Ja, ik geloof

Zondag 26 januari 2025 – Gebed van de Eenheid. Thema: ‘Ja, ik geloof’

Voorgangers: pastor Franneke Hoeks en dominee Ruud Stiemer

Organist: Jamie de Goei | Pianist: Coby Wagemans

Muzikale medewerking van Melodiek olv Marcel van der Maeden

Zeventienhonderd jaar geleden hadden christenen veel vragen over hun geloof. De belangrijkste was: wie is Christus eigenlijk en hoe leggen we uit wie Hij is? Van 20 mei tot 25 juli 325 vond het Concilie van Nicea plaats, een bijeenkomst van christelijke leiders in wat nu İznik is (Turkije). De uitkomst hiervan was het opstellen van de ‘Geloofsbelijdenis van Nicea’. Hierin staat wie Christus is en hoe Hij met God de Vader en de Heilige Geest verbonden is. Deze geloofsbelijdenis heeft een belangrijke plaats in de traditie van de kerk. Vandaag vieren we met christenen wereldwijd ons gemeenschappelijk geloof. We spreken deze oude woorden in nieuwe vormen uit en laten zien dat we deel uitmaken van een lange traditie.

Bij binnenkomst krijgt u een briefje ‘Ik geloof…….’

AANVAN | Orgelspel

Welkomstwoord (ouderling)
Stilte voor persoonlijk gebed

Bemoediging (ouderling)
Onze hulp…. (ordinarium) (begeleid op orgel)
Genade en vrede voor u en voor jou
van God, die wij noemen Vader, Zoon en Heilige Geest. ​Amen.

Lied van welkom:  GVL 489 / Liedboek 601: ‘Licht dat ons aanstoot in de morgen’ (Piano) Melodiek / allen

Allen gaan zitten

Gebed om ontferming

God, U die ons samenbrengt
U die ons roept om één te zijn in liefde
We doen uw liefde te kort
door in hokjes denken
en onze verschillen als grenzen zien.
Help ons om elkaar te aanvaarden
in alle veelkleurigheid: kinderen van U…

Acclamatie: Kyrië….
God, U roept ons om Jezus te volgen
Hij wees ons de weg van uw Rijk
Maar, we zijn van het pad af
door onze verdeeldheid
door het nastreven van onze eigen doelen
Zet ons weer op Uw spoor
opdat we samen mogen bouwen
aan vrede en gerechtigheid….
Acclamatie: Kyrië….

Amen

Glorialied GVL 381 / Liedboek 304 – ‘Zing van de Vader die in den beginne’  (begeleid op orgel)

HET WOORD

Groet – door de voorganger:
De Heer zij met u
allen: ‘Ook met u zij de Heer’ (ordinarium) (begeleid op orgel)

Lezingen uit het Eerste Testament: Deuteronomium 6:4-9

Luister, Israël: de EEUWIGE, onze God, de EEUWIGE is de enige! Heb de EEUWIGE, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw kracht. Houd de geboden die ik u vandaag opleg steeds in gedachten. Prent ze uw kinderen in en spreek er steeds over, thuis en onderweg, als u naar bed gaat en als u opstaat. Draag ze als een teken om uw arm en als een band op uw voorhoofd. Schrijf ze op de deurposten van uw huis en op de poorten van de stad.

Melodiek:  ‘Gezegend’ – Huub Oosterhuis / Antoine Oomen

Eeuwige onze God hier nu
die ons geeft adem van leven
gezegend zijt Gij om dagen van morgen
toekomst die wij verachten
zoals staat geschreven:
Gij roept mijn leven weg uit het graf
en als een arend herleeft mijn jeugd

Gezegend Gij die boven onze woorden uit
moeder vader bron van leven zijt
Gezegend om licht
dat Gij geroepen hebt in den beginne
Gezegend dat Gij de chaos getemd hebt
en deze aarde gegrondvest.

Gezegend Gij dat er nog licht is
dat er nog nacht is en dag
dat nog het water stroomt
dat wij de sterren nog zien
geef ons nog tijd
Uw meesterwerk te behoeden
Gezegend Gij dat wij nog leven.

