BROODNODIG

Viering 18 april 2019              Witte Donderdag
BROODNODIG

Voorgangers: Maria van den Dungen, Franneke Hoeks, Gepke Kerssen
Zang: Cantorij.

Vooraf zachte muziek

Tafel staat klaar          op de tafel staan de kommen voor de handwassing en de handdoeken Kaars op de tafel brandt niet.

Openingslied:: Vrede voor jou hierheen gekomen
Tijdens zingen komen de voorgangers naar voren met brood, wijn en kannen warm water , die worden op de tafel geplaatst.

Welkom
Deze avond is geen gewone avond.
Déze avond is onlosmakelijk verbonden
met Goede Vrijdag en Paaszaterdag.
Witte Donderdag laat ons zien
hoe een mens tot het uiterste kan gaan in de liefde.
Liefde, niet voor één persoon, maar voor alle mensen.
Liefde die alles overstijgt,
zelfs de grens tussen droefheid en vreugde.

Lezing:Ruth 2

Toen het etenstijd was zei Boaz tegen Ruth: ‘Kom maar hier en neem een stuk brood en doop het in de wijn.’
Ze ging naast de maaiers zitten, en hij gaf haar geroosterd graan. Ze at tot ze genoeg had en ze hield zelfs nog over.
Toen ze weer opstond om te gaan werken, gaf Boaz zijn mannen de volgende opdracht: ‘Laat haar ook tussen de schoven aren lezen, zeg daar niets van.
Integendeel, jullie moeten juist wat halmen voor haar uit de bundels trekken en die laten liggen, zodat zij ze op kan rapen. Verwijt haar dus niets.’
Zij werkte tot de avond op het veld en sloeg de korrels uit de aren die ze geraapt had. Het was ongeveer een efa gerst. Ze pakte het op en ging terug naar de stad.

Tekst

Dagelijks brood, broodnodig
product van de aarde
brood door handen gemaakt
brood van tranen en zorgen
dat brood dat naar mensen smaakt.

Brood, beeld van ons samenleven
dat delen zo nodig maakt.

Acclam. Liefde, dal van liefde          couplet1

Tekst:

De vasten loopt ten einde,  dit jaar gingen we met Ruth die weg
Deze laatste dagen volgen we het verhaal van Jezus

Op deze avond van Witte donderdag voelen we ons verbonden met alle christenen over de hele wereld.
Overal komen die vanavond bijeen om te gedenken – hoe een maaltijd onvergetelijk is geworden
door dat voorbeeld van liefde die geen grenzen kende.

Het breken van het brood en het delen van de wijn
is altijd een verwijzing naar het Joodse paasfeest.
De Joden herinneren zich met Pesach
hun bevrijding uit het slavenhuis Egypte..
En telkens opnieuw wordt dat eeuwenoude verhaal van bevrijding voorgelezen,
aan de tafel waar het ongedesemde brood al wacht.

Kaars aansteken

 Lucas 22, 14- 16
Toen het zover was, ging hij samen met de apostelen aanliggen voor de maaltijd. Hij zei tegen hen: ‘Ik heb er hevig naar verlangd dit pesachmaal met jullie te eten
voor de tijd van mijn lijden aanbreekt. Want ik zeg jullie: ik zal geen pesachmaal meer eten voordat het zijn vervulling heeft gevonden in het koninkrijk van God.

Stilte
acclam: Liefde, dal van liefde           couplet 2

Tekst:
Een laatste moment van samen zijn, voor zijn lijden in alle hevigheid zou beginnen.
Het was Jezus’ diepste verlangen om Pesach nog één keer met zijn vrienden te vieren.
Het is een bijzonder moment: een intiem moment. Tijd waarin Jezus heel dicht bij zijn leerlingen is.
Een laatste gelegenheid om hen te laten zien en te vertellen wat er gaat gebeuren. Een laatste moment, voor het afscheid.

