Woord dat ons beweegt

San Salvatorgemeenschap 24 november 2019  

Woord dat ons beweegt

Voorganger: Theo Hofland
Zaterdag volkszang o.l.v. Wilton Desmense
Zondag Melodiek o.l.v. Hans Waegemakers | Piano Karen Roelofs

OPENINGSLIED: Gij die een en eeuwig zijt

Gastvoorganger Theo Hofland wordt welkom geheten.

WELKOM  Dank je wel voor deze korte inleiding. Hoewel nu nog sommigen – die de Salvatoriaan niet gelezen hebben – zullen denken, hé, alweer een nieuwe, die hebben we nog niet gehad. Dat klopt. Anderen, zullen denken: ik ken die man ergens van. Ook dat klopt. Ik ben al zo’n twee jaar weer lid van Melodiek. Weer, ja want in de jaren negentig was ik ook al 10 jaar lid van Melodiek. Dus..niet alleen moordenaars, maar ook koorleden keren terug naar de plaats van het misdrijf. Hoe het ook zij, welkom aan iedereen in onze San Salvator gemeenschap. Welkom voor hem of haar die voor het eerst komt, welkom voor haar of hem die al jaren aan deze gemeenschap verbonden zijn. Voor iedereen wil ik hopen dat zij vandaag geïnspireerd worden. Dat ze geraakt en bewogen mogen worden, door misschien één woord, één melodie of gedachte. Dit als geestelijke brandstof voor een nieuwe week.

Laten we onszelf daarom plaatsen in de ruimte van God, in Zijn Stilte. In Zijn stilte, met al onze vragen, met ons leven met zijn moeilijke en mooie kanten. Dat we vandaag gevuld en vervuld mogen worden. Vragen we daarvoor de zegen van de genderneutrale God, die we al eeuwen mogen noemen: Vader, Zoon en Heilige Geest.

GEBED

Goede God
zie ons hier vandaag bijeen
deze gemeenschap
bijeengekomen rond uw Woord.
Geef dat wij vandaag
geïnspireerd mogen worden
door de woorden, door het gezang, door elkaar.
Dat we iets mee mogen nemen naar huis,
dat ons de kracht en de moed geeft
om niet alleen in de voetstappen van uw Zoon verder te gaan,
maar ook om datgene te dragen wat
ons leven waarachtig maakt.
Wij vragen u dit uit naam van uw Zoon
Jezus van Nazareth
die ons in zoveel een voorbeeld is.
Allen: Amen

ACCLAMATIE: Gij wacht op ons

INLEIDING OP LEZINGEN
Opnieuw lezen we vandaag uit de dat oude boek, dat voor velen als eeuwenlang een inspiratiebron is geweest. Zo vertaalt Huub Oosterhuis het verhaal van de Barmhartige Samaritaan naar onze tijd. En horen we Jezus in het evangelie praten over een kracht die alle facetten van ons leven doordesemd.

 EERSTE LEZING  De barmhartige Samaritaan van Huub Oosterhuis  Uit de bundel: Wolf en Lam

Ja maar, je naaste, je naaste? In zo’n stikvolle stad al die mensen, allemaal je naasten. Dat is niet te leven. Wie is mijn naaste? Ooit is die vraag beantwoordt door een Joodse leraar, zonder wie wij dit verhaal over God hier niet hadden gehoord. Hij heette, heet nog, Jezus van Nazareth. Iemand vraagt hem: ‘wie is mijn naaste?’ Hij zegt: ‘Een Nederlandse man wordt op weg naar zijn huis, een buitenwijk van Amsterdam, het is twee uur ’s nachts, overvallen, neergestoken, beroofd. Hij bloedt uit grote wonden. Er komt een dure auto aan, in het licht van de koplampen ziet de bestuurder de man liggen. Hij geeft gas. Er komt een brommer voorbij, hij kijkt, rijdt door, kijkt nog even om. Een uur later komt er een taxi voorbij. Aan het stuur een Marokkaanse jongen. Hij denkt een hoop vodden of toch niet. Hij stopt, stapt uit, tilt hem in zijn armen, rijdt hem naar het AMC, regelt een spoedopname, betaalt de kosten. Wie denk je is de naaste geworden van die neergestoken mens? Ga jij… en doe ook zo.