Gezegend zijt Gij van wie geschreven staat
dat Gij gezien hebt en gezien
de kinderen van Israël,
gehoord en gehoord hun schreeuwen om uitkomst.
hoor en zie de kinderen der mensen
allen omwille van uw naam

Gezegend om uw woord dat in deze wereld is
in mensen die het bewaren en doen
Goed tegen kwaad
liefde die standhoudt
vuur dat niet uitdooft

Zo bidden wij U,
met alle die uw Tora betrachten.
Gezegend zijt Gij om uw woord
in den beginne dat nu is.
Levende die mij ziet.

Lezing uit Evangelie – Johannes 11: 17- 27

Toen Jezus daar aankwam, hoorde Hij dat Lazarus al vier dagen in het graf lag. Betanië ligt dicht bij Jeruzalem, op een afstand van ongeveer vijftien stadie, en er waren dan ook veel Joden naar Marta en Maria gekomen om hen te troosten nu hun broer gestorven was. Toen Marta hoorde dat Jezus onderweg was ging ze Hem tegemoet, terwijl Maria thuisbleef. Marta zei tegen Jezus: ‘Als U hier was geweest, Heer, zou mijn broer niet gestorven zijn. Maar zelfs nu weet ik dat God U alles zal geven wat U vraagt.’ Jezus zei: ‘Je broer zal uit de dood opstaan.’ ‘Ja,’ zei Marta, ‘ik weet dat hij bij de opstanding op de laatste dag zal opstaan.’ Maar Jezus zei: ‘Ik ben de opstanding en het leven. Wie in Mij gelooft zal leven, ook wanneer hij sterft, en ieder die leeft en in Mij gelooft zal nooit sterven. Geloof je dat?’ ‘Ja, Heer,’ zei ze, ‘ik geloof dat U de Messias bent, de Zoon van God die naar de wereld zou komen.’

GVL 419a / Lied 686: 1, 3 – ‘De Geest des Heren heeft een nieuw begin gemaakt’ (begeleid op orgel)

Overweging

Ja ik geloof, dat is het thema  dit jaar van de bidweek voor eenheid van christenen. Die bidweek is een internationaal en oecumenisch gebeuren Ieder jaar wordt het materiaal ergens op de wereld door een groep christenen voorbereid. Dit jaar was dat een oecumenische geloofsgemeenschap in Bose in Italië. Het materiaal wordt in Nederland bewerkt en aangepast voor de Nederlandse situatie. Er wordt veel werk ingestoken. Ik realiseerde me dat ik al jaren betrokken ben bij dit moment van vieren hier in Den Bosch. Het ene jaar past het materiaal mij/ons beter als het andere jaar, maar we hebben nog nooit meegemaakt dat we de opzet van een viering of het liturgisch materiaal een op een konden of wilden gebruiken voor onze viering hier. Over verschillen gesproken.

Het thema van deze bidweek heeft te maken met het feit dat het dit jaar 1700 jaar geleden is dat op het eerste oecumenische concilie in Nicea een gezamenlijke geloofsbelijdenis werd opgesteld. Dat vond men in het jaar 325 nodig omdat de status van deze nieuwe religie groeide, er verschillende opvattingen de ronde deden en men toch behoefte had aan onderlinge verbinding. De tekst van de geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel vormt tot op de dag van vandaag de basis van de geloofbelijdenissen die in de verschillende kerken gebeden worden. Geloven in God, in Jezus en in de Heilige geest: dat geloof verbindt ons.
Jezus was een Joodse man, een rabbi, die rondtrok en vertelde over de Eeuwige en over het visioen van vrede en gerechtigheid. Vandaag hoorde we als eerste lezing de Joodse geloofsbelijdenis. Een tekst die Jezus vertrouwd was. God liefhebben met heel je hart, je ziel en je verstand. Een levenshouding die Jezus leefde tot en met. In een ongekende oprechtheid probeerde hij te leven van uit die Godsliefde die ons tot op de dag van vandaag inspireert en uitdaagt.

Wij vertellen verhalen over die Jezus, die we zoon van God noemen. De bijzondere woorden, de ontroerende handelingen en spraakmakende ontmoetingen zijn bakens op onze eigen geloofsweg. We hoorden vandaag over Martha, Maria en hun broer Lazarus. Een dode broer. Veel mensen zijn naar de zussen gegaan om hen te troosten. Mooi zo’n gemeenschap die er is als mensen steun kunnen gebruiken. Ook dat is onderdeel van geloven.

