Goed nieuws horen is levenskunst

San Salvatorgemeenschap 20 en 21 januari 2018
Thema: Goed nieuws horen is levenskunst
Voorganger: Jack Steeghs
Muzikale ondersteuning: Cantorij

Openingslied za: De vreugde voert ons naar dit huis
zo: Jij die voor alle namen wijkt

Openingswoord

Hartelijk welkom in deze viering. Of u nu vertrouwd bent met deze geloofsgemeenschap of niet, geen mens heeft God in zijn of haar achterzak. Geloven is een levenskunst die elke dag opnieuw aandacht van mensen vraagt. Goed nieuws horen. Dat is levenskunst. En levenskunst spreekt nooit vanzelf.
Met deze zondag gaan we de Week van gebed voor de eenheid van de christenen in. Een week om meer dan anders stil te staan bij het besef van het gedeelde verlangen in vele kerken: dat er meer is wat ons bindt, dan dat wat ons van elkaar scheidt. Verlangen naar eenheid in verscheidenheid.
Maar voordat deze viering begint, maken we het een moment stil, om de overgang tussen de rumoerige wereld om ons heen en de soms vele stemmen in ons innerlijke te kalmeren.  Laten we het stil maken in ons hart…

Gebed
God van Abraham, Isaac en Jacob.

Ook in onze héle andere tijd van leven

roept U elke dag weer, mensen

om in Uw spoor méér mens onder mensen te worden,

zoals U dat via Jezus zo sprekend hebt laten zien.

Wees bij ons in dit uur, bemoedig ons en scherp ons gehoor

in de naam van de vader, de zoon en de heilige geest, Amen.

Acclamatie za: Leven weet wegen uit de diepte

zo: Een schoot van ontferming

Inleiding op lezingen

Eerste lezing: 1 Samuël 3, 1 – 10

De jonge Samuel diende dus de HEER, onder de hoede van  Eli. Er klonken in die tijd zelden woorden van de HEER en er braken geen visioenen door. Op zekere nacht lag Eli op zijn slaapplaats. Zijn ogen waren dof geworden, hij kon bijna niet meer zien. Samuel lag te slapen in het heiligdom van de HEER, bij de ark van God. De godslamp was bijna uitgedoofd.
Toen riep de HEER Samuel. ‘Ja,’ antwoordde Samuel. Hij liep snel naar Eli toe en zei: ‘Hier ben ik. U hebt me toch geroepen?’ Maar Eli antwoordde: ‘Ik heb je niet geroepen. Ga maar slapen.’
Toen Samuel weer lag te slapen, riep de HEER hem opnieuw. Samuel stond op, ging naar Eli en zei: ‘Hier ben ik. U hebt me toch geroepen?’ Maar Eli antwoordde: ‘Ik heb je niet geroepen, mijn jongen. Ga maar weer slapen.’ Samuel had de HEER nog niet leren kennen, want de HEER had zich niet eerder aan hem bekendgemaakt door het woord tot hem te richten. Opnieuw riep de HEER Samuel, voor de derde keer. Samuel stond op, ging naar Eli en zei: ‘Hier ben ik. U hebt me toch geroepen?’ Toen begreep Eli dat het de HEER was die de jongen riep. Hij zei tegen Samuel: ‘Ga maar weer slapen. Wanneer je wordt geroepen, moet je antwoorden: “Spreek,HEER, uw dienaar luistert.”’ Samuel legde zich weer te slapen, en de HEER kwam bij hem staan en riep net als de voorgaande keren: ‘Samuel! Samuel!’ En Samuel antwoordde: ‘Spreek, uw dienaar luistert.’

Lied za: Hoor maar ik kan niet horen – zo Hij die gesproken heeft

Tweede lezing: Marcus 1, 14 – 20

Nadat Johannes gevangen was genomen, ging Jezus naar Galilea, waar hij Gods goede nieuws verkondigde. Dit was wat hij zei: ‘De tijd is aangebroken, het koninkrijk van God is nabij: kom tot inkeer en hecht geloof aan dit goede nieuws.’
Toen Jezus langs het Meer van Galilea liep, zag hij Simon en Andreas, de broer van Simon, die hun netten uitwierpen in het meer; het waren vissers. Jezus zei tegen hen: ‘Kom, volg mij! Ik zal van jullie vissers van mensen maken.’ Meteen lieten ze hun netten achter en volgden hem. Iets verderop zag hij Jakobus, de zoon van Zebedeüs, en zijn broer Johannes, die in hun boot bezig waren met het herstellen van de netten, en direct riep hij hen. Ze lieten hun vader Zebedeüs met de dagloners achter in de boot en volgden hem.

