SAN SALVATORGEMEENSCHAP
4 mei 2025
Voorganger: Wilton Desmense
Lectoren: Rinus van der Heijden & Dorine Broekmeulen
Koor: Melodiek
Openingslied: Die chaos schiep tot mensenland
Inleiding en gebed
Vandaag, eerste zondag van de meimaand, is de dag dat wij denken aan de vele mensen die wij niet ogen vergeten. Zij hebben zich ingezet voor de vrijheid, hebben joden, zigeuners en anderen beschermd, eten en onderdak gegeven. Ze hebben hun eigen leven gewaagd en zijn omgekomen, doodgeschoten, voorgoed onvindbaar, nooit meer gezien… Wij denken aan die vele mensen, die zich gegeven hebben voor onze vrijheid. Wij danken hen omdat wij vrij zijn, niet bang hoeven te zijn, kunnen zeggen wat we willen, mogen danken en zingen. Vandaag is de dag dat we stilstaan bij de lange tocht door de woestijn van het leven, de tijd van onderdrukking, de slachtoffers, het werk zonder vreugde, de dagen zonder eten de uren vol angst, het verdriet en alle leed.
Heer, ontferm U over ons.
Acclamatie: Als alles duister is
Voorbereiding op de lezingen
Wat zegt de Bijbel ons vandaag? Hij ligt nu open bij Openbaring 5. Johannes vertelt zijn visioen van de hemel. Een verhaal met mysterieuze elementen, zoals vier dieren en 24 leiders. Hierna zullen wij Lucas horen over een gesprek van de leerlingen met Jezus na diens dood. Lectoren zijn vandaag Rinus van der Heijden en Dorine Broekmeulen
Lezing 1: Openbaring 5: 6-21
Toen zag ik een boek in de rechterhand van God. Het boek was helemaal volgeschreven en het was gesloten met zeven zegels. Ik zag ook een machtige engel. Hij riep luid: “Wie mag de zegels verbreken en het boek openen?” Maar er was niemand in de hemel, op aarde of eronder die het boek kon openen en lezen. Niemand was het waard om dat te doen en daarom begon ik te huilen. Maar toen zei één van de 24 leiders: “Huil niet! Want er is iemand die de dood overwonnen heeft. Hij is een nakomeling van David en hij wordt de Leeuw van Juda genoemd. Hij mag het boek openen.” Toen zag ik midden voor de troon een lam staan. Het stond tussen vier dieren en de 24 leiders. Het leek alsof het lam geslacht was. Het had zeven hoorns en zeven ogen. Die ogen zijn de goede geesten van God, die overal in de wereld rondkijken. Het lam ging naar de troon toe en kreeg het boek uit de rechterhand van God. Toen het lam het boek kreeg, knielden de vier dieren en de 24 leiders. Ze hadden allemaal een harp en een gouden schaal vol wierook. Die wierook is het gebed van de gelovigen. Ze begonnen een nieuw lied te zingen voor het lam: “U verdient het om het boek te krijgen, u verdient het om de zegels te verbreken en het boek te openen. Want u bent gedood, en dankzij uw dood heeft God mensen bevrijd van hun schuld, mensen uit de hele wereld, van alle volken en talen. U maakte van hen een heilig volk van priesters. Ze zullen als koningen heersen op aarde.” Behalve de stemmen van de vier dieren en de 24 leiders hoorde ik ook het geluid van heel veel engelen. Ze stonden rondom de troon. Het waren er duizenden, het waren er miljoenen! Ze riepen met luide stem: “Het lam dat gedood werd, verdient alle macht en rijkdom, alle wijsheid en kracht, alle eer en dank!” En ik hoorde iedereen zingen, in de hemel, op aarde, eronder en in de zee: “God en het lam verdienen alle eer, alle macht en alle kracht, altijd en overal.” De vier dieren antwoordden: “Amen.” En de 24 leiders knielden voor God en het lam, en zij eerden hen.