Jezus heeft alle tijd van de wereld. Lazarus is al vier dagen dood. Als onze rabbi richting Bethanië gaat. Loopt Martha hem tegemoet. Ze spreekt van vertrouwen in Jezus. Als hij bij haar broer was geweest dan zou Lazarus niet gestorven zijn. Ze verwoordt de bijzondere band tussen Jezus en de Eeuwige. Die band gaat verder als Martha zich voor kan stellen Opstanding en ten volle leven. Dat is waar Jezus en God voor staan. Geloof je dat?

Ja, ik geloof.

Ik hoop dat we zoals we hier zitten, mensen vanuit verschillende kerken en gemeenschappen, ja durven antwoorden.  Ja ik geloof. 

De oorpronkelijk tekst van Nicea is in de wij vorm geschreven. Begrijpelijk want die tekst was bedoeld om de neuzen van de verschillende stromingen en regio’s dezelfde kant op te krijgen. Kerkenwerk is mensenwerk. Het gesprek over de nadere invulling van wat we dan geloven en hoe we daar vorm aan geven was met die geloofsbelijdenis niet opgelost en tot op de dag van vandaag zijn er – godzijdank- veel manieren om te geloven.

Ja ik geloof …. dat durf ik volmondig te zeggen. Als het gaat over hoe en wat dan wordt het wat ingewikkelder. Ik geloof in God, zeker wel.  In Jezus: natuurlijk. En in de geest die ons in beweging zet!  Ja allemaal woorden die passen in mijn geloof.

God is voor mij dichtbij, een vertrouwde nabijheid. Ik kan er geen precieze woorden aan geven en besef dat ieder beeld van God ontoereikend is. We zoeken als mensen naar woorden, beelden die hem – of haar- kunnen duiden…. en dan bestaat het gevaar dat we elkaar kwijt raken.  Ik spreek vaak over je/jij als ik het over de Eeuwige heb. Ik weet dat anderen God met u aanspreken, uit respect. Verschil in taal, maar dat hoeft geen verschil in geloven te betekenen.

Geloof krijgt ook handen en voeten en dan vinden we elkaar vaak wel. Zorg voor de schepping, eerlijk delen, opvang van vluchtelingen, een luisterend oor bieden, ruimte voor de veelkleurigheid van liefde, aandacht voor wie buiten de boot vallen ….. we kunnen hier een lang lijstje van maken; uitingen van ons geloof.  Ieder van u kreeg een briefje met daarop de vraag om de zin Ja ik geloof af te maken….. Die briefjes halen we straks op en daar gaan we wat mee doen als afsluiting van de viering.

Ja ik geloof… een prachtige zin. Dat ja maakt het krachtig. Ik geloof kun je nog wel een beetje voor jezelf of in jezelf zeggen. Dat Ja is outgoing en bevestigt het persoonlijke. Toch wil ik er ook een kanttekening of waarschuwing aan verbinden. Dat dat Ja ik geloof ons nooit zal opsluiten in ons eigen gelijk. Geloven is ook niet zeker weten dus laat ook vooral ook nieuwsgierig blijven naar hoe anderen geloof beleven. Geloof ook binnen de christelijke kerken kan en mag veel gezichten hebben.

Tot slot lees ik een stukje van een tekst van een lied van kunstenaar en  cabaretier Jeroen van Merwijk.

Ik geloof in het raadsel
ik geloof in het wonder
En ik geloof in compassie
ik geloof in begrip

En met ‘t risico
dat ik voor gek wordt versleten
Geloof ik dat alles ooit
mooi wordt en goed
Met de moed van de wanhoop
en tegen beter weten in
Blijf ik maar geloven
Omdat dat wel moet

Ja ik geloof, in  een god die ons nabij wil zijn, in Jezus die ons voorleefde als mens van god, en in de geest die ons keer op keer in beweging zet.

Ja ik geloof… en ik ben nieuwsgiering naar waar jij/u in gelooft. Laten we niet over woorden en beelden vallen maar oprecht zoeken naar verbinding met elkaar en met de Eeuwige.
Dat het zo moge zijn.

Orgelspel: Allen gaan staan

Geloofslied 229 uit Zangen van zoeken en zien (begeleid op orgel)

2.Wij geloven in de woorden,
ons door Jezus voorgedaan.
Wij geloven in zijn voorbeeld
dat nog mensen op doet staan.
Ja, wij durven te geloven
in het licht, ons voorgegaan.