LIED:  Boek jij bent geleefd

TWEEDE LEZING: JOHANNES 15, 9 – 17

In die tijd sprak Jezus: ‘Ik heb jullie liefgehad, zoals de Vader mij heeft liefgehad. Blijf in mijn liefde: je blijft in mijn liefde als je je aan mijn geboden houdt, zoals ik me ook aan de geboden van mijn Vader gehouden heb en in zijn liefde blijf. Dit zeg ik tegen jullie om je mijn vreugde te geven, dan zal je vreugde volkomen zijn. Mijn gebod is dat jullie elkaar liefhebben zoals ik jullie heb liefgehad. Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden.  Jullie zijn mijn vrienden wanneer je doet wat ik zeg. Ik noem jullie geen slaven meer, want een slaaf weet niet wat zijn meester doet; vrienden noem ik jullie, omdat ik alles wat ik van de Vader heb gehoord, aan jullie bekendgemaakt heb. Jullie hebben niet mij uitgekozen, maar ik jullie, en ik heb jullie opgedragen om op weg te gaan en vrucht te dragen, blijvende vrucht. Wat je de Vader in mijn naam vraagt, zal hij je geven. Dit draag ik jullie op: heb elkaar lief’

ACCLAMATIE: Het woord dat ik jou geef

OVERWEGING

‘Woord dat ons beweegt’ is het thema van deze viering. Het is een thema dat natuurlijk uitstekend past bij onze eigen gemeenschap: de San Salvator in beweging. Allereerst maar eens even over dat Woord. Wat verstaan we daaronder? Kort gezegd de Bijbel. Met daarin het Oude- en Nieuwe Testament. In die Bijbel is het OT voor de meesten van ons het minst toegankelijk. Waarschijnlijk te verklaren vanuit onze traditie, waarin het OT voor katholieken verboden terrein was. Dat was meer iets voor Protestanten of Joden. Deze relatieve onbekendheid verklaart ook de wrevel van een aantal met de teksten van Huub Oosterhuis die vooral geïnspireerd zijn door het OT. In onze traditie lag daarom het accent vooral op het NT. Toch vormen deze twee testamenten samen ontegenzeglijk de basis van onze gemeenschap en van het christendom in het algemeen. Niet voor niets spreken we sinds de 2e WO over de Joods-christelijke traditie. Maar hoe geven we die twee testamenten vorm? Dat is niet zo gemakkelijk in een tijd waarin het geloof steeds meer geprivatiseerd is. Dit geprivatiseerde geloof zorgt er voor dat er binnen onze eigen Salvator gemeenschap nogal wat  opvattingen, denkwijzen en meningen bestaan, die niet altijd door één deur kunnen. Een gemeenschap waarin voor sommigen in de zondagsvieringen best wel eens gregoriaans gezongen mag worden, maar waar anderen het liefste een spontane reidans rondom het altaar zouden willen doen. Waar moeten we in zo’n grote waaier dan toch onze gemeenschappelijke deler vinden? In God? Nee, niet in God. Die is door zijn onzichtbaarheid en ieders persoonlijke invulling zo versplinterd geraakt, dat we niet meer unaniem over hem kunnen spreken. Het ‘ietsisme’ met zijn gevoel dat er meer is tussen hemel en aarde,  is het antwoord geworden op deze ongrijpbaarheid. Maar dat is een vaagheid waarmee je als gemeenschap weinig kan. Het zet immers niet aan tot activiteit. Tenminste als we vanuit gaan dat  geloven een werkwoord is. Dus hebben we meer nodig als we in beweging willen komen.  Als we ons werkelijk volgers van die man uit Nazareth willen noemen, dan moeten we ons ook laten inspireren door wat hij deed. En wat hij deed lezen we in het Woord. Verhalen die ons generaties lang zijn doorgegeven. Daarin worden talloze voorbeelden gegeven hoe wij met elkaar en de wereld horen om te gaan en wat we daarbij moeten doen. Vandaag lazen we in de eerste lezing het verhaal van de Barmhartige Samaritaan in de versie van Huub Oosterhuis. Met als grote thema: Hoe maak je jezelf tot naaste van de ander. Lees of hoor goed: het gaat over jezelf tot naaste maken! Naaste is dus niet iemand die naast je zit en waar we wel leuk mee kunnen opschieten. Nee, daar is meer voor nodig. Blijkbaar moet je in beweging komen. In de parabel doe je dat door jezelf te bekommeren om iemand die hulp nodig heeft. Bij Oosterhuis is het een Marokkaanse jongen die zich tot naaste maakt. Maar in principe kun je ieder ander slachtoffer of helper invullen. Die zijn er immers genoeg in onze maatschappij. Als het contrast maar groot genoeg is. ‘Ga jij… en doe ook zo’, eindigt het verhaal. Een oproep aan ons, aan iedereen, want God heeft immers alleen ons. En dan moet ik altijd denken aan die mooie passage uit het boek ‘het verstoorde leven’ van Etty Hillesum. Daarin schrijft ze:

