Ik geloof niet in zekerheid, maar in vermoeden

SAN SALVATORGEMEENSCHAP 20 & 21 maart 2021

Ik geloof niet in zekerheid, maar in vermoeden

Voorganger: Wilton Desmense

Lectoren: Marleen Postma, Maria Claessens, Ton de Coster

U kunt deze viering volgen via het YouTubekanaal van de San Salvator. Dat kunt u vinden via de volgende link: https://www.youtube.com/channel/UCgKq1QU2z2Iy48gT9lQ5UyQ . Wij wensen u een mooie viering toe.

Openingslied: Iudica me Deus

Judica me, Deus, et discerne causam meam de gente non sancta

Welkom en Openingsgebed

Welkom bij dit samenzijn. Ooit werd de vijfde vastenzondag “Judica” genoemd. Op die dag begonnen de vieringen met het Latijnse gezang “Iudica me, Deus”: Beoordeel mij, God, en onderscheid mijn daden van die van het volk dat niet geeft om het algemeen welzijn. Een stukje traditie dus om mee te beginnen, ondanks wat volgt op de eerste drie woorden. Daarin spreekt een gevoel van zekerheid omtrent het eigen gedrag en van vooringenomenheid ten aanzien van andere bevolkingsgroepen. Dan hoor ik liever de woorden van Jeroen van Merwijk En ik geloof niet in zekerheid, maar in vermoeden. Geloven is geen zeker weten, maar een gevoel dat zich uitstrekt naar wat ons eeuwig zal verbinden.

De viering van vandaag zoekt daarbij weer inspiratie in lezingen uit de Bijbel, maar ook in een figuur van de dag van gisteren of eergisteren, 19 maart, naamdag van Jezus’ voedstervader.

Openingsgebed

Glas-in-loodramen, het standbeeld van een man met staf en een kind op de schouders, een groot houten kruis, een schildering van heiligen, met boven hen de Heilige Geest in de vorm van een witte, klapwiekende vogel. Geloof! God in de kleine zaken: de groet, de boodschap, de gift, een daad. Vermoed! Geloof!

Acclamatie: Wij geloven in het leven

Om eventueel zelf mee te zingen na het intro van 9 tellen:
Wij geloven in het leven, uit de duisternis ontwaakt.
Wij geloven in de adem die ons wakker heeft gemaakt.
Ja, wij durven te geloven in het licht dat mensen raakt.

Bij de lezingen

De lezingen worden verzorgd door Marleen Postma en Maria Claessens. Laat de teksten voor zichzelf spreken, kijk wat ze met je doen, of niet. En neem de aansluitende liederen en de eraan toegevoegde woorden voor lief.

Eerste lezing:  Jeremia 31, 31-34

De Heer zegt: “Er komt een tijd dat ik een nieuwe afspraak maak met de inwoners van Israël en Juda. Dat zal een andere afspraak zijn dan die ik gemaakt heb met hun voorouders, toen ik hen uit Egypte leidde. Zij waren mijn dienaren, zij moesten zich aan die afspraak houden. Maar dat deden ze niet. Ik zal een nieuwe afspraak maken: Ik zal ervoor zorgen dat ze mijn regels begrijpen. Ik zal ze in hun hart schrijven, zodat ze die nooit vergeten.

Lied: Deze woorden aan jou opgedragen – Melodiek

Deze woorden aan jou opgedragen,
hier en heden, prent ze in je hart,
berg ze in het binnenst van je ziel,
leer ze aan je kinderen, herhaal ze,
thuis en onderweg, waar je ook bent,
als je slapen gaat en als je opstaat,
deze woorden aan jou toevertrouwd.

Overweging

De tijd was gekomen voor een andere afspraak. De vorige werd bijgezet in het Oude Testament. Er verscheen iemand die de nieuwe afspraak leefde. Die werd in het hart geprent van twaalf vrienden en de weerslag ervan werd in het evangelie geprint, voor de eeuwen. Dat is de zekerheid om in te geloven en daaruit rijst het vermoeden op van wat de toekomst ons brengen zal.

Tweede lezing: Uit Johannes 12, 20 e.v.

Onder de joden die naar Jeruzalem gingen om het paasfeest te vieren, waren ook joden uit Griekenland. Ze gingen naar Filippus en zeiden: “We zouden Jezus willen ontmoeten.” Filippus ging dit bespreken met Andreas en samen vertelden ze het aan Jezus. Jezus antwoordde: “Nu is het uur gekomen dat de Mensenzoon verheerlijkt wordt. Geloof me: Een graankorrel blijft een graankorrel, als hij niet in de aarde sterft. Maar als hij sterft, dan brengt hij veel vruchten voort. Wie voor deze wereld zijn leven geeft, zal het behouden in eeuwigheid. Maar nu het voor mij zover is, ben ik angstig. Moet ik dan zeggen? ‘Red mij uit dit uur van de dood?’ Nee, want juist voor dit uur ben ik gekomen. Vader, geef mij de kracht uw karakter zichtbaar te maken.
Verheerlijk in mijn dood uw naam!”

