Geloof je nog een beetje?

San Salvator geloofsgemeenschap

11 mei 2025
Voorganger Marcel van der Maeden, lectoren: Toon van Mierlo en Corrie Dansen;
samenzang, cantor Machteld Terlingen, pianist Joost Boekhoven

Openingslied

Hier wordt een huis voor God gebouwd

Welkom

Welkom u allen vandaag hier gekomen in de San Salvator. Wij vieren vandaag zoals elke zondag op basis van het erfgoed van Jezus van Nazareth. Het is fijn dat je er nu bij bent als betrokken Salvatoriaan of als incidentele deelnemer aan onze vieringen of hier vandaag uit belangstelling of toevallig voor het eerst: weet dat wij hier het leven met elkaar willen delen en willen spiegelen aan waarden uit het leven van Jezus en dat straks ook uitdrukken in de symbolen van brood en wijn die we me elkaar delen.
Het is vandaag de vierde zondag van Pasen en het is vandaag ook moederdag en we hebben afgesproken dat we vandaag de balans opmaken van wat onze 3 leerhuisbijeenkomsten over Geloof Gesproken, over Vader, Zoon en Geest ons hebben geleerd. En dan zijn er ook nog gewoon twee lezingen die op het rooster staan die ook nog richting gaven aan de verder uitwerking van deze viering.
Ik had kortom een heel divers palet van waaraf ik nu voor jullie een viering bij elkaar mag schilderen: een uitdaging, maar dat is het als het goed is elke zondag en zo kan ik jullie hopelijk weer heel wat bezinning en zingeving meegeven. Ik wil dan ook proberen om dit geheel samen te brengen onder het thema ‘Geloof jij nog een beetje?’ Je kunt zo’n vraag opvatten als peiling naar jouw rechtgelovigheid, als vraag of je nog in de traditie staat van ooit, welke gezag je aanvaardt van welke kerkelijk instantie of leider en een inventarisatie hoe jij aankijkt tegen leven en dood, en daarna; naar hemel, naar Vader, Zoon en Goede Geest . . . Wat is voor jou betekenisvol, zinvol? Geloof jij nog een beetje?
Met deze vragen gaan we vandaag samen op onderzoek uit. Ik hoop dat ik in die zoektocht wat wegwijzers kan plaatsen waarmee jullie verder kunnen. Het is goed om te beseffen dat het zoekproces, geen indicatie is dat we dwalen en geen houvast hebben, maar juist dat het samen zoeken waarde toevoegt aan ons verlangen het leven met elkaar te delen.

Weet dat je welkom bent en dat ik ons samen een fijne viering toewens: in de naam van de Vader en de Zoon en de Goede Geest. Amen

ONTSTEKEN PAASKAARS EN VREDESKAARS

Bij het begin van onze viering ontsteken wij vanaf het gemeenschapslampje het licht van de paaskaars en van de vredeskaars, opdat de lichtende gloed van verzoening en nieuw leven ons blijvend mag inspireren, om de liefde van God uit te stralen waar wij maar kunnen!

GEBED

Wij treden biddend in uw licht,
op U is onze hoop gericht,
die alles wat op aarde leeft
te allen tijd uw liefde geeft.

God, Vader, van in de beginne en tot aan het einde der tijden, die het goede voor ons mensen hebt bereid, geef ons uw woorden-die-werken, dat wij ze ons eigen maken en tot werkelijkheid laten worden. God, Moeder-Vader, U die het kwaad niet wilt en geweld en lijden afwijst, steun uw mensenkinderen in onze pogingen onrecht te herstellen en vrede te brengen.

God, Zoon, die door uw voorbeeld, de deur naar het leven opnieuw ontsloot, wij vragen dringend altijd weer: bewaar ons in uw liefde, Heer. Kind van God, die genezing schonk aan velen, schenk ons de kracht die van U uitging, zodat wij elkaar tot zegen kunnen zijn.

God, Goede Geest van toewijding en ruimdenkendheid, die ieder mens in liefde leidt, breng allen samen en bewerk de broodnodige vredelievendheid en verbondenheid binnen uw mensenvolk. Goede Geest, die steeds opnieuw uw geestkracht schenkt, maak ons geestdriftig, zodat ook wij anderen blijven stimuleren en inspireren.