Tussenzang: De hemel mag horen
Lezing 2: Lucas 24: 36-49
Terwijl de leerlingen met elkaar aan het praten waren, stond Jezus plotseling bij hen. Hij zei: “Ik wens jullie vrede.” De leerlingen schrokken en werden bang. Ze dachten dat ze een geest zagen. Maar Jezus vroeg: “Waarom zijn jullie bang? En waarom twijfelen jullie of ik het echt ben? Een geest heeft geen lichaam. Maar kijk eens naar mijn handen en mijn voeten. Raak mij eens aan. Jullie kunnen toch zien dat dit mijn lichaam is? Ik ben het echt!” En Jezus liet de wonden aan zijn handen en voeten zien. De leerlingen waren zo blij en verrast, dat ze het niet konden geloven. Daarom zei Jezus: “Hebben jullie hier iets te eten?” Toen gaven ze hem een stuk gebakken vis. En Jezus at het op waar zij bij waren. Jezus zei tegen zijn leerlingen: “Toen ik nog bij jullie was, heb ik gezegd: ‘Alles wat er over mij in de heilige boeken staat, moet gebeuren.” Daarna hielp Jezus hen om de heilige boeken goed te begrijpen. Hij zei: “In de heilige boeken staat dat de messias zal lijden en sterven, en drie dagen later zal opstaan uit de dood. En ook dat namens de messias het goede nieuws verteld moet worden. Dit is wat alle volken moeten horen: ‘Begin een nieuw leven, dan zal God je fouten vergeven.’ Jullie moeten dat nu aan iedereen gaan vertellen, allereerst in Jeruzalem. Blijf daar, totdat de heilige Geest komt. Hij is de hemelse kracht die in jullie zal komen. Ik zal hem naar jullie toe sturen, zoals mijn Vader jullie beloofd heeft.”
Acclamatie: Dat wij volstromen met levensadem
Overweging
Ieder jaar is 4 mei een heel bijzondere dag, met een moment van gewijde stilte en vlaggen halfstok. In het openingslied zongen wij: Dat boek waarin getekend staan, gezichten, zielen, naam voor naam,
hun overslaande liefde, hun overgaande liefde, hun weeën die niet overgaan. Ik dacht daarbij aan het boek van Etty Hillesum: Het denkende hart van de barak. Geschreven in Westerbork. Een boek met een rijkdom aan gedachten die ontroeren en diep bedroefd stemmen. Een dal van tranen! Een andere gedachte kwam bij me op: de herinnering aan wie wij liefhadden, die voorgoed achter de horizon zijn verdwenen, net zo droevig stemmend, maar ook licht makend, hart verwarmend. Johannes had een visioen, raadselachtig soms misschien, maar als je er voor openstaat en erin doordringt, schetst het hemel en toekomst! Ik sla er enkele toetsen van aan. Hét boek, Biblia in het Grieks en Latijn: dat is niet voor niets meervoud. Het is de Bijbel, volgeschreven, met de wegen die de mensen gaan, de armoede ervan én de rijkdom, met zeven zegels gesloten. Wie verbreekt ze? Wie openbaart ze? De door Jezus meest geliefde van de apostelen heeft de Apokalyps, de Onthulling of Openbaring, geschreven en het wezen van het evangelie geprobeerd te duiden: Het Lam verschijnt dat een Leeuw, nee, Het Lam die een Leeuw is van kracht, maar zonder macht. Onnozele kinderen werden ooit door Herodes en worden nu in Gaza gedood, een doornenkroon bezegelde de wispelturigheid van de volkswil en Pilatus waste toen zijn handen in onschuld zoals een ander dat deed bij de dood van Navalny. En toch verkondigde Jezus voor alle tijden dat leeuw en lam zich kunnen vlijen naast elkaar. Met recht mocht hij zeggen: “Het is vol-bracht!” Door zijn dood is hij pas echt gebleven. Zijn daden verbeeldden de toekomst, zijn woorden tot de apostelen klinken nog: “Dit is wat alle volken moeten horen: ‘Begin een nieuw leven.’ Vertel dat aan iedereen, wanneer de heilige Geest tot je is gekomen. Dat is de hemelse kracht, die ik je zal schenken. Twijfel niet: ik ben het echt!” Terug naar Het denkend hart van de barak, Etty Hillesum, mens zoals wij allemaal eens waren, nu zijn of zullen zijn in de toekomst. In haar boek, in Westerbork geschreven, schrijft zij: “Mijn hemel, gaan die deuren werkelijk allemaal dicht? Ja, dat gaan ze. De fluit slaakt een doordringende kreet, een trein met duizendtwintig Joden verlaat Holland. Er is weer een stuk van ons kamp geamputeerd. De volgende week gaat een volgend stuk eraf. Wij weten niets van hun lot. Misschien zullen we het binnenkort weten, ieder op zijn tijd, het is toch immers ook ons toekomstig lot, daar twijfel ik geen ogenblik aan.” Werkelijkheid en visioen, ze zijn nog verwikkeld in een harde strijd. Wij ook! Wij herdenken de mislukkingen van honger-voor-velen tot en met holocaust en kruis. Wij vieren het leven met zicht op een open hemel, een toekomstperspectief van gelijkwaardigheid: elke mens uniek en gerespecteerd. Als ons gevraagd wordt: “Hebben jullie hier iets te eten?”, kunnen wij zeggen: “Kom, hier wordt het goede nieuws verteld van de leeuw van Juda. En zolang wij ademhalen willen wij het brood delen van het lam Gods, voor mensen uit de hele wereld, van alle volkeren en talen.”