Voetwassing Johannes 13, 1 -17
Het was kort voor het pesachfeest. Jezus wist dat zijn tijd gekomen was en dat hij uit de wereld terug zou keren naar de Vader.
Hij had de mensen die hem in de wereld toebehoorden lief, en zijn liefde voor hen zou tot het uiterste gaan. Jezus en zijn leerlingen hielden een maaltijd.
De duivel had intussen Judas, zoon van Simon Iskariot, ertoe aangezet Jezus te verraden.
Jezus, die wist dat de Vader hem alle macht had gegeven, dat hij van God was gekomen en weer naar God terug zou gaan, stond tijdens de maaltijd op.
Hij legde zijn bovenkleed af, sloeg een linnen doek om ⁵en goot water in een waskom.
Hij begon de voeten van zijn leerlingen te wassen en droogde ze af met de doek die hij omgeslagen had.
Toen hij bij Simon Petrus​ kwam, zei deze: ‘U wilt toch niet mijn voeten wassen, Heer?’ 
Jezus antwoordde: ‘Wat ik doe, begrijp je nu nog niet, maar later zul je het wel begrijpen.’
‘O nee,’ zei Petrus, ‘míjn voeten zult u niet wassen, nooit!’ Maar toen Jezus zei: ‘Als ik ze niet mag wassen, kun je niet bij mij horen,’antwoordde hij:
‘Heer, dan niet alleen mijn voeten, maar ook mijn handen en mijn hoofd!’
Hierop zei Jezus: ‘Wie gebaad heeft hoeft alleen nog zijn voeten te wassen, hij is al helemaal rein. Jullie zijn dus rein – maar niet allemaal.’
Hij wist namelijk wie hem zou verraden, daarom zei hij dat ze niet allemaal rein waren.

acclam.: Liefde, dal van liefde                      couplet 3 en 4

Handwassing

Water: een oersymbool van leven, maar ook teken van het delen van je bestaan.
Vanavond staan hier  kruiken met water als teken van dienstbaarheid, van elkaar-dienen.
Je wordt vanaf je allereerste begin als baby door anderen aangeraakt.
Handen pakken je op als je huilt, omdat je wil drinken. Handen leggen je voorzichtig in het water en halen je weer lekker schoon omhoog.
Aanrakingen van (broodnodige ) zorg, die veiligheid bieden, die maken dat we vertrouwd en gehecht raken aan anderen.
Vanaf het begin raakt ook de Eeuwige ons aan: Toen ik geboren werd, vingen uw handen mij op. Al voor mijn geboorte was u mijn God, zo lezen we In de psalmen.

Maar onze wereld is niet perfect: harde handen, ruwe aanrakingen kunnen je verwonden. Die pijn draag je met je mee.
Aanrakingen kunnen je ook herinneren aan iemand die je heel erg mist.

Jezus waste de voeten, wij vanavond de handen.
Met dit water wassen wij, van je af – alsof het stof is, – alles wat aan je kleeft aan gekwetstheid, zorgen, gemis, maar ook waarover jij je schuldig voelt: verkeerde beslissingen, onoplettendheid.

We zijn allemaal kwetsbaar, daarom raken we je voorzichtig aan, als een gebaar van aandachtige zorg.
Als herinnering aan die handen die ons bij onze geboorte opvingen.

Jezus deed ons voor hoe we, letterlijk en figuurlijk, aan liefde handen en voeten kunnen geven.
Kom maar naar voren.

Na het handen wassen:
Lied: Hoe ver is de nacht

Joh. 13, 12-14

Toen hij hun voeten gewassen had, deed hij zijn bovenkleed aan en ging weer naar zijn plaats. ‘Begrijpen jullie wat ik gedaan heb?’ vroeg hij. 
‘Jullie zeggen altijd “meester” en “Heer” tegen mij, en terecht, want dat ben ik ook.
Als ik, jullie Heer en jullie meester, je voeten gewassen heb, moet je ook elkaars voeten wassen. 
Ik heb een voorbeeld gegeven; wat ik voor jullie heb gedaan, moeten jullie ook doen.

Tekst

Het is een teder gebaar van Jezus
die iedereen aan tafel kent,
ons aankijkt
kijkt in onze ziel;
hij wast ons liefdevol de voeten
en juist daarom
durven wij Hem onszelf te laten zien
zoals wij zijn –
en staan wij straks weer op onze voeten
verfrist met nieuwe moed.
Om de weg te gaan, naar een wereld omgekeerd.
Geen routekaart die ons leidt, maar een droom
geen gebaande weg, maar een mens die ons voorging,
zo volgen we samen onze weg.
We blijven in beweging, want wie stilstaat versteend.

Vrij naar PKN gemeente Het Anker

Voorbede

-Bidden we voor alle vluchtelingen in ons eigen land en in de verdere wereld
dat zij niet aan hun lot overgelaten worden.
Laat hen ervaren, Eeuwige, dat jij ons aan elkaar hebt toevertrouwd.
Geef dat zij gastvrijheid mogen ondervinden.
Laten wij zingend bidden…                                                   acclam. Spreid uw dragende vleugels

–Bidden we voor de vrouwen in Cuba, die borstkanker hebben,
dat zij ervaren dat er hulp kan komen waar niet verwacht
Bidden we voor allen die de beker van het lijden moeten drinken,
voor mensen die leven met de dood voor ogen.
God, laat hen mensen ontmoeten,
met wie zij zorgen, pijn en angst kunnen delen.
Geef dat hun lijden daardoor draaglijker wordt.
Laten wij zingend bidden…                                                   acclam. Spreid uw dragende vleugels