Acclamatie za: Kom en volg mij op de weg – zo: Dit ene weten wij

Overweging

Ik verklap u twee geheimen vandaag.
Geheim 1. De beste ideeën krijg ik slapend. Echt waar. Het gebeurt me regelmatig, dat ik ’s morgens opsta en meteen iets zoek waarmee ik mijn dromen op kan schrijven. Want ik mag in de drukte van de dag die aanstaande is beslist niet vergeten wat ik heb gedroomd. Of heb ik het niet gedroomd en is het me ingefluisterd? Ik weet het niet.
Waar ik mee wakker word zijn vaak flarden van wat ik heb meegemaakt of wat er nog staat te gebeuren. Soms realistisch, soms verwrongen. En dan vaak met nét dat ene sleutelwoord waardoor al die losse stukjes meer samenhang gaan vertonen. Er ontstaan concrete beelden in mijn hoofd. Met een soort van actielijstje, bijna netjes gerangschikt met 1, 2, 3. Een actielijstje dat ik niet kán negeren, angsten die in kleine stapjes overwonnen gaan worden, een nieuwe uitdaging die ontdekt wordt.
Je zou ‘het gebeurde’ een soort van mysterie kunnen noemen. Veroorzaakt door een groot licht, waarmee de binnenkamer van mijn ziel ineens glashelder wordt. Maar wie bedient de lichtschakelaar? Is dát God?

Bij het lezen van de eerste lezing kwamen deze gedachten als eerste bij me op. Een stem die je aanspreekt, maar dan anders dan gebruikelijk van mens tot mens. Niet minder. Misschien wel meer, omdat ik door deze stem meer samenhang ontdek in wat er zich in mijn leven afspeelt. Maar het lastige aan zo’n ‘stem’ in je hoofd is de herkénning. En wélk gezag je er aan mag toekennen. Hoe weet je dat? Levenservaring? Intelligentie? Wijsheid? Ik noem het vaak: gegroeide inzichten die zomaar cadeau worden gedaan. Het is alleen maar nodig om je open te stellen en te hóren.
In de evangelielezing speelt iets soortgelijks. De vissers aan het meer van Galilea hebben een gehoor dat ópen staat voor de roepstem van Jezus. Als ze dat niet hebben is deze lezing voor mij een buitengewoon vreemd vraag- en antwoordspel.
Het is nogal wat: een evangelist die in het openbaar predikt dat de eindtijd nabij is en oproept tot bekering. Hoezo eindtijd? Hoezo bekering?

De evangelist loopt langs een groepje mensen, zij laten hun werk voor wat het is en gaan met de evangelist mee. Wat moet ik hiermee?

En nu mijn 2^e geheim.
Als ik een dergelijke prediker hier in ’s-Hertogenbosch op straat hoor negeer ik hem. Ik heb weinig op met de directe verbinding tussen Bijbels prediken en ons leven vandaag de dag. Zo’n prediker maakt me argwanend. Wil hij of zij iets verkopen of zo? Gauw doorlopen dan maar.
Daarom is de voorgeschiedenis van deze evangelielezing ongelofelijk van belang. Jezus is door Johannes de Doper in de Jordaan gedoopt en hij ziet vlak daarna de hemel openbreken. Vervolgens strijkt de goede Geest als een duif op hem en er klinkt een stem vanuit de hemel: ‘Jij bent mijn geliefde zoon in wie ik mijn vreugde vind’. Dat zijn geláden geloofsuitspraken die de eeuwen hebben getrotseerd!

Vervolgens drijft die goede Geest Jezus de woestijn in, waar hij op de proef wordt gesteld. Nee, Jezus wordt niet door de duivel op de proef gesteld. Wie dan wel? Je zou de woestijn gemakkelijk met onze tijd en cultuur kunnen vergelijken, een tijd waarin de sporen van God aanwijsbaar zijn. Een tijd waarin wij de stem vanuit de hemel gemakkelijk kunnen herkennen vanuit een gemís: waar is God?

De blijde boodschap die het evangelie ís vraagt om een ontvankelijke kijk- en luisterhouding. In het Bijbelse horen gaat het om het openstaan voor een stem die zó aanlokkelijk is dat je niet anders kunt dan vólgen met de woorden ‘Ja, ik wil’.
Daarom ook gaan we over ruim drie weken met elkaar niet zómaar op weg naar Pasen. Stilte, inkeer en bezinning hélpen om de roepstem van die gans andere God beter te kunnen verstaan.
En lukt het een keer niet, ben ik – of bent u – met het spreekwoordelijke verkeerde been uit bed gestapt? Geen nood. Elke dag geeft nieuwe luisterkansen. Kansen om je gehoor scherper af te stellen op het klinkende goede nieuws. Dát goed horen is een kunst. Levenslang.
Geloofslied za: Dat woord waarin ons richting werd gegeven
zo: Heer onze Heer, hoe zijt gij aanwezig

De gaven van brood en wijn worden op tafel klaargezet

Voorbede

Bidden we voor onze onrustige wereld,

waarin zoveel stemmen elkaar tegenspreken.