Acclamatie: Herschep ons hart – Koor Franciscus Xaverius

Herschep ons hart, heradem ons verstand.
Dat wij elkaar behoeden en doen leven.
Maak ons tot Uw gemeente.
Wees de stem die ons geweten wekt
Verberg u niet.

Overweging

Voorwaar, wij zouden Jezus willen ontmoeten! Een tijdreis maken en even de sfeer proeven, die niet eerder gehoorde boodschap horen van: zo-kan-het-ook, zo-zou-het moeten-zijn. Maar dan de late avond van witte donderdag overslaan, en ook die donkere vrijdag, toen het voorhangsel van de tempel scheurde en Jozef van Arimathea toestemming kreeg het lichaam van de gekruisigde zijn laatste rustplaats te bieden. Laat ons maar liever in 2021 blijven, op weg naar Pasen. Zekerheid? Vermoeden?

Muziek: intro van Het zal in alle vroegte zijn

Inleiding op de derde lezing

19 maart is de naamdag van Jozef van Nazareth. In de verhalen van de evangelisten komt Jezus’ vader slechts af en toe voor: de reis naar Betlehem voor de volkstelling, de vlucht naar Egypte en het verhaal van de twaalfjarige Jezus in de tempel van Jeruzalem. Toch staat Jozef als een rots in onze christelijke traditie. 4 eeuwen na Jezus’ dood werd zijn biografie opgetekend in een van de zogenaamde apocriefe evangeliën. Daarin wordt verteld, hoe Jezus na zijn verrijzenis aan zijn apostelen nog enige informatie gaf over de dingen die tot dan toe verborgen waren gebleven; daaronder valt ook de verloving van zijn moeder Maria met Jozef. De ik-figuur is dus Jezus zelf.

Derde lezing

Er was een man, genaamd Jozef, die afkomstig was uit Bethlehem en uit het huis van koning David stamde. Hij oefende het beroep uit van timmerman. Hij  was gehuwd en had vier zonen en twee dochters. Toen Jozef weduwnaar was geworden, was mijn moeder twaalf jaar. Haar ouders hadden haar naar de tempel gebracht, toen zij drie jaar oud was en zij heeft negen jaren in de tempel gediend. De priesters zagen nu hoe zij een jonge vrouw werd en zij zeiden tegen elkaar: “Wij moeten een rechtvaardige man zoeken, aan wie wij Maria tot haar huwelijk kunnen toevertrouwen. Want zij mag niet in de tempel verblijven, wanneer aan haar geschiedt wat aan vrouwen nu eenmaal geschiedt. Anders zouden wij  Gods toorn over ons afroepen.”
Zij zonden dus boden uit om terstond twaalf grijsaards uit de stam Juda bijeen te roepen.  Het lot viel op de vrome grijsaard Jozef. De priesters zeiden daarop tot mijn moeder: “Ga nu mee met Jozef en blijf bij hem tot aan de tijd van uw huwelijk.” Zo ontving de rechtvaardige Jozef mijn moeder om haar bij zich in huis op te nemen. Maria trof in Jozefs huis Jakobus de Jongere aan; hij was nog diep bedroefd om het verlies van zijn moeder. Zij ontfermde zich over hem en voedde hem op. Vandaar dat zij genoemd wordt Maria, de moeder van Jakobus. Jozef liet haar in zijn
huis achter en keerde zelf weer terug naar zijn timmerwerkplaats.

Overweging

Jozef wordt door Jezus “de rechtvaardige” genoemd. Moge dat zijn betekenis voor ons zijn in bescheidenheid, toewijding en aanvaarding. De zanger Georges Moustaki heeft een muzikaal portret van hem gemaakt. Het volgt hier in vertaling.

Muziek (mel. Mon vieux Joseph) met gedeclameerde tekst: Is dat nu Jozef

Is dat nu Jozef wat je wou
toen je het leukste meisje koos
van alle Galileliën
haar naam Maria, zo tijdloos!

Je had toch Jozef kunnen gaan
voor een Jolie of Melanie
ook dat was vol van perspectief,
maar nee, Maria had je lief.

Je was toch Jozef timmerman
een goede, spreek me daar niet van!
Wat heb je jezelf aangedaan
om met een al zwangere om te gaan!

Maar even goed Jozef waarom
werd jouw gezin zo heel apart,
en trad hij niet in vaders spoor,
zoals jij had gedaan daarvoor.

Waarom toch Jozef moest het zijn
dat jullie kind, zo teer bemind,
het kruis der wereld op zich nam
en geofferd werd, een onschuldig lam.

Soms denk ik Jozef, arme vriend,
wanneer men lacht, weer terug aan jou
die zeker nooit meer had gewild
dan rustig leven met zijn vrouw.