‘Ik zal je helpen God, dat je het niet in mij begeeft. Maar ik kan van tevoren nergens voor instaan. Maar dit ene wordt mij steeds duidelijker: dat jij ons niet kunt helpen, maar dat wij jou moeten helpen en door dat laatste helpen wij onszelf’.

En dat geschreven in omstandigheden die onze voorstelling ver te boven gaan. Zo dadelijk zullen we in het geloofslied zingen: ‘er is een Woord, dat eeuwiglijk zal duren, en wie ’t verstaat, die is niet meer alleen.’ Die Marokkaanse jongen en ieder ander die het Woord heeft verstaan is vanaf dat moment niet meer alleen. En dat moeten we op twee manieren verstaan. Op de eerste plaats omdat hij door zijn handelen niet meer alleen is. Door er voor anderen te zijn ben je immers nooit alleen. Op de tweede plaats zal God met hem zijn, hij mag zich geborgen voelen in God. In woorden van het OT: Door zich tot naaste te maken wordt hij een rechtvaardige. Een rechtvaardige is iemand in het OT die datgene doet wat goed en rechtvaardig is in de ogen van God en daardoor door Hem geliefd wordt. Dat handelen kan alleen maar gebeuren vanuit de meest krachtige bron die in ons mensen aanwezig is en die ons leven doordesemt en dat is de liefde. Niet voor niets spreekt Jezus daarover vaak met zijn leerlingen. Vandaag hoorden we dat in het evangelie. Je blijft in de liefde als je je houdt aan de geboden van de Vader zoals Jezus heeft gedaan. Als wij door het Woord waarin de liefde centraal staat bewogen worden, mogen we werkelijk San Salvator in beweging genoemd worden. En hoeveel doen we al niet in dat opzicht. Is het niet voor de mensen in onze eigen gemeenschap – kijk eens wat er allemaal in Ordunen gebeurt of de dienstenveiling – dan wel voor de LHBT gemeenschap, voor de daklozen, voor de vluchtelingen, voor de oecumene. Als wij geen barmhartige Samaritanen zijn, wie dan wel? En dan moeten we niet praten over de vorm, maar over de uitkomst. Daarover zou het wezenlijk moeten gaan in onze eigen San Salvatorgemeenschap.

Vandaag is de laatste zondag van het kerkelijk jaar en viert de moederkerk het feest van Christus Koning. De Rechtvaardige bij uitstek, die in zijn optreden liet zien hoe wij goed en rechtvaardig kunnen zijn naar anderen toe vanuit de liefde. We hebben het afgelopen kerkelijk jaar laten zien dat wij koningskinderen zijn ondanks onze meningsverschillen. En dat de San Salvator door het Woord bewogen werkelijk beweegt, ook al is het soms tegen haar eigen stroom in. Volgende week start een nieuw kerkelijk jaar met de Advent. Een nieuw begin waarin we vanuit de kracht van onze gemeenschap, in alle vertrouwen mogen uitzien naar het Licht dat ons vergezelt in al onze bewegingen. Amen.

GELOOFSLIED: Dit ene weten wij

KLAARZETTEN VAN DE GAVEN| COLLECTE | MUZIEK

VOORBEDE

God van mensen, altijd met ons op weg. Wij bidden u voor woorden die mensen verstaan. Voor woorden die zin en richting geven. Voor woorden die wanhoop omzetten in hoop. Voor woorden die mensen helen en genezen die ziek zijn in lichaam en geest.

Acclamatie: Heer ontferm u

God die mensen tot steun en kracht  is. Wij bidden tot jou voor allen die zich bevinden in uitzichtloze situaties waar ook ter wereld. Dat liefde en begrip sterker mogen zijn dan haat en oorlog.

Acclamatie: Heer ontferm u

God die mensen richting geeft.  Wij bidden tot jou voor rechtvaardige mensen die hun nek uit durven steken in situaties van onrecht in de wereld. Dat hun monden nooit gesnoerd zullen worden en zij ons blijven aansporen tot bewegen en in actie komen.