Acclamatie

Een schoot va ontferming

INLEIDING OP LEZINGEN

We lezen vandaag op de vierde zondag van Pasen eerst uit het vierde boek van Mozes, het vierde boek van de Torah, dus uit het boek Numeri. In deze eerste lezing wordt het verloste volk van God opgeroepen om trouw te zijn aan de opvolger van Mozes, die nu door God wordt verkozen. Jozua is zijn naam. Kort en krachtig luidt de oproep: Volg die nieuwe leider! Blijf één onder zijn leiding! Uit Numeri zal Toon vM voor ons lezen.
De tweede lezing is uit het evangelie volgens Johannes. Hierin maakt Jezus de mensen om hem heen duidelijk dat hem door de Vader veel kracht is gegeven om mensen tot geloof te brengen en zo tot zijn volgelingen te maken, omdat hij en de Vader één zijn. Uit Johannes zal Corrie D voor ons lezen.

Toon, mag ik eerst jou uitnodigen.

EERSTE LEZING

Nu 27,12-23

Mozes draagt de leiding over aan Jozua

₁₂De HEER zei tegen Mozes: ‘Beklim deze berg in het Abarimgebergte, zodat je kunt uitkijken over het land dat Ik de Israëlieten geef. ₁₃Wanneer je het gezien hebt, zul je met je voorouders verenigd worden, net als je broer Aäron. ₁₄Dat is omdat jullie in de woestijn van Sin, toen de Israëlieten met verwijten kwamen over water, tegen mijn bevel zijn ingegaan en in hun bijzijn geen ontzag hebben getoond voor mijn heiligheid.’ (Dat was het water van Meribat-Kades in de woestijn van Sin.) ₁₅Mozes antwoordde de HEER: ₁₆‘Moge de HEER, de God die aan al wat leeft de levensadem schenkt, dan iemand over het volk aanstellen ₁₇die het kan leiden en de troepen kan aanvoeren, zodat het volk van de HEER niet wordt als een kudde schapen zonder herder.’ ₁₈De HEER zei tegen Mozes: ‘Laat Jozua, de zoon van Nun, bij je komen; hij is een man die geestkracht bezit. Leg hem de hand op ₁₉en laat hem plaatsnemen voor de priester Eleazar en voor de hele gemeenschap. Draag in ieders aanwezigheid de leiding aan hem over ₂₀en laat hem delen in het aanzien dat jij geniet. Dan zal heel Israël hem voortaan gehoorzamen. ₂₁Wanneer er een beslissing moet worden genomen, moet hij zich tot de priester Eleazar wenden, en die raadpleegt dan ten overstaan van de HEER de orakelstenen. Zijn uitspraak bepaalt of Jozua met de andere Israëlieten een veldtocht moet ondernemen of niet.’

₂₂Mozes deed wat de HEER hem had opgedragen: hij liet Jozua bij zich komen, liet hem plaatsnemen voor de priester Eleazar en voor de hele gemeenschap, ₂₃legde hem de handen op en droeg de leiding aan hem over. Zo had de HEER het bij monde van Mozes bevolen.

LIED

Dit is de dag die de Heer heeft gemaakt en gegeven

TWEEDE LEZING

Jh 10,22-30

Geloof en ongeloof

₂₂In Jeruzalem werd het feest van de Tempelwijding gevierd; het was winter. ₂₃Jezus liep in de tempel, in de zuilengang van Salomo. ₂₄Daar kwamen de Joden om Hem heen staan, en ze vroegen Hem: ‘Hoe lang houdt U ons nog in het onzekere? Als U de messias bent, zeg het ons dan ronduit.’ ₂₅Jezus antwoordde: ‘Dat heb Ik u al gezegd, maar u gelooft het niet. Wat Ik in naam van mijn Vader doe getuigt over Mij, ₂₆maar u wilt Me niet geloven, omdat u niet bij mijn schapen hoort. ₂₇Mijn schapen luisteren naar mijn stem, Ik ken ze en zij volgen Mij. ₂₈Ik geef ze eeuwig leven: ze zullen nooit verloren gaan en niemand zal ze uit mijn hand roven. ₂₉Wat mijn Vader Mij gegeven heeft gaat alles te boven, niemand kan het uit de hand van mijn Vader roven, ₃₀en de Vader en Ik zijn één.’

Acclamatie

Zijt Gij mij God een herder

OVERWEGING

Geloof jij nog een beetje?