Voorbeden

Wij bidden dat de goede woorden van het evangelie ons en de wereld inspireren om de hemel op aarde waar te maken; dat wij, elkaar ontmoetend, in woord en gedachte nader komen tot U, onze vader verborgen; en dat rechtschapenheid ons gedrag zodanig beïnvloedt dat wij iedereen zien als geschapen naar hetzelfde evenbeeld, in alle kleuren van de regenboog.

Acclamatie: Luister Heer ontferm U over ons – Melodiek

(Tafel)bede

Jij, die we aarzelend God noemen, al eeuwen trachten wij jouw ‘zijn’ te doorgronden met woorden, liederen en gebaren. Wij kunnen jou niet vasthouden, jouw gezicht niet zien.
Wij vermoeden jou in het leven van Jezus, jouw aanwezigheid in het laatste avondmaal, jouw geest in het breken en met elkaar delen van wat het leven ons biedt en ons gaande houdt.
Brood, uit gestorven graankorrels voortgekomen, sap, stromend uit uitgeperste vruchten, blijvend ons herinneren wat was en is en altijd moge zijn.

Lied: Onze Vader verborgen – Melodie

Vredeswens

Moge de twinkeling van de sterren de droefheid verdrijven,
moge de kleur van de bloemen schoonheid toveren in het hart,
moge de hoop de tranen drogen
en moge de stilte der vrede over deze aarde dalen.

(Chief Dan George)

Breken en delen

Zo zou het moeten gaan, God, dat mensen elkaar helpen,
als ze zien dat iemand dorst heeft of honger.
En dat het dan niet uitmaakt of je moslim bent of christen,
vrouw of man, rijk of arm, of van een bepaalde kleur.
Zo zou het moeten gaan, God, dat mensen elkaar ontmoeten
zoals een jongen en een meisje bij de stadsfontein,
met liefde en luchthartigheid in hun ogen en dromen van kussen en zoveel meer.

Lied: Dat een nieuwe wereld komen zal – Melodiek

Dat een nieuwe wereld komen zal, waar brood genoeg –
en water stroomt voor allen. (2x)

Daar bouwen wij veilige buurten, wonen dooreen in wijken van vrede,
in schaduw van bomen.
Geen kinderen zullen daar sterven, oude mensen maken hun dagen vol
en jonge mensen zullen daar pas op hun honderdste sterven.

Wij zullen niet voor de leegte zwoegen, geen kinderen baren voor de verschrikking. De wolf en het lam zullen weiden tezamen: wij leren de oorlog af. (2x)

Dat een nieuwe wereld komen zal, waar brood genoeg –
en water stroomt voor allen. (2x)

De mier en de graankorrel

Er was eens een graankorrel, die na de oogst op het veld was blijven liggen. Een mier kwam voorbij, zag de korrel, bond die op haar rug en begon moeizaam de weg naar haar nest. ‘Waarom sjouw je zo? Waarom leg je me niet neer?’ vroeg de graankorrel. De mier hijgde: ‘Als ik je neerleg, heb ik deze winter geen eten.’ ‘Maar ik ben niet gemaakt om zomaar opgegeten te worden,’ zei de graankorrel, ‘Ik ben een zaadje, vol leven. Ik wil uitgroeien tot een plant! Mag ik je een voorstel doen? Als je me hier laat liggen, in plaats van me mee te slepen naar je nest, zal ik je honderd graankorrels geven.’ ‘Honderd korrels in ruil voor één enkele? Dat is de moeite! Hoe gebeurt zo’n wonder?’ vroeg de mier. ‘Maak een kuiltje in de grond, begraaf me erin, en kom over een jaar terug,’ zei de graankorrel. Na een jaar keerde de mier terug. De graankorrel had woord gehouden.
(Uit de Favole van Leonardo da Vinci: XIII La formica ed il seme di miglio; interpretatie C. Leterme) 

Zegen en epiloog

Wij zijn bezoekers op deze planeet.
We zijn hier negentig, hooguit honderd jaar lang.
Tijdens die periode moeten we proberen iets goeds,
iets nuttigs, met ons leven te doen.

Probeer in vrede met jezelf te leven
en help anderen in die vrede te delen.
Als je bijdraagt aan het geluk van anderen,
zul je het ware doel, de zin van het leven, vinden.

Dalai Lama

Nemen wij nu weer afscheid van elkaar met nog een slotgedachte aan de internationale dag tegen het racisme, zondag 21 maart: in de Grote Kerk van twaalf uur tot half drie gelegenheid tot bezinning. Daarom zingen als afsluiting kinderen uit India het door Pete Seeger gemaakte regenbooglied.

Slotlied: Rainbow race

(Rainbow race: Royal Global School Guwahati https://www.youtube.com/watch?v=2DPDOeSnfj8)