aanwezige God, Jij keert je om naar ons toe,
in Jezus, die mens, begaan met alle mensen,
die ons voorging, met de hemel op weg,
opdat niemand verloren zou gaan.

In de avond voor zijn sterven, nam hij brood in zijn handen,
sprak zijn dank uit naar Jou,
brak het en deelde het aan zijn vrienden
met de woorden: dit is mijn leven,
gebroken voor jullie, deel en eet dit met elkaar,
telkens opnieuw, breng zo de hemel bij de mensen.
Zo nam hij ook de wijn, gaf die door en zei daarbij:
dit is mijn liefde, tot vreugde van iedereen,
drink samen uit deze beker, als vrienden aan èèn tafel.
Blijf dit doen, als levende herinnering aan mij.

Zo willen wij op weg gaan, in zijn Geest,
in wie Jij aanwezig bent, zo willen wij bidden,
met woorden die Hij ons gegeven heeft.
Onze Vader

Vredeswens: Waar vriendschap heerst en liefde

Iedereen wordt uitgenodigd aan de tafel van brood en wijn
Lied: Om warmte gaan we een leven

Slotgedachte: Prestatiepaard uit: “God ervaren” door Anselm Grun
Ik zit op mijn prestatiepaard en jaag door de tijd, uur na uur, dag na dag.
Sneller, sneller, mijn paard. Daar kun je tijd besparen.
Afkorting, speciale aanbieding.
Loop, mijn paard, ik wil het hebben,
het laat mij sparen, minstens tien minuten per dag,
dat zijn zeventig minuten per week.
Hoe wonderlijk, dan kunnen wij ons nog meer permitteren,
ik en jij, mijn wonderlijk prestatiepaard.

Jaag verder!
Minuut na minuut, uur na uur, dag voor dag.
Ik zit vast in het zadel, houd de teugels strak, jaag verder
van afspraak naar afspraak, van zitting naar zitting,
van gesprek naar gesprek, van cursus naar cursus.
Spoed je, mijn paard, dat wij iets groots volbrengen in deze wereld.

Grauw is mijn paard, grauw en snel als een pijl.
Ik geef mijn grauwe de sporen, drijf hem aan.
Doch op een dag klopt de rust aan mijn snel kloppende hartwand.
Mijn paard gaat uit galop en staat stil.
Ik vlieg uit het zadel, de teugels zijn me ontglipt,
mijn paard draaft weg, ik lig in het zand.

‘Wat wil je van mij?’ zo schreeuw ik vertwijfeld.
‘Stop, vergeet niet, de tijd, die is van mij.’
Ik snuif, ik bries, net als mijn grauwe,
ik ben bang voor de rust, die bij mijn hartwand loert.

Hoe kan ik tot rust komen na al dit gehaast?
Ik voel van binnen de druk als een oneindige last.
Als een roulettespel jagen mijn gedachten,
mijn gevoelens en tegenspraken in mijn ziel.

Is er dan ten slotte nog een ruimte in mij die het zwijgen verdraagt
die zonder prestatie en druk volkomen gaaf in mij leeft?
Toon mij de ruimte, zonder te oordelen,
zonder prestatie en dwang, zonder tijdsdruk en drang,
waar geen ander tehuis is dan ik alleen.

Ik voel het zand tussen mijn vingers en adem de geurende lentelucht.
Voor de eerste keer, zo schijnt me, zie ik de hemel,
de kleuren van bomen het gras,
het kabbelen van de beek, die naast me stroomt.
Of is het in me?
Ik adem diep in tot op de grond en laat los, eindelijk los.

Zegenwens
Laat de teugels maar vieren, en geniet van de wind, de loop van het paard,
maar trek op tijd aan de teugels, en kom beiden op adem,
en geniet van de stilte, om te leven ten volle.
Laat het leven een zegen zijn, opdat wij een zegen voor het leven
en voor elkaar. In godsnaam

Slotlied: De Heer heeft mij gezien