In de heilige Rooms Katholieke Kerk? OMG ,die hebben een nieuwe paus gekozen, hé! Ja, we hadden het er nogal over in onze San Salvator Verbonden WhatsApp-groep, Maar daar wilde ik het nu eigenlijk niet over hebben, want uit onze geloofsgesprekken blijkt dat we niet meer bezig zijn met wat de Rooms Katholieke Kerk ons voorhoudt en voorschrijft. Eigenlijk zeggen we dat we het wel gehad hebben met die verticaliteit, met die hiërarchie. In onze leerhuisbijeenkomsten zeiden we nogal eens dat de leerstelligheid van de grote, officiële RK ons niet zoveel meer te zeggen heeft; dat het ons niet veel meer doet.

Geloof jij nog een beetje?

Ja, wat is geloven? De lezingen van vandaag leren ons: wees trouw aan het gezag, de leiding die over jou is aangesteld en volg hem trouw en blijf één, omdat wij samen zijn volgelingen zijn en hij zijn autoriteit ontleent aan de goddelijke Vader.

Vanwege de thematieken die ik ook bij het welkom heb genoemd, had ik best een lijstje met liederen die heel goed zouden hebben gepast. Om moederdag en het vrouwelijk godsbeeld was ‘Zoals een moeder zorgt’ mooi geweest. Om het zoeken naar de juist beelden bij God hadden we ’Die zegt God te zijn’ willen zingen. Anderzijds moet het vandaag zonder het gewaardeerde koor Melodiek, dus waren we gebonden aan een wat eenvoudiger liedkeuze. Wel hebben we thematisch een zeer rijk gevulde viering. We geven vandaag immers een terugblik op onze leerhuisbijeenkomsten ‘Over geloof gesproken’.

Onze drie leerhuisbijeenkomsten waren aangename middagen en avonden. De aanleiding, zoals u weet is het 1700-jarig jubileum van de geloofsbelijdenis van Nicea, die dus in het jaar 325 tot stand kwam als een soort slotverklaring van een concilie van kerkelijke leiders. We moeten ons realiseren dat dat een tijd was, waarin iemands geloofsovertuiging tot kort daarvoor een kwestie was van leven of dood; oftewel, dat je hoorde bij de getolereerde groep van getrouwen of bij de loosers die moesten worden bestreden. De machthebbers van toen hadden er ook veel belang bij on eenheid van levensovertuiging binnen hun volk af te dwingen. Dat deden ze dus onder andere met het formuleren van zo’n geloofsstatement.

Zodoende bevat de geloofsbelijdenis van Nicea en heleboel stellige formuleringen, voor iets waarvan we tegenwoordig zouden zeggen, dat dat een voor ieder persoonlijke, innerlijke overtuiging is, die wellicht na veel wikken en wegen tot stand is gekomen. Kwa genre en taalgebruik kan er daardoor tussen toen en nu al een heel grote kloof zijn. In de uitdaging van die vermoede hiaat zijn wij gesprongen, met vragen als in hoeverre herkennen wij ons in de verwoordingen van toen en hoe geven we daar in ons leven nu gestalte aan.

Wij als San-Salvator-Gemeenschap hebben in drie bijeenkomsten geprobeerd open ontmoetingen vorm te geven, met als thema’s die drie beeltenissen waarnaar de trinitaire geloofsbelijdenis van Nicea verwijst, namelijk Vader, Zoon en Geest, die Drie-eenheid dus. Franneke en ik namen binnen die bijeenkomsten de leiding. De middagen en avonden waren goed bezocht en er waren telkens ook een paar mensen die niet tevoren bij de San Salvator betrokken waren, maar het onder andere uit de Bossche Omroep hadden vernomen. In die ontmoetingen hebben we met verschillende werkvormen die thema’s uitgediept, zoals met muziek en stilte, veelsoortige beelden, iets opschrijven, tekenen en natuurlijk ook veel woorden, maar vooral met veel ruimte voor verschillen van inzicht, overtuiging, visie, maar ook twijfel en onzekerheid.

Wat opviel was dat de stelligheid en vastberadenheid van de officiële geloofsbelijdenis ons niet goed paste. Vaak merkten we dat ons geloof een zoekproces is van hoe gestalte te geven aan een soort ingeprent streven om goed te doen. De theologische termen die daar dan bij moeten horen leken soms ouderwets, te hiërarchisch, teveel in de sfeer van macht en gezag, verticaal; terwijl wij Salvatorianen nogal werken met horizontale godsbeelden.