-Bidden we voor alle mensen die met hart en handen
hun talenten in dienst stellen van anderen.
Laat hun leven erdoor verrijkt worden.
Geef dat hun zorg voor mensen
jouw aanwezigheid aan het licht mag brengen.
Laten wij zingend bidden…                                                   acclam. Spreid uw dragende vleugels

-Bidden we voor onszelf en onze geloofsgemeenschap.
Dat wij ons brood breken met hen die honger hebben
en dat wij als bekers van vriendschap mogen zijn voor hen die lijden.
Geef dat we hoop en uitzicht mogen bieden aan elke mens op onze levensweg.
Laten wij zingend bidden…                                                   acclam. Spreid uw dragende vleugels

Tafelgebed:  Witte donderdag

Gezegend ben jij met jouw naam:
– ik zal er zijn-
die ons bij is gebleven de eeuwen door:
God van Abraham en Sara
God van Noomi, van Ruth en Boaz
God van Jezus van Nazaret.

Zoveel zijn we vergeten
in de loop der tijden
maar niet jouw naam
en niets van wat wij
in die naam vermoeden.

acclam.: Omdat gij het zijt

Gezegend is jouw naam
die door Jezus van Nazaret
groot is gemaakt.
Van hem hebben wij geleerd
hoe groot Jij bent en
hoe graag jij mensen nabij bent.
Zo klein als hij zich maakte
zo diep als hij zich bukte
om ons de voeten te wassen
Zo dicht ben jij bij ons mensen.

Jezus gaf ons de moed
om te doen zoals hij gedaan heeft
toen hij in de nacht van het verraad
het brood nam
brak en uitdeelde aan ons
met de woorden:
Neemt en eet
dit is als mijn lichaam
gebroken voor iedereen.

Toen nam hij de beker
gaf ons die te drinken en zei:
Dit is het nieuwe verbond
tussen hemel en aarde..
Blijf dit doen tot mijn gedachtenis.

(stilte)

Acclam: Omdat gij het zijt

 Jij, die niemand naar de ogen ziet
maar die ons ziet zoals wij zijn
die ons smeekt om te zijn
Jouw handen op aarde
Jij draagt ons op:
Deel je brood en de wijn,
deel water en de geest waaruit ik leefde.
En bid met de woorden,
die ik ook gebeden heb.

Vanavond doen wij dat zingend:

ONZE VADER….…

Vredeswens
Jij die liefde bent
het geheim van jouw leven heb je in onze handen gelegd:
brood, breekbaar en heel gewoon.
Brood dat de smaak heeft van nieuw leven
brood, dat onze vriendschap voedt,
dat delend één maakt,
dat ons maakt tot vrede voor elkaar.
Mag die vrede van de Eeuwige altijd met ons zijn.
En geven wij die vrede van harte door aan elkaar.

lied: Gij levende, eerste en laatste

Uitnodiging:

Stilte voor de storm
adembenemend
gespannen afwachten

bang zijn
dicht bij elkaar zitten
en eten

brood en wijn delen
krachten krijgen
om de reis te maken

‘Witte Donderdag’ Aukje Wijma

Zo gedenken we de levensweg van Jezus: zijn dienen en zijn delen!
Deel zijn gave en geef brood en beker door.

Communielied: Naar u Levende

Slotgebed
Ik heb mijn Zoon naar de wereld gezonden
om jullie een voorbeeld te geven van tedere dienstbaarheid – zegt God.
Als Hij het brood breekt
en de beker ronddeelt
als teken van zijn gegeven leven,
dan is dat een uitnodiging
om hetzelfde te gaan doen
en je leven te geven
in dienst van de vreugde en het geluk van anderen.

Als Hij de voeten wast van zijn leerlingen,
die zijn vrienden waren geworden,
dan is dat een uitdaging
om ook je handen vuil te maken
en dienend lief te hebben.

(van Erwin Roosen)

Tafel wordt leeg geruimd.

Tekst:

De tafel is leeg, het brood gegeten, de wijn gedronken. Iedereen is verzadigd. Jezus, die ons de voeten waste -opdat wij zouden doen als Hij –
Hij zoekt de stilte van de nacht.
Daar in de Hof van Olijven bidt hij, maar vind géén mens die met hem waakt.
Zijn leerlingen,  zij zijn moe en slapen.

Nu stroomt zijn beker vol met al het leed, de last, het lijden van de wereld.
Die lijdenskelk, Hij moet hem drinken. Hij alleen– ten einde toe.

De lichten worden gedeeltelijk gedoofd.

Wij gaan in stilte naar huis, naar goede Vrijdag.