Geloofslied: Zolang wij ademhalen
Collecte met pianospel
Voorbede
Wij leven vandaag.
Gisteren is voorbij,
van morgen weten we niets.
Vandáág is de enige dag die telt, nú.
Plezier of pijn, haast of rust,
we beleven ze vandaag.
Vandaag kiezen we
wat we doen of wat we laten.
God, wees ons nabij!
Wij denken aan het ‘vandaag’
van al diegenen voor wie er
in de terreur van geweld en vernietiging
geen morgen meer is gekomen.
Diegenen die ervoor kozen om ‘nee’ te zeggen tegen het leven.
En diegenen voor wie die dag toen, nog steeds niet van gisteren is: de slachtoffers in de eerste, twee, derde generatie.
God, trek met ons mee.
Wij leven vandaag.
En ín ons vandaag leven zij die ons vooraf gingen mee.
Zij leven in ons voort.
Ons morgen zal het vandaag zijn van volgende generaties.
Moge ons vandaag de zorg uitdrukken om het vandaag van de ander.
God, geef ons kracht.
Wij bidden voor onze persoonlijke intenties
en voor hen die ons met de beste intenties
zijn voorgegaan in het doorgeven van
het licht van de blijde boodschap.
Accl.: Die mij droeg op adelaarsvleugels
Tafelgebed:
Gij die de stomgeslagen mond verstaat
van alle stervelingen die wij zijn,
wij roepen u de naam toe van een mens,
Jezus, de zoon der mensen, uw geliefde.
Nooit sprak een mens als hij,
in hem verstonden wij uw bestaan,
de zin van ons bestaan.
Hij is uw woord geweest,
hij heeft volbracht alle gerechtigheid,
een mens voor allen.
Om zijnentwil zie ons, dit uur bijeen.
Zie alle stervelingen van de wereld,
waar ook onze doden zijn,
de in vrede gestorvenen en de vermoorden,
verkoold, tot stof weergekeerd, verwaaid.
Zie hen, zie ons.
Waarom worden genadeloos vernietigd
de armsten van de wereld, uw geliefden;
waarom doen wij,
die met weinigen bezitten wat allen toebehoort,
uw woord niet?
Waarom weten wij geen wereld te maken
die in vrede is,
een nieuwe orde van gerechtigheid?
Gij hebt ons gezegd wat leven is:
te doen wat goed is, recht, elkaar bevrijden.
Gij hebt dit woord ons ingegeven,
een bron van kracht, vermoeden en geloof
in de blijde boodschap
die tot ons is gekomen en bevestigd,
toen Jezus van Nazareth op de laatste avond voor zijn dood
brood nam en het zegenend deelde
met hen die om hen heen waren.
En hetzelfde deed hij door het laten rondgaan
van een beker wijn.
Hij zei: “Ik geef jullie met lichaam en bloed
de ziel van mijn leven. Blijf aan mij denken,
vergeet dit nooit.”
Gij die het licht in ons geschapen hebt:
dat niet de duisternis ons overmeestert.
dat niet het laatste woord is aan de dood.
Stem ons af op uw stem,
want Gij hebt ons geschapen naar U toe
en wij bidden met de woorden die Jezus al gebruikte:
Onze Vader
Vredeswens
Wensen wij elkaar de vrede toe.
Het geluk van de vrede.
In deze meimaand voeg ik daar graag aan toe:
wens het zo intens als – zoals onze grote inspirator Jack Snackers het benoemde – met het gevoel van sereniteit, dat de rustgevende cadans van het rozenkransgebed te weeg kon brengen.
Licht zij met ons allen!
Vredeslied: Alles zal zwichten en verwaaien
Communie
Wij nodigen jullie uit om met ons te delen, communie te vieren en ons daarin één te voelen met bron en einddoel van het leven.
Piano: Ave Maria
Communielied: Wat ik gewild heb
Mededelingen
Slotgedachte
Geloof is
als de vogel
die al zingt
terwijl het nog donker is
en de morgenstond nog moet aanbreken.
Wegzending (de zegen van St. Patrick)
De Eeuwige zij vóór ons
om de goede weg te wijzen.
De Eeuwige zij achter ons
om ons in de armen te sluiten
en te beschermen tegen gevaar.
De Eeuwige zij onder ons
om ons op te vangen, wanneer we dreigen te vallen.
De Eeuwige zij in ons
om ons te troosten, als we verdriet hebben.
De Eeuwige zij rondom ons
als een beschermende muur,
wanneer anderen over ons heen vallen.
De Eeuwige zij boven ons om ons te zegenen.
Zo moge God ons zegenen, vandaag, morgen en in eeuwigheid.
Amen.
Slotlied: In ’t laatste van de dagen zal het zijn