Zo komen wij blijkbaar met onze godsbeelden zoekend, tastend, vragend, onderzoekend, vooruit; wat echter niet betekent dat wij onzeker of wankelmoedig zijn, maar dat wij op deze manier bij uitstek bezig zijn met het vinden van een gezamenlijk zingevingskader. In die stellige en strikte sfeer voelen we ons minder thuis, maar bij ons is geloven ook verweven met een component van mogen twijfelen.

Een wijze theologe in ons midden gaf ons ook twee heel waardevolle aanwijzingen mee. De eerste was dat het woord geloven, vanuit het latijn betekent ‘je hart geven’, ‘cor dare’, waarop het woord ‘credo’ is gebaseerd. De tweede aanwijzing was dat vanuit het Grieks en Latijn de betekenis van ‘persona’ niet zozeer ‘persoon’ is, als wel ’mom’, ‘vermomming’, ‘masker’. Dan wordt het dus zoiets van één God in drie verschijningsvormen . . . Hoeveel opener klinkt dat!

Geloof jij nog een beetje? Ja, wordt het dan, maar niet in al die stelligheid van vroeger uit. Deze vraag werd een jaartje geleden ook eens aan mijn moeder gesteld door de geestelijk verzorger van haar verzorgingshuis. Toen schijn ze zoiets gezegd te hebben van: ‘In een hemel en zo: daar gelooft toch tegenwoordig niemand meer in: allemaal achterhaald’. En zo is het met de meeste Salvatorianen ook wel concluderen Franneke en ik, maar we beseffen dat dit samen zoeken naar ‘maar wat en hoe dan wel’ juist het zinvolle is. Zo creëren we met elkaar ruimte waarin we kunnen dromen van een mooiere wereld en samen zoeken naar manieren hoe daar te komen, visioenen koesteren, ruimte scheppen, waarin de schoonheid van het puur menselijke zoeken naar geluk ons gezamenlijke toekomstperspectief is.

Wij geloven nog wel een beetje en zelfs meer dan dat. Want hebben het nieuwe en andere leven mogen zien, dankzij Jezus van Nazareth. Dan geldt wat Franneke laatst zei, dat wij toch vooral Jezus-mensen zijn en uit zijn voorbeeld onze kracht putten.

Zo moge het zijn. Amen

Geloofslied

Uit uw hemel zonder grenzen

KLAARZETTEN VAN BROOD EN WIJN

UITNODIGING VOOR PERSOONLIJKE BIJDRAGE VIA DE COLLECTE

De gaven van brood en wijn worden op tafel gezet

Intentieboek wordt naar voren gebracht.

INSTRUMENTALE MUZIEK

VOORBEDE

Goede God, wij bidden voor wat gebroken en verdeeld is in onze wereld, dat wij met vertrouwen ons hart leren toevertrouwen aan wat mensen verbindt en heel maakt, omdat het ons raakt en waardevol is en zin geeft.

acclamatie Laat onze woorden stijgen – Kom, adem ons open

Eeuwige, keer ons toe naar mensen die kapot, verdwaald en alleen zijn, dat wij licht en warmte kunnen geven, die heel maakt.

Acclamatie Kom adem ons open

Goede God, wij vragen om uw kracht voor onze zieken, om genade voor allen die door de dood van ons zijn heen gegaan, dat zij mogen stralen in het licht van uw barmhartigheid en liefde. Wij nemen in onze gebeden mee wat is opgeschreven in ons intentieboek. Vandaag is in het bijzonder ons gebed gevraagd voor pater Piet Verkoelen en Familie Verkoelen.

NA DE NAMEN WORDT HET INTENTIEKAARSJE OP TAFEL ONTSTOKEN

Acclamatie Kom adem ons open

TAFELGEBED

Wie zullen wij aanbidden en geloven

Wie zullen wij aanbidden en geloven
en wie is onze woorden waard
en groter dan ons hart?

Als er een God is
die de mensen liefheeft
hoe is zijn naam?

Gij die weet wat in ons is
en ook verstaat wat nooit gezegd kan worden,
hoor onze ziel die wacht en bidt
en die zich wendt en keert
en zoekt naar U.

Gij met uw Naam onnoembaar God,
woord onberekenbaar
droom dwaasheid kracht bevrijding,
Gij die uw weg gaat ongezien
God van vreemdelingen niemand,
God van mensen lopend vuur,
Gij ongehoord in deze wereld –

wees geloofwaardig hier en nu
of ooit één ogenblik,
open de deuren van uw licht
dat wij U zien.

Gij die bevrijder wordt genoemd,
waarom moeten wij slaven zijn
knechten van oorlog,

wij zijn gevangen in elkaars handen,
mensen die slaan en worden geslagen,
doden en sterven.