3.Wij geloven in de liefde
die verdeeldheid overwint.
Wij geloven in de hemel
die op aarde dan begint.
Ja, wij durven te geloven
in het licht dat ons verbindt.

4.Wij geloven in een toekomst,
die op vrede is gericht.
Wij geloven in de zoektocht
naar dat stralend vergezicht.
Ja, wij durven te geloven
in het niet te doven licht.

VIERING VAN DE TAFEL

Collecten

(tijdens de collecte worden ook de briefjes ‘Ik geloof…’ ingezameld)

Gebeden (Ruud en diaken)

Melodiek – Gij die weet – Gezongen tafelgebed

(Allen | Voorganger |Koor)

Gij die weet wat in mensen omgaat
aan hoop en twijfel ,
domheid, drift, plezier, onzekerheid.
Gij die ons denken peilt
en ieder woord naar waarheid schat
en wat onzegbaar is onmiddellijk verstaat.
Gij toetst ons hart
en zijt groter dan ons hart.
Op elk van ons houdt Gij uw oog gericht.
En niemand, of hij heeft een naam bij U.
En niemand valt
of hij valt in uw handen
en niemand leeft
of hij leeft naar u toe.
Maar nooit heeft iemand u gezien.
In dit heelal zijt Gij onhoorbaar.
En diep in de aarde klinkt uw stem niet.
En ook uit de hoogte niet.
En niemand die de dood is ingegaan
keerde ooit terug, om ons van U te groeten.
Aan U zijn wij gehecht. Naar U genoemd.
Gij alleen weet wat dat betekent. Wij niet.
Wij gaan de wereld door met dichte ogen.
Maar soms herinneren wij ons een naam,
een oud verhaal, dat ons is doorverteld,
over een mens die vol was van uw kracht,
Jezus van Nazaret, een Jodenman.
In hem zou uw genade zijn verschenen,
uw mildheid en uw trouw.
In hem zou, voorgoed,
aan het licht gekomen zijn
hoe Gij bestaat: weerloos en zelveloos,
dienaar van mensen.
Hij was zoals wij zouden willen zijn:
een mens van God, een vriend,
een licht, een herder.
die niet ten eigen bate heeft geleefd,
en niet vergeefs, onvruchtbaar, is gestorven.
Die in de laatste nacht dat hij nog leefde
het brood gebroken heeft en uitgedeeld,
en heeft gezegd:
Neemt, eet, dit is mijn lichaam –
zo zult gij doen, tot mijn gedachtenis.
Toen nam hij ook de beker en hij zei:
Dit is het nieuw verbond, dit is mijn bloed,
dat wordt vergeven, tot vergeving van uw zonden.
Als je uit deze beker drinkt,
denk dan aan mij.
Tot zijn gedachtenis, nemen wij daarom
dit brood en breken het voor elkaar,
om goed te weten wat ons te wachten staat
als wij leven hem achterna.
Als Gij hem hebt gered uit de dood,
God, als hij, dood en begraven, toch leeft bij U,
redt dan ook ons en houdt ons in leven,
haal ook ons door de dood heen, nu.
En maak ons nieuw,
want waarom hij wel, en wij niet –
wij zijn toch ook mensen.

A: Onze Vader (oecumenische versie)

Vredewens – Melodiek: ‘Vrede, vrede zal zijn’

Delen brood en wijn | Orgelspel

Slotgedachte (aantal briefjes worden voorgelezen)

ZENDING EN ZEGEN

Slotlied 423 ‘Nu wij uiteengaan – vaya con Dios’ (begeleid op het orgel)

Zegen
De Eeuwige zij voor jullie
als een licht op de weg van het leven.
De Eeuwige zij naast jullie
ons beschermend met zijn kracht.
De Eeuwige zij onder jullie
een veilig net wanneer we vallen.
De Eeuwige zij binnenin jullie
als Trooster in tijden van verdriet en zorgen.
De Eeuwige zij rondom jullie zijn
als een schild en een beschutting.
De Eeuwige zij boven jullie zijn om jullie te zegenen:
Genade en vrede met u allen

Allen: Amen, amen, amen (ordinarium) (begeleid op het orgel)

Orgelspel: