27 oktober 2024
Voorganger: Maria van den Dungen
Lectoren: Frans Langemeijer en Corrie Dansen
Samenzang: o.l.v. Wilton Desmense
Piano: Joost Boekhoven
Openingslied: Dit huis is een huis.
Welkom:
in dit huis zoekers, zieners en twijfelaars. Dromers en doeners zijn een uur samen in deze ruimte waarin we luisteren naar oude woorden, waarin we zingen wat we niet kunnen zeggen en we brood, wijn en verbondenheid delen. En dat doen we in de naam van de Vader, de Zoon en de H. Geest.
We zijn midden in de herfst, een tijd met veel wisselvallig weer: stralende zon, en grijze dagen. Maar met prachtige kleuren aan de bomen, totdat de wind ze wegblaast.
Maar in de lente komt er weer jong groen, teken van nieuw leven, van toekomst zien. Daar gaan we het over hebben, Maar eerst steken we de Paaskaars aan, teken van de aanwezigheid van de Eeuwige. En ook de vredeskaars gaat branden, met alle gewapende conflicten blijft die aandacht hard nodig.
Corrie Dansen en Frans Langemeijer gaan vandaag mee voor.
We maken het stil in ons voor gebed.
Gij, die ons kent bij onze naam,
die ons ziet zoals we zijn
en weet wat ons bezig houdt.
Wees hier aanwezig door de oude verhalen
en door de geest die in ons leeft.
Geef ons uitzicht en toekomst in dit uur van samenzijn
rond uw woord en rond de tafel van breken en delen.
Dat we U en elkaar erin mogen herkennen. Amen.
Acclam: Wees hier aanwezig, woord ons gegeven
Inleiding op de lezingen
De eerste lezing waarin de profeet Jesaja harde taal spreekt over het Joodse volk, dat terug uit de ballingschap gewelddadig en slecht leeft Maar op het eind zorgt God toch voor een goed eind. Voor deze lezing heb ik voor de verstaanbaarheid gekozen voor de bijbel in gewone taal.
De tweede lezing is uit het evangelie van Marcus, we horen het bekende verhaal van de genezing van een blinde man. Daar is veel over te zeggen.
Eerste lezing: Jesaja 59,9-17 Bijbel in gewone taal VOLK DAT ZONDIGT
9Volk van Israël, jullie zeggen: ‘Wij weten wel waarom God ons niet bevrijdt. We weten wel waarom er onrecht is in het land. Toch hopen we op bevrijding, we hopen dat het licht wordt. Ook al weten we dat we gevangen zitten en dat het donker blijft.
10We lijken wel blind. Het is alsof we dicht langs een muur moeten lopen om de weg te vinden. De zon schijnt, maar het lijkt wel nacht. We leven, maar we lijken wel dood.
11We grommen als beren die weten dat ze gaan sterven. We klagen als duiven, zo droevig zijn we. We hopen op eerlijke rechtspraak, maar die komt er niet. We hopen dat God ons bevrijdt, maar dat gebeurt niet. 12Want met ons slechte gedrag hebben wij ons steeds tegen de Heer verzet.
We weten heel goed wat we fout gedaan hebben, we weten hoe slecht we zijn. 13We verzetten ons tegen de Heer, we bedriegen hem, we laten hem in de steek. We dreigen met geweld, we liegen en bedriegen. En we spreken nooit de waarheid.
Daarom is er geen eerlijke rechtspraak in het land. Overal worden leugens verteld, niemand is eerlijk tegen een ander.
15De waarheid is nergens meer te vinden. En wie niet mee wil doen met het kwaad, die wordt door anderen gestraft.’
De Heer heeft alles gezien. Toen hij zag dat er in het land geen eerlijke rechters meer waren, werd hij kwaad.
16Hij was verbaasd dat niemand iets deed. Hij vond het verschrikkelijk dat er niemand in actie kwam. Hij bevrijdde zijn volk, hij deed het op eigen kracht. Hij wilde zijn volk redden! Hij vocht voor zijn volk als een dappere held. Hij strafte de vijanden en redde zijn volk. Zo zorgde hij ervoor dat zijn volk bevrijd werd.
Tussenzang: Hoort hoe god met mensen omgaat
Evangelie Marcus 10,46-52 genezing van blinde Bartimeus uit NBV21
Toen Jezus met zijn leerlingen en gevolgd door een grote menigte weer uit Jericho vertrok, zat daar een blinde bedelaar langs de weg; het was Bartimeüs, de zoon van Timeüs.
Toen hij hoorde dat Jezus van Nazaret voorbijkwam, begon hij luidkeels te roepen: ‘Zoon van David, Jezus, heb medelijden met mij!’