Als er een weg is naar U toe,
een mens,
richt onze voeten dan,
geef ons die naam.

Als hij het is Jezus uit Nazareth,
als er geen ander te verwachten is
dan hij die heel zijn ziel gegeven heeft,
als water uitgegoten werd,
een lam geslacht,
 stuk brood gebroken,
beker wijn gedronken,

als dat dan leven is voor deze wereld,
geef ons rondom dit brood en deze beker,
de kracht om hem te zijn,

en dat door ons, in ons,
uw naam worde geleefd, geheiligd,
uw koninkrijk van vrede komen zal,
brood van gerechtigheid mensen voor mensen,
uw wil gedaan wordt
nieuwe hemel, nieuwe aarde –
open die deur
die niemand sluiten kan.

Als Gij die God zijt
die de mensen liefheeft,
open ons dan voor U.

ONZE VADER

VREDESWENS

Laten wij als verzoende mensen elkaar een teken van vrede geven en proberen die vrede ook later op deze dag en in deze week te delen met mensen die wij ontmoeten: dat vrede van hier mag uitgaan tot aan de uiteinden der aarde. Geef elkaar dat aanstekelijke vredesteken.

VREDESLIED
Keer u om naar ons toe, keer ons toe naar elkaar

UITNODIGING AAN DE TAFEL VAN BROOD EN WIJN

Wij delen nu het brood en de wijn van de gedachtenis aan Jezus met elkaar, om het tegelijk een teken de laten zijn dat wij het leven, ons hebben en houden, met elkaar willen delen en allen hierbij welkom zijn, hier in deze gezegende ruimte en aan Gods tafel wereldwijd. Kom en wees welkom en ontvang, in eenvoud.

LIED

Gij zijt voorbijgegaan

GEBED

Eeuwige, wij zijn dankbaar dat we in eenvoudige vreugde met elkaar en met U mochten delen. Wij vragen dat het brood en de wijn ons mag sterken, om nog meer te worden tot mensen van licht en stem, die uw woord willen doen, opdat het ons zo eindeloos mooi en lief zal maken. Amen.

SLOTGEDACHTE

Moederhanden

‘Jullie moeten zorgen dat je voor morgen een opstel klaar hebt,
met als titel: Moederhanden,’ zei de meester.

Hij gaaf geen verdere uitleg,
alleen vertelde hij kort
wat een moeder allemaal deed.

De week nadien las de meester het opstel voor
van een meisje uit de klas.

Ze had geschreven:
‘Moederhanden . . .
Met de ene hand maakt moeder eten.

Met de ander houdt ze de Bijbel op haar schoot.

Met de andere herstelt ze vaders kleren.

Met de andere kookt ze.

Met de andere kamt ze mijn haar, voor ik naar school ga . . . ‘

‘Met de andere . . . met de andere . . . ‘ lachte de meester.

De andere kinderen in de klas giechelden.

‘Zeg meisje, je moeder is toch geen duizendpoot.

Zoveel handen!

Hoeveel heeft ze er eigenlijk?’

‘Twee,’ zei het meisje,
‘twee voor vader,
en voor elk van de zeven kinderen ook twee,
dat maakt veertien . . .

Dan voor de keuken, de dieren en de tuin telkens twee,
dat zijn er zes.

Twee voor arme mensen, dat zijn er weer twee.

En twee voor God als ze bidt . . . ,
dat zijn in ’t geheel zesentwintig moederhanden . . . ‘

Niemand giechelde nog.

Ook de meester lachte niet meer.

ZEGENWENS

Laten we tot slot bidden om zegen, van de Eeuwige en van elkaar, zoals dat werd gezegd in het verhaaltje ‘Moederhanden’, want God heeft geen andere handen dan de handen van mensen en omdat we zouden kunnen zingen ‘Zoals een moeder zorgt, voor kinderen haar toevertrouwd, . . . nabij . . . zo overkomt Gij mensen’, dat wij ons gedragen weten door die zorg en zegen.
De Eeuwige zegene en behoede ons.

Zij-Hij verheffe haar aangezicht over ons en zij ons genadig.

De Eeuwige doe zijn gelaat over ons lichten en geve ons vrede, vandaag en alle dagen die ons zijn gegeven.

In de naam van de Vader – Moeder en de Zoon en de Goede Geest. Amen.

SLOTLIED

Wat is de mens, wat zijn de dagen