Een wereld waarin goed nieuws horen

is als een levenskunst,

want vanuit geloof in die ene

waarvoor wij hier bijeen zijn.

Keer u om naar ons toe

Bidden wij voor de Week van gebed

voor de eenheid van de christenen.

Dat we met elkaar blijven streven

naar eenheid in verscheidenheid.

Dat we meer dan ooit beseffen dat er meer is wat ons bindt

dan wat ons van andere christelijke kerken scheidt. 

Keer u om naar ons toe

Bidden wij voor onszelf.

Dat we bereid zijn, om elke dag opnieuw

onze voornemens te toetsen aan het goede nieuws

dat hier elke week weer klinken mag.

Dat we elkaar bemoedigen in het verstaan en toepassen van het gehoorde,

dat we nooit verloren rond hoeven te lopen.

Keer u om naar ons toe

Intenties

Acclamatie za: Voor uw aangezicht – zo: Koester de namen

Tafelgebed

Goede God,

al eeuwen proberen mensen te leren

beter naar jouw stem te luisteren

om daarna in woorden, liederen en door middel van gebaren

uit te drukken wat in hen opkomt.

God, jij bent altijd meer

dan wij van jou weten of vermoeden.

Wij kunnen jou niet vasthouden

met onze woorden

en onze ogen zijn niet in staat

jouw aangezicht te zien.

Het vraagt van ons veel oefening

om elke dag opnieuw jouw handelen

te zien In onze wereld.

Vele generaties geleden heb jij

in onze medemens, Jezus,

laten zien wat levenskunst betekent.

Het spoor van Hem is onuitwisbaar,

ook in onze geheel andere tijd

is zijn geest niet te doven.

Die in de avond voor zijn dood

aan tafel zat met zijn vrienden,

brood nam, zijn dank uitsprak,

het brak en deelde met de woorden:

‘neemt en eet, dit is mijn leven,

mijn liefde voor jullie gegeven.’

Ook de beker liet Hij rondgaan:

‘Drinkt hieruit, allemaal,

dit is mijn bloedeigen leven,

dat hemel en aarde verbindt.

Denk aan mij,

wanneer je hieruit samen drinkt, in mijn naam.’

 Aangevuurd door zijn Geest

vinden woorden en mensen elkaar.

In zijn geest spreken mensen elkaar aan,

elke dag opnieuw, zoals daar aan het meer van Galilea.

Hij leeft in ons opstaan
en naar de ander gaan.

Zo groeit zijn rijk onder ons,

wordt zoeken een hoopvolle tocht

naar een land van licht en leven.

Onze Vader

Vredeswens

Om het goede nieuws te blijven horen is het nodig om elkaar elke keer weer te herinneren aan die mooie boodschap: ‘vrede en alle goeds’. Wensen wij elkaar de vrede toe.

Vredeslied za: Vrede voor jou  –zo: Jij leert mij vliegen

Iedereen wordt van harte uitgenodigd aan de tafel van brood en wijn

Lied za: Op mijn levenslange reizen – zo: Zij die stom zijn

Gebed
God van alle mensen.

Wij danken u voor de levensweg waarop we staan en gaan.

Wij danken u voor die mens Jezus

die ons elke keer opnieuw laat zien

wat het betekent, om goed nieuws te horen.

Trek straks met ons mee

in de gebedsweek voor de eenheid van de christenen

en houd ons op uw koers, Amen.

Mededelingen, bloemetje

Slotgedachte

Geloven is meer dan een overtuiging

meer dan iets aannemen.

Het betekent dat je je aan iets bindt

je onvoorwaardelijk inzet

voor waar je in gelooft.

(M. Buber, Sluitsteen, Rotterdam 1966, 119)

Zegenwens

Het is bemoedigend om steeds opnieuw te horen

van dat goede nieuws, van God en mensen.

Het is bemoedigend om steeds opnieuw te geloven

in het wenken van die ene hand, om mee te gaan.

Het is bemoedigend om te werken aan een wereld

waar het vreugdevol kan zijn voor iedereen. 

Dat God ons daartoe mag zegenen:

Vader, zoon en heilige geest, Amen. 

Slotlied za: Gij zijt voorbij gegaan – zo: Die chaos schiep tot mensenland