De omstanders berispten hem en zeiden dat hij zijn mond moest houden, maar hij schreeuwde des te harder: ‘Zoon van David, heb medelijden met mij!’
Jezus bleef staan en zei: ‘Roep hem.’ Ze riepen de blinde en zeiden tegen hem: ‘Houd moed, sta op, Hij roept u.’
Hij gooide zijn mantel af, sprong op en ging naar Jezus.
Jezus vroeg hem: ‘Wat wilt u dat Ik voor u doe?’ De blinde antwoordde: ‘Rabboeni, zorg dat ik kan zien.’ Jezus zei tegen hem: ‘Ga heen, uw geloof heeft u gered.’ En meteen kon hij zien en hij volgde Hem op zijn weg.
Acclam.: Een schoot van ontferming
Overweging
U ziet hier de tweede letter van het Joods alfabet: de beth. Het lijkt op een huisje, het heeft een dak, een bodem en bescherming in de rug. Naar voren is het open, naar de toekomst.
Wij zouden de opening naar rechts tekenen, maar de Joden schrijven van rechts naar links, vandaar. Deze letter is de eerste letter van het boek Genesis, dus van de hele bijbel. Een mooi symbool: van God uit gezien mag je er zijn, er is een plaats voor je, en ook bescherming
In de eerste lezing hoorden we dat er van het volk uit niets leek op een fatsoenlijke leefwijze.
En niet alleen toen; de eeuwen door is er vaak geworsteld met een manier van leven, die we weinig beschaafd kunnen noemen, laat staan sociaal. Ook in Jezus tijd was het niet anders, getuige het evangelieverhaal.
Het verhaal speelt zich af ongeveer op de plaats van waaruit Mozes het beloofde land mocht zien. Het laatste genezingsverhaal voordat Jezus naar Jeruzalem gaat,
In de evangelies worden meer blinden genezen, alleen deze man wordt met name genoemd: Bar-timeüs, zoon van Timeus.
Hij is blind, -hoelang – dat weten we niet, maar mensen met een handicap maakten zelden deel uit van de gewone maatschappij. Zij leerden geen ambacht en waren dus aangewezen op bedelen. Hun plaats is naast de weg, andere mensen gaan over de weg.
Bartimeüs en de meeste blinden hebben geleerd hun gehoor te trainen zo zijn ze op de hoogte van het leven om hen heen. Bartimeus hoort misschien in de synagoge de voorspellingen van Jesaja over de komst van de Messias, die blinden de ogen zou openen. Maar zeker hoort hij de gesprekken om hem heen, over een Jezus, die mensen geneest en onderweg is. De blinde Bartimeus heeft letterlijk en figuurlijk een uitzichtloos bestaan. Hij heeft geen zicht en geen uitzicht. Maar wèl inzicht! Zoals vaker in het evangelie, heeft de blinde meer inzicht dan degenen met goede ogen.
En als Jezus er dan aankomt gaat hij roepen, heel hard, want hij kan hem niet zien.
De mensen om hem heen ergeren zich, zij willen Jezus ook zien en Bartimeüs moet zwijgen. Maar hij schreeuwt des te harder: ‘Zoon van David, heb medelijden met mij!’
En Jezus zegt: Roep hem. De omstanders zeggen: Houd moed, Hij roept u
3x achter elkaar klinkt het woord ‘roepen’. Jezus zegt: roep hem. En de omstanders roepen hem en zeggen: hij roept u. Dit wordt een roepingsverhaal, nog meer dan een wonderlijke genezing.
Bartimeüs springt op, komt naar voren en laat zijn mantel achter, die hoort nu al bij zijn oude leven.
Dan vraagt Jezus hem: “Wat wilt u dat ik voor u doe?” Dat lijkt vragen naar de bekende weg.
De blinde antwoordde: ‘Rabboeni, zorg dat ik kan zien.’ Rabboeni betekent meester, met dat woord spreken de leerlingen Jezus aan.
Jezus zei tegen hem: ‘Ga heen, uw geloof heeft u gered.’ Niet : Je bent genezen, dat ook, Bartimeüs had meer inzicht dan Jezus leerlingen, die iets eerder in dit evangelie op dezelfde vraag: Wat kan ik voor je doen? om ereplaatsen vroegen!.
Bartimeus heeft weer toekomst, Hij bevindt zich nu op de weg, niet meer ernaast. Bartimeüs volgt Jezus op zijn weg naar Jeruzalem. Dat ziet hij nu als zijn toekomst.
Deze week verscheen het boek “Patriot” van Aleksej Navalny, die begin dit jaar stierf in een Siberisch strafkamp. Nadat hij zijn vergiftiging had overleefd ging hij terug naar Rusland, hoewel hij wist dat het zijn einde zou kunnen betekenen.
In de meest mensonterende omstandigheden vond Navalny troost bij zijn religie, schrijft hij in zijn autobiografie. “Het is mijn taak om het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid te zoeken. De rest kan ik aan de goede ouwe Jezus en de familie overlaten. Ze zullen me niet in de steek laten.” Dit zag hij als de opgave voor zijn leven, zijn toekomst. Hoe kort die waarschijnlijk kon zijn.
Ook wij hebben nog een taak te vervullen, wij hebben nog zicht op de toekomst.
Misschien is die toekomst van iedereen hier niet zo heel lang, maar dat doet niets af aan de kwaliteit van onze inzet. Toekomst zien, dus.
Geloofslied: Jij leert mij vliegen,
Collecte, tafel; klaarmaken
Voorbede:
Acclam.: Dat wij volstromen met levensadem
Eeuwige, blijf bij ons
Wij vragen U dat we kracht krijgen
om staande te blijven
wanneer keuzes onder druk komen
en we onze idealen dreigen los te laten acclam.
Wij vragen om standvastigheid
wanneer wij tegen de stroom in
opkomen voor echte vluchtelingen
en mensen aan de kant van de maatschappij. acclam.
Eeuwige, Wees licht in ons, opdat we zien waar het op aan komt.
Wees vuur in ons, opdat we niet uitdoven.
Wees kracht in ons, opdat we sterk kunnen zijn. acclam.
— In stilte leggen wij voor U neer datgene wat voor ieder van ons
slechts in stilte stem kan krijgen.
Voor de intenties uit ons boek bidden we
Voor alle dierbare mensen die we missen vragen we:
laat ze bij u geborgen zijn
acclam. Koester de namen
TAFELGEBED acclam: Waar 2 of 3 bijeen zijn in mijn naam
Wij danken u
dat u bij ons bent,
dat de hemel ons de weg wijst,
en dat er licht is in het donker.
U geeft ons brood voor onderweg,
woorden die ons verlangen wekken
naar een land van liefde en recht.
Wij danken u voor medereizigers op onze weg,
voor mensen die ons voorgingen in vertrouwen,
die op weg door de woestijn
bleven geloven in het beloofde land;
zoals de blinde bleef roepen,
in het vertrouwen gehoord te worden.
Wij danken u voor Jezus,
die leefde als mens onder de mensen
In hem werd uw liefde zichtbaar
zoals hij zich bekommerde om mensen niet in tel.
In hem leefde de hoop
dat liefde sterker is dan de dood.
Toen hij het feest van de bevrijding uit Egypte vierde,
de avond voor hij werd opgepakt,
nam hij bij de maaltijd het brood,
sprak de dankzegging uit,
brak het en zei:
Dit brood is als mijn leven,
gebroken en gedeeld met jullie.
Hij nam ook de wijn en zei:
dit is de wijn van de nieuwe wereld
waar ik zo mee verbonden ben!
Waar jullie brood en wijn blijven delen,
dáár ben ik er bij,
dáár blijft de hoop op de nieuwe wereld levend.
Samen bidden wij met zijn woorden
om die wereld die komen zal!
Onze vader
Vredeswens:
Ik wens jou vrede toe om wie je bent
Dat je lacht en huilt
met alle mensen die je kent
Dat de liefde
aan je hart vervulling geeft
in elk van de seizoenen dat je leeft. (van de band Trinity)
Laten we dat elkaar wensen: vrede en alle goeds
Lied: De vrede ,de vrede zal zijn
Uitnodiging:
Op tafel staat brood en wijn, vruchten van de aarde en van het werk van mensenhanden. Laten we het delen zoals ons is voorgeleefd. Iedereen is welkom aan deze tafel.
Communie lied: Het graan dat van de velden komt
Gebed:
MEDEDELINGEN:
Slotgedachte
In de stroom van het leven,
mogen we veel van onszelf geven;
Kunnen we ons op laten jagen,
maar tegen de stroom in doet pijn…
Laat ons hoe dan ook onszelf zijn.
In de stroom van gedachten
kan verdriet zich verzachten
– wat er ook op je af kan komen –
heeft elke bemoediging zin
is er altijd weer een nieuw begin. van
Christianne van de Wal
Zegen
We vragen de zegen:
in de naam van de Vader die de bron is van alle leven,
de Zoon die de weg ten einde is gegaan
en de Geest die moeder is en ons troost.
Amen.
Slotlied: Vaya con Dios / Ga met God + Nu wij uiteen gaan