Acclamatie: Heer ontferm u

God waar mensen thuis mogen komen. Wij bidden tot jou voor de intenties die zijn opgeschreven in dit intentieboek.  We vragen jou aandacht voor ieder die ziek is. Ook de namen van mensen die ons ontvallen zijn, willen we hier in jouw aandacht plaatsen. We noemen vandaag met name:……

Dat zij zich gekoesterd mogen weten in jouw aanwezigheid.

Acclamatie: Gedenk ons hier bijeen

TAFELGEBED

Jij, die we aarzelend God noemen,
al eeuwen trachten wij jouw ‘zijn’ te doorgronden
met woorden, liederen en gebaren.
Vanwege jouw ongrijpbaarheid,
hebben wij jouw ‘zijn’ een naam gegeven om jou te roepen,
zoals we dieren roepen en onze kinderen.
Maar jouw ‘zijn’ is niet te doorgronden, niet met gebaren
niet met gebeden en ook niet met daden.
We weten niet eens waar jij begint of eindigt.
Eeuwige, want zo willen we jou noemen,
jij bent altijd meer dan wij van jou weten of vermoeden.
Wij kunnen jou niet vasthouden met onze woorden
en onze ogen zijn niet in staat jouw aangezicht te zien.
Maar in Jezus heb je jouw gerechtigheid
laten zien, onuitwisbaar met een geestkracht die niet te doven is.

Hij die in de avond voor zijn dood aan tafel zat met zijn vrienden, brood nam, zijn dank uitsprak, het brak met woorden van eeuwig leven: ‘neemt en eet, dit is mijn leven, mijn liefde voor jullie gegeven.

Ook de beker liet Hij rondgaan: ‘Drinkt hieruit, allemaal, dit is mijn bloedeigen leven, dat hemel en aarde verbindt. Denk aan mij, wanneer je hieruit samen drinkt in mijn naam.’

TAFELLIED: Moge het delen van dit brood

In het breken en delen van brood en wijn en met het Woord dat ons vandaag opnieuw  is aangereikt in die eeuwenlange traditie, kunnen wij mensen, elkaar vinden in zijn Geest.
Kunnen we bronnen vinden van waarheid en liefde die ons leven zin geven. Om te breken en te delen wat het leven ons biedt. Om niet alleen te zijn.
Misschien kunnen we dan ook de kracht vinden  om recht te doen, waar recht moet worden gedaan in het grote en kleine onrecht van deze wereld.
Want ook al, goede God,  kennen we jou nauwelijks, blijf je ongrijpbaar voor onze ogen en blijven onze woorden vaak zweven in eindeloos duister, wat we wel weten is dat alleen in het doen van jouw gerechtigheid we hoop kunnen houden op een betere wereld die we diep in ons hart allemaal willen. Alleen zó doen we jou en onszelf recht.

Laten we daarom vanuit deze gedachte het alternatieve Onze Vader bidden. De tekst vindt u op de dia.

VREDESWENS | VREDESLIED: Vrede voor jou

UITNODIGING AAN DE TAFEL VAN BROOD EN WIJN

LIED: Waar staat de gedekte tafel

GEBED

God van eeuwen,
vandaag  hebben wij uw woord gehoord,
het brood gedeeld en verdeeld onder elkaar.
Wij vragen u,
houdt in ons het vuur van de liefde brandend,
zoals Jezus ons voorleefde.
Help ons om buiten de muren van deze ruimte,
dat te delen wat het leven ons biedt.
En leer ons in het spoor van Jezus,
bruggen te slaan naar elkaar,
met het Woord als leidraad.

Allen: Amen

MEDEDELINGEN

SLOTGEDACHTEN 

We houden het vandaag kort:

‘Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig’

ZEGENWENS

De Heer zij vóór u, om u de juiste weg te wijzen.
De Heer zij áchter u, om u in de armen te sluiten en om u te beschermen voor gevaar.
De Heer zij ónder u, om u op te vangen als u dreigt te vallen.
De Heer zij ín u, om u te troosten wanneer u verdriet hebt.
De Heer zij óm u héén, als een beschermende muur, als anderen over u heen vallen.
De Heer zij bóven u, om u te zegenen.
Zó zegene u de goede God,- vandaag, morgen, en tot in eeuwigheid. Amen.

SLOTLIED:  Psalm 1: Goed is dat je niet doet